Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1826

Een woord tot waarschuwing en opwekking aan de verdrukte Kerk in Nederland, door C. Sz. Kok, Lidmaat der Gemeente van J.C. Te Amsterdam, bij H. Moolenijzer. 1825. Ir gr. 8vo. 46 Bl. f :-35.

Die waan, (zegt de Eerw. wijs, ergens in zijne zoo straks aangemelde leerredenen, te regt) alsof het geslacht der echte godvruchtigen gevaar liep van uit te sterven, alsof losheid en ligtzinnigheid aller harten hadden ingenomen, en de zuivere belijdenis der Evangelische waarheid met de reinheid van zeden zouden dreigen verloren te raken, die waan zij zeer verre van ons geweerd! Onder den schijn van

[p. 53]

hoogen ernst, en bij opregte beginselen, heeft zulk eene gedachte schadelijke uitwerkselen. Heeft zij niet bij u (dat uwe eigene ondervinding spreke!) een zeker wantrouwen ten gevolge op velen uwer Medechristenen? Eene zekere zucht en hebbelijkheid, om ook wat door hen goeds geschiedt, hun ijverig gebruikmaken van den openbaren Godsdienst, hunne pogingen tot de burgerlijke en godsdienstige beschaving hunner medemenschen aan onreine bedoelingen toe te schrijven? Verleidt zij u niet soms, om misbruiken, door sommigen ingevoerd, wangevoelens, door enkelen gekoesterd, verkeerdheden, door eenigen gepleegd, op rekening van alle uwe tijdgenooten te stellen, en alzoo de groote wet der liefde, ‘die geen kwaad denkt, die alle dingen hoopt en gelooft,’ schromelijk te schenden? Maar wijze woorden van een wijs man hebben op de bilderdijks, thelwalls, vijgebooms, capadoses, da costa's, en andere menschen van hunnen aanhang, hoegenaamd geenen invloed. Het woord tot waarschuwing, hetwelk thans voor ons ligt, is er een nieuw bewijs van; en wij zijn overtuigd, dat al, wat men dezen Westzaandamschen Kok zeggen mogt, boter aan de galg wezen zou. De man ijvert tegen de koepok, en houdt den voorstander van dezelve voor den Antichrist. Voorts beweert hij, dat de mensch niet medelijdig ellendig, maar hatelijk ellendig geworden is; en dat God den eenen verordineert en NB. tot een' begunstiger van zijne eeuwige liefde en genade stelt, en den anderen tot versmaadheid en eeuwige afgrijzing, hetgeen eene inblijvende daad in God is; welke inblijvende daad in God, gelijk ook de eeuwige generatie des Zoons, zijne eenwezigheid met den Vader, de gronden, waarop dezelve rusten, de vereeniging der twee naturen des Middelaars en derzelver noodzakelijkheid, de eeuwige (immers ook inblijvende? dit is het oude, regte woord!) uitgang van den Heiligen Geest, enz. enz. door verre de meesten, ja algemeen door de tegenwoordige leeraren geloochend wordt. Weshalve hij zich opgewekt voelt, om dezulken, die licht hebben, en die echter ter kerk gaan en door zul-

[p. 54]

ke leeraren gesticht worden, hunne verregaande vereeniging met den afgod van den tijd onder het oog te brengen. Hem dunkt, dat hen angsten moesten aangrijpen, als eener barende vrouw, als zij hooren, dat zij Jezus moeten aannemen, zich met Hem vereenigen, en alle ongeloovige gedachton, die hen daarin zouden beletten, geene plaats geven, maar hunne zaligheid uitwerken met vreezen en beven. - Ziet daar een proefje van den onzin! Wij kennen dezen kok niet; maar hij snijdt het woord al heel ruw, en het is duidelijk, dat hij tot die ongeregelde ijdelheidsprekers behoort, die zelve niet weten, wat zij willen of drijven, en wien de vrede in de kerk, en het gezond verstand en de ijver van wezenlijk godvruchtige en verstandige leeraars, een doorn is in het oog. Zijn geschrijf kan volstrekt geen goed, maar wel kwaad stichten. De man is echter te dom. Wij verwonderen ons, en het schaamt zich, dat onze vaderlandsche drukpers zich nog tot zulke en soortgelijke voortbrengsels der kwaadaardige domheid leenen wil.