Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1833

De Bolognees in de opera.

Wie de zeden en het karakter van de lagere volksklassen wil bestuderen, moet hen in hunne openlijke betrekkingen, inzonderheid bij hunne openbare vermaken, waarnemen. In Italië vindt men daartoe de beste gelegenheid in den schouwburg. Levendig herinner ik mij, in dit opzigt, een tooneel, ten vorigen jare (1832) te Bologne bijgewoond, 't welk ik thans verhalen zal.

Het volk, het gemeen, te Bologne kan de dagen zijner souvereine losbandigheid nog niet vergeten. Naardien hun echter dat handwerk verboden is, spelen zij nu daarmede, als 't ware, komedie, en wel dáár, waar zulks eigenlijk te huis behoort, namelijk in den schouwburg. Op den 12 October deed de aankondiging, dat de vermaarde zangeres malibran garcia zich zou doen hooren, de gansche stad derwaarts stroomen, en was de groote zaal, lang vóór den aanvang, opgepropt vol. Diepe duisternis heerschte nog alom. Kalm en zwijgend zat het parterre in gespannen verwachting neder. Niet alzoo de engelenbak (de staanplaats), welke de behoefte aan licht uit de hoogte scheen te gevoelen. Gelijk de murmelende woudbeek, na langdurigen regen tot een' geweldigen bergstroom aangegroeid, donderend nederstort, zoo ontwikkelde zich uit het geroep van enkele stemmen en het gemurmel des volks een verdoovend, wild en verward koor, meer gelijkende op den Olimpischen donder, dan naar het geluid van menschelijke stemmen. Vox populi vox Dei! ... Door den weêrklank der ruime zaal als verdubbeld, dreunde deze van het vreeselijke gebrul, en, door de levendigste gebaren ondersteund, was het, alsof de pijlers der loges schuddeden, en het parterre met den val der Titans bedreigd werd! Lang wederstond het obscurantismus, of liever de lichtschuwe berekening des leveranciers, de begeerte der joelende vergadering. Eindelijk opende prometheus het luik, en majestueus daalden, in stralende glorie, de schitterende lampions neder, door de menigte met een woedend vreugdegeschreeuw begroet. Maar, ligter is

[p. 718]

het, het vat der Danaïden te vullen, dan bedorvene kinderen tevreden te stellen! Naauwelijks waren hunne oogen voldaan, of hunne ooren eischten desgelijks bevrediging. Vernieuwd, nog sterker, doch vergeefs getier; de Professort (muzikanten) waren er nog niet. Dan, het paradijs (de staanplaats) wilde tijdverdrijf, het wilde muzijk; muzijk moest er zijn, zoo niet van beneden naar boven, dan van boven naar beneden. Eensklaps, tot mijne niet geringe verbazing, klonk uit de lubbione (meergenoemde plaats), in veelstemmig akkoord, het bekende koor uit bellini's Zeeroover, en inderdaad niet slecht. Deze proef werd met eene verschrikkelijke geestdrift ontvangen, en moest herhaald worden. Toen ook dit geschied was, en het stuk nog niet begon, deed zich 's volks ongeduld op eene bedenkelijker wijze vernemen. Niet meer wetende, wat te doen, scheen het elk oogenblik gereed tot uitersten over te slaan, toen gelukkig één uit de heffe des volks op den vernuftigen inval kwam, om zich, met eene gillende stem en welslagende nabootsing, als een haan kenbaar te maken. De ontzettende toejuiching, welke hem ten deel viel, was een bewijs, dat hij den waren volkstoon getroffen had. Op eens klonken nu de geluiden van alle brullende, blaffende, loeijende, miaauwende, blatende, knorrende, huilende beesten, vier- en tweevoetige, gehaarde, gehorende, borstelige en gevederde, dooreen, gepaard met een alles verdoovend handgeklap. Wie niet geweten had, dat het Bolognezen waren, zou inderdaad geloofd hebben, dat de vergadering, door middel eener tooverroede, tot haren oorsprong, haar eigenlijk stamhuis, in noach's Ark, was wedergekeerd! Nadat ons gehoor dit vagevuur der afgrijselijkste beproeving had doorgestaan, sloeg ten laatste de lang verbeide stond, en stelden ons de zoete, smeltende toonen der onvergelijkelijke zangeres ruim en rijkelijk schadeloos voor het geleden leed; terwijl de regtvaardigheid eischt, hier nog nevens te voegen, dat hare eerste noten op de eensklaps getemde zangers dezelfde werking deden, als eens orpheus' lier op de helsche Geesten.