Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1829

De heiligverklaarde ketter.

Toen, vóór eenige jaren, de Keizerlijke Censuur de Briefwisseling van den Baron grimm met onderscheidene Duitsche Vorsten, vóór de uitgave, onderzocht, werd een geheel deel, als gevaarlijk, uitgemonsterd. Dit deel verscheen zeer onlangs in het licht. Uit hetzelve ontleenen wij deze Anekdote:

‘Saint vincent de paule is een Heilig van nieuweren datum, de opperste en de insteller van de orde der Lazaristen, en hij stierf met den reuk der heiligheid. Hij deed, gedurende zijn leven, verscheidene wonderen, door de onfeilbare Kerk als zoodanig erkend en verklaard. Hij ging door voor een ijverig Molinist; en de haat, dien hij steeds den Jansenisten betoonde, bragt niet weinig toe, om hem de eer der heiligverklaring te doen verwerven. Toen de Lazaristen deze onderscheiding voor hunnen stichter van den Kardinaal fleury verlangden, vroeg deze Prelaat hun, of hun broeder vincent wonderen had verrigt; zij beaamden zulks. Vervolgens onderzocht hij, van welke natuur dezelve waren; of hij, b.v., dooden had opgewekt; zij antwoordden, dat zulks eenmaal door hem was geschied. Hierop verwierven zij de heiligverklaring. Intusschen bestond er in de familie van argenson een verzegeld pakje, nagelaten door een van diens voorouders, met uitdrukkelijken last, om hetzelve niet dan na verloop van honderd jaren te openen. Dit tijd-

[p. 472]

perk verstreken zijnde, ging de Heer de paulmy over tot de ontzegeling van het pakket, in tegenwoordigheid des Konings en van Mevrouw de pompadour. Men vond daarin een geschrift van saint vincent, (die in zeer vertrouwelijke betrekking stond met de argensons) waarin hij verklaarde, dat hij steeds geleefd had en zou sterven in de grondbeginselen van het Socinianismus; dat hij zich overtuigd hield, dat dezelve de eenig ware Goddelijke leer behelsden; en dat dit geloof, na alle de verschillende valsche leeringen te hebben vernietigd, honderd jaren na zijnen dood algemeen zou erkend worden; dat hij begeerde, dat zijne geloofsbelijdenis onbekend zou blijven tot op het tijdperk, dat de waarheid zou zegepralen - Dit is niet gebeurd; het Socinianismus heeft geenszins de vorderingen gemaakt, welke saint vincent zich heeft voorgesteld; en de onfeilbare Kerk moet alzoo niet weinig verlegen zijn met de wonderwerken van eenen ketter. - wonderwerken, wier echtheid zij erkend heeft, en op grond van welke aan saint vincent de eer der heiligverklaring is te beurt gevallen!’