Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1829

Hugonis Grotii Annotationes in Novum Testamentum, denuo emendatius editae. Vol. III, IV, V. Groningae, apud W. Zuidema. 1827, 28. 8vo. 1067 pag. f 9-90.

Nadat in dit Tijdschrift voor het jaar 1827 aankondiging der beide eerste deelen van deze nieuwe uitgaaf der aanmerkingen van onzen onsterfelijken h. de groot over het N.V. gedaan is, hebben wij van dezelfde keurige uitgaaf het 3de, 4de en 5de deel ontvangen, en voegen thans de aankondiging dezer drie deelen bijeen, dewijl hiermede de Annotationes op de geschiedkundige boeken des N.V. volledig zijn. Wij kunnen niet anders dan de zorg en vlijt des uitgevers prijzen, die met den meesten spoed zijn oogmerk gelukkig voortzet, en hopen dus, dat het werk zoo ten einde toe moge voortgaan. Men heeft ons gezegd, dat de Heer p. hofstede de groot, zoo niet de uitgever van dit werk zou zijn, althans de correctie van hetzelve op zich genomen zou hebben. Indien dit overeenkomstig de waarheid zij, wenschen wij, dat deze man, die, zoo als bekend is, tot opvolger van wijlen den Hoogleeraar clarisse te Groningen in de Godgeleerdheid is aangesteld, door deze zijne nieuwe betrekking niet moge verhinderd worden in zijn gelukkig en verdienstelijk werk. Zeker is het toch, dat dit werk in goede handen gevallen is.

[p. 291]

Over de aanmerkingen zelve van grotius zeggen wij wederom niets, tot derzelver beoordeeling betrekkelijk. De hooge waarde is alomme bekend, en door deze nieuwe uitgave ook gestaafd. Over de uitgaaf alleen zouden wij te handelen hebben, indien wij niet reeds bij de aankondiging van het eerste deel er datgene van gezegd hadden, hetwelk ons hoofdzakelijk voorkwam; en dit ons oordeel is gedurig meer en meer bevestigd geworden. Wij hebben ons de lastige moeite getroost, om, voornanamelijk in het derde deel, sommige plaatsen te vergelijken met de beste uitgaaf der Opera Theologica van grotius, en door deze vergelijking ons overtuigd, welk eene zorg de uitgever bij den nieuwen druk aangewend heeft. Hoe ver die zorg gegaan zij, kan men uit zekere kleinigheid opmaken. De eigennaam, die of joannes of johannes geschreven wordt, is, zoo ver wij hebben kunnen nagaan, altijd geschreven johannes. In de beste uitgaaf van grotii Opera Theologica, en in de Biblia critica, alwaar, zoo als bekend is, alle de Annott. van grotius zijn overgenomen, wordt die naam niet overal op dezelfde wijze geschreven; zoodat iemand op het vermoeden zou kunnen komen, dat de groot zich hierin niet gelijk gebleven was. Deze ongelijkvormigheid, nu, is in de nieuwe en verbeterde uitgaaf ver meden, alwaar wij overal johannes gevonden hebben, waar ons die naam ook is voorgekomen. Men ga voort met dusdanige zorgvuldigheid, die zich tot zoogenaamde kleinigheden uitstrekt!