Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1833

Henriette van Engeland, Geschiedkundige Roman, door C. Pichler. Naar het Hoogduitsch. Te Haarlem, bij de Wed. A. Loosjes, Pz. 1832. In gr. 8vo. X en 258 bl. f 2-60.

Allezins overeenkomstig de waarheid schijnt ons de uitdrukking van den Heer martens, die dit werk vertaald heeft, in zijn kort woord ter voorrede, dat menige leerling in de school der groote wereld hier een niet verwerpelijk lesje omtrent de geheime plooijen van het menschelijk hart ontvangt. Henriette van Engeland was, zonder eenige genegenheid voor hem te gevoelen, (iets, waar Vorstinnen ook zelden naar gevraagd wordt) gehuwd aan den broeder van lodewijk XIV. Indien haar gemaal haar nu slechts met achting had behandeld, en niet openlijk aan minnaressen, van veel mindere verdiensten bovendien dan zijne gade, de voorkeur gegeven had, dan zou de edele en diepgevoelige Henriette hem niet alleen naar de letter getrouw zijn gebleven, maar ook zou geen ander man zich den toegang tot haar hart hebben gebaand. Doch nu, verwaarloosd door Monsieur, gehuldigd daarentegen door den even als zij denkenden en gevoelenden Graaf de guiche, werd zij in gloeijende wederliefde voor dezen voortreffelijken en éénigen weggesleept. Onwillekeurig en stilzwijgend schonken de gelieven elkander hun hart, doch ook niets meer dan dat; nimmer vergaten zij den onverbiddelijken eisch hunner pligten. Maar de Graaf de guiche had eenen vriend, den Markies des vardes, dien hij als een broeder beminde, en die hem als een judas verried. Deze wist, door allerlei intrigues, de minnenden te scheiden, en den Graaf de guiche in ongenade bij Monsieur, zijnen voormaligen vriend, te brengen; maakte van deze gelegenheid gebruik, om zelf naar de gunst van henriette te staan, en bediende zich van bedreigingen, om haar te dwingen. Henriette was zoo verstandig, haar vertrouwen aan lode-

[p. 321]

wijk XIV te schenken. Nu bereikte de snoode des vardes zijn oogmerk niet, maar wreekte zich door vergift op de ongelukkige henriette. Weldra viel op hem het vermoeden. Hij zocht uit Frankrijk weg te komen, maar werd door guiche achterhaald, en sneuvelde in een tweegevecht, waarbij echter ook guiche doodelijk gewond werd. Hoe zich dat alles na heeft toegedragen, vindt men, met een aantal bijzondere gevalletjes, in dezen Roman beschreven. Al de anecdotes en al de hoofdbijzonderheden zijn uit gedenkschriften van dien tijd, voornamelijk uit die van Madame de la fayette, geput. De zamenschakeling alleen, door middel van eene reeks brieven van Hofdames en Hovelingen, is van de vinding der Schrijfster. Behalve de historische karakters van henriette, de guiche, Monsieur ('s Konings oudste broeder, aldus steeds in Frankrijk onder de bourbons betiteld) en des vardes, vindt men hier de hofkabalen en de listen der hovelingen naar waarheid geschilderd; en als men met de werkelijke wereld, al is het dan niet eens aan Vorstenhoven, eenigzins bekend is, moet men wel uitroepen: Ja waarlijk! zoo zijn veelal de menschen; hoe treurig, dat zij niet opregter en beter zijn!

Eenige zonderlinge uitdrukkingen hinderden ons in de vertaling, zonder dat wij in de gelegenheid geweest zijn, het oorspronkelijke er bij na te slaan. Bl. 2 staat: Ik moest wat tij kavelen. Dat is geene uitdrukking in den mond eener Freule de montalais. Den dochter, op dezelfde bladzijde, is zeker eene drukfout. Bl. 5: Dan weêrt het op mijn gewas; liever: dan lacht mijn gelukshemel mij toe. Bl. 202: dat mijne neiging jegens deze verkoud was; beter, verkoeld was. In 't algemeen echter schijnt de vertaling in goede handen gevallen te zijn.