Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1833

[p. 310]

Nachricht von grossen und merkwürdigen Wasserbauten, welche an den Hauptströmen im Königreiche der Niederlande, zur Abwehrung grosser Wasserschäden und Erhaltung des Landes unvermeidlich sind, etc. mitgetheilt von D. Reinhold, Königl. Hannov. Wasserbau-Inspector und Ritter der Königl. Niederl. Löwenordens. Bremen, 1832. Verlag von W. Kaiser. f : - 90.

Onder dezen titel heeft de Heer reinhold een beredeneerd verslag uitgegeven, waarin hij toont, met vele der nieuwere waterbouwkundige geschriften der Nederlanders bekend te zijn, en het lijdt geen twijfel, of de lust tot onderzoek daarvan kan daardoor in Duitschland worden opgewekt.

De Heer reinhold, die bekend is met de benoeming der Commissie tot de beste Rivierafleidingen, en het vroeger in 1809 bestaan hebbende Centraal Comité voor den Waterstaat, geeft een kort berigt van eenige der in de laatste jaren uitgekomene voornaamste waterbouwkundige geschriften, die zijne aandacht getrokken hebben. Hij deelt den voornaamsten inhoud mede van de ontwerpen van den Lt. Generaal kraijenhoff, van de geschriften van den Heer j. blanken, jz. en goudriaan, en van den Graaf van rechteren, over de Rivieren; terwijl hem de Verhandelingen van de Heeren moll, utenhove, donker curtius enz. mede bekend zijn. - De Verhandeling van den Graaf van rechteren heeft bijzonder zijne opmerkzaamheid getrokken; hij vindt daarbij gelegenheid te herinneren aan de geschriften van funk, en de vroegere werken van kraijenhoff, en aan de echt Nederlandsche uitvinding der Waaijersluizen. - Wij volgden den Heer reinhold met genoegen in zijne uitweiding over de kracht en standvastigheid, waarmede de Nederlanders het land hunner inwoning aan de zee ontrukt hebben; en de Schrijver zegt te regt, dat, wanneer men het laatste tijdperk van 1814 af overziet, men bewijzen genoeg vindt, dat er onder de regering van den tegenwoordigen Koning en door zijne vaderlijke zorgen voor het welzijn zijner onderdanen vele nuttige en inderdaad groote werken zijn uitgevoerd geworden, welke die regering kunnen vereeuwigen.

De Heer reinhold spreekt nog met een enkel woord over onze Klinker-straatwegen, over de Verhandeling van

[p. 311]

den Heer roentgen over de Stoombooten, en over de beide in het Hoogduitsch vertaalde Verhandelingen van de Heeren goudriaan en mentz over de Afdamming van het IJ, waarbij de gunstige beoordeeling van Dr. crelle over de Verhandeling van den Heer mentz wordt opgegeven. Hij zag gaarne nog meerdere Nederlandsche werken over de Waterbouwkunde vertaald: Holland, zegt hij, is de wieg, de school en het voorbeeld der praktische Waterbouwkunde, en de meerdere bekendheid met onze werken kan dan voorzeker ook in Duitschland strekken tot volmaking dezer belangrijke wetenschap.

Wij kunnen echter met het slot van den Heer reinhold niet zoo geheel instemmen, alsof namelijk de Waterbouwkunst in de Nederlanden op den hoogsten trap zou staan. Wij zijn daarentegen overtuigd, dat daar nog veel, nog zeer veel aan ontbreekt; terwijl de staatkundige toestand van ons Vaderland ook eene meer bijzondere aanmoediging schijnt te beletten. Wij wenschen intusschen met den Heer reinhold, dat het bij ons eenmaal tot de uitvoering moge komen van eenig zeker werkend ontwerp, dat den slechten toestand onzer rivieren eenmaal volkomen moge verbeteren, en het physiek bestaan van ons Vaderland tot in de verste tijden verzekeren.

Wij kunnen, ten besluite, niet anders dan de overbrenging onzer goede waterbouwkundige geschriften op Hoogduitschen bodem toejuichen, en in 't bijzonder den Heer reinhold aanmoedigen, om zijne landgenooten met dezelve verder bekend te maken, daar er nog zeer vele andere zijn, die dit allezins verdienen.