Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1826

[p. 549]

Mengelwerk.

Opheldering van Matth. XI:2-6 en Luc. VII:19-23.

Er is, en voorheen, en vooral in onzen tijd, zoo veel over de aangewezene schriftuurplaatsen geschreven, dat zij, die het alles gelezen hebben, er genoegzaam van overzadigd, en schier van het lezen van verder geschrijf daarover afkeerig moeten zijn. Wij wagen het echter, er hun nog het weinige volgende over voor te dragen, hetwelk wij niet weten, dat zij elders lezen kunnen.

Men heeft, tot hiertoe, knoopen in eene bies gezocht. Men is uitgegaan van de onderstelling, dat joannes in de zekere bewustheid verkeerde, dat het geen ander, dan jezus was, aan welken hij zijne discipelen afzond, en dat ook de discipelen, ten aanzien van hem, aan wien zij gezonden werden, niet twijfelden. Geen van beiden heeft grond in de geschiedenis. Men heeft er echter uit opgemaakt, dat of joannes zelf, of de discipelen, te dezen tijde, omtrent het Messiasschap van jezus onzeker waren. Dit besluit uit eene valsche praemisse is ongerijmd; en het aanstootelijke en dwaze daarvan is, met betrekking tot joannes zelf, door anderen, zoo dikwijls en duidelijk in het licht gesteld, dat wij er ons hier niet mede ophouden. Wat de discipelen betreft, ook te hunnen aanzien is het, uit dit Evangelisch verhaal, onbewijsbaar. Doch wij willen ons hier niet over hen, maar slechts over hunnen Meester, stellig uitlaten; of liever (daar dit alleen tot ons oogmerk genoeg zal zijn) wij willen slechts het verhaal van lucas kortelijk uit elkander zetten, waarna over dat van matthaeus, voor kundigen, niets te zeggen valt.

Joannes zat, op het slot Machaerus, in gevangenis. Eer het tot dezelve kwam, had jezus, eene wijle tijds, te gelijk met hem gepredikt; doch dat Hij toen

[p. 550]

reeds geruchtmakende wonderwerken deed, meldt de geschiedenis niet. Zelfs dat, op de Cananesche bruiloft gewrocht, zoo het tot dezen vroegsten tijd behoorde, was niet in het openbaar verrigt, en dus waarschijnlijk niet algemeen bekend. Op den tijd echter, toen de zending van joannes' discipelen plaats had, had de Heiland, in Galilaea, op twee dagreizen afstands van joannes' kerker, reeds eene menigte van wonderdaden verrigt, waarvan de Boetgezant, door zijne discipelen, kennis kreeg. Doch op welke wijze? - Nadat jezus, te Capernaum, den doodelijk kranken, doch afwezigen, dienstknecht van eenen Heidenschen Hoofdman, door een enkel woord sprekens, gezond gemaakt, en, daags daaraan, te Nain, den overleden zoon eener weduwe in het leven teruggeroepen had, verwekten inzonderheid deze twee bovennatuurlijke verrigtingen alomme groote verbazing, en men verbreidde het overal (zegt de Evangelist, vs. 16 en 17), dat een groot profeet was opgestaan, en God zijn volk bezocht had. Dit gerucht (voegt hij er bij) ging uit in geheel Judaea, en in al het omliggende land, en de discipelen van joannes bragten het ter kennis van hunnen meester. - Wat vernam deze nu van hen? - Volgens het eenvoudig berigt niets meer, dan dat een groot profeet was opgestaan, die de gemelde wonderen verrigtte. - Wie was deze Profeet? - Hiervan zeide het gerucht niets, en, uit de vragen der Farizeën aan den Dooper, bij Evangelist joannes, in zijn Iste Hoofdstuk, weten wij (gelijk van elders), dat men thans, onder de Joden, niet alleen den messias, maar ook eenen, dien men, bij uitstekendheid, den profeet noemde, en dan nog, ten derde, inzonderheid elias, verwachtte. Joannes zelf was misschien, en zijne discipelen waren waarschijnlijk zeker, mede van dit begrip. Was dan de thans wonderdoende Profeet in Galilaea jezus, of was hij elias, of een ander? Hiervan waren de Dooper en de zijnen onzeker, en hij zendt nu zijne discipelen, om het te gaan vernemen. Hiermede was geen twijfel verbonden, of jezus de mes-

[p. 551]

sias was, maar alleen, of Hij zelf het was, dan een ander, wiens gerucht uit Galilaea naar Judaea was gekomen. - Zijt Gij de geen, die komen zou, (laat joannes hem daarom vragen) of verwachten wij eenen anderen? dat is, met andere woorden: zijt Gij de christus, of komt die na U? (want dat hij, die komen zou, thans eene gelijkluidende benaming met die van christus, of messias, was, behoeven wij niet te toonen.) De Dooper schijnt zich hier liever van de eerste, dan van de laatste benaming te bedienen, om den ondervraagden Profeet, zoo hij jezus zelf zijn mogt, (die zich ongaarne alom als den christus aankondigde) in zijn antwoord niet te belemmeren. - En hoe beantwoordt nu de Profeet, die waarlijk jezus was, de voorgestelde vraag? - Ook Hij verkiest niet, zich ronduit, maar toch, voor eenen joannes, duidelijk genoeg, te verklaren. Gaat henen, (zegt hij) boodschapt aan uwen meester, wat gij gezien en gehoord hebt, enz. Hij zal er, (wilde hij zeggen) bij de herinnering, wat de Profeten voorspeld hebben, dat geschieden moet, als hij, die komen zal, gekomen zal zijn, zeker genoeg uit kunnen opmaken, wie ik ben, namelijk dezelfde, dien hij kent, en weet, en, bij herhaling, verklaard heeft, den christus te zijn.

Bij deze uitlegging valt alles weg, wat den Schriftverklaarderen, tot hiertoe, zoo vele moeite gemaakt heeft.

adr. stolker.