Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1826

[p. 1]

Boekbeschouwing.

Disputatio de Mythica Sacri Codicis Interpretatione, Auctore Joanne Henrico Pareau, Lit. Orient. Prof. in Acad. Rheno-Trajectina. Editio altera, additamento et Indicibus aucta. Traj. ad Rhen. Typis J. Altheer. 1824. 8vo. pp. XII, 362. f 3-60.

Van deze Verhandeling, die, als bekroond antwoord op de vraag van teyler's Godgeleerd Genootschap over de Mythische Schriftuurverklaring, benevens eene vertaling van dezelve in het Nederduitsch, ten jare 1814 in het licht verscheen, zijn toen, en in 1815, in vier verschillende nommers onzer Letteroefeningen, naauwkeurige en uitvoerige berigten gegeven. Het gunstig oordeel der Heeren Directeuren en Leden van teyler's Genootschap werd daarin ten volle geregtvaardigd, en het vierde verslag eindigde in deze woorden: ‘Met dankbaarheid voor dit uitmuntend lettergeschenk, zoo vol van gezonde Godgeleerdheid en verstandigen ijver voor de H. Schrift, als hetzelve ongemeenen schat van taalen oudheidkennis oplevert, leggen wij de pen neder; en stellen wij dit Deel onder de meest waardigen van teyler's Godgeleerd Genoetschap.’

Wij nemen de vrijheid, onze Lezers tot deze beoordeeling te verwijzen, en bepalen ons beknopt berigt tot de tweede uitgave dezer uitmuntende Latijnsche Verhandeling, waarvan de Schrijver, met toestemming van bovengemelde Heeren Directeuren, eenen herdruk bezorgd heeft, alzoo het XXVste Deel van de werken des gemelden Genootschaps, waarin deze Verhandeling voorkomt, reeds lang was uitverkocht. In de Verhandeling zelve is niets, wat de zaken betreft, veranderd. De taalfouten, bij de uitgave van het bekroond antwoord ingeslopen, zijn verbeterd, en de nieuwe uitgave is verrijkt met twee Registers, waarvan het eerste de aangehaalde en toegelichte

[p. 2]

Schriftuurteksten, en het tweede de voornaamste verhandelde zaken bevat. Bovendien vinden wij in een Aanhangsel eenige Bijvoegsels, die 22 bladzijden druks beslaan, en, naar 's Schrijvers eigene verklaring, veel uitvoeriger waren geworden, indien hij zich niet de kortheid, als eene heilige wet, had voorgeschreven. Vanhier, dat hij zich in hot Bijvoegsel tot de Inleiding, H.I. §. 3, alleen bepaalt tot eene beknopte opgave en beoordeeling der werken van hug en creuzer, die na de vorige uitgave zijner Verhandeling in het licht verschenen, zonder van anderen te gewagen, die ook sedert, op het voetspoor van heyne, over de Mythologie geschreven hebben; terwijl hij in 't voorbijgaan gevoelen doet, hoe ten onregte onze vaderlandsche Geleerden in de Allgem. Litt. Zeitung, Hall. und Leipz. April 1824, N. 24, beschuldigd worden van onkunde aangaande de vorderingen, die men in Duitschland in de kennis van het mythische en symbolische gemaakt heeft. - Het tweede Bijvoegsel gewaagt van een nieuw bewijs der buitensporige gevoelens van kanne, die in het allegoriseren onzen coccejus verre overtreft, gelijk onder anderen blijken kan uit eene verklaring van Ezech. XXVI-XXVIII, volgens welke de letterlijke zin slaat op Tyrus en haren Koning, maar de geestelijke op de Hierarchij der Roomsche Paussen, dewijl de profetische naam van Tyrus, welke in het Hebreeuwsch Rots beteekent, zal aanduiden, dat de Paussen eenmaal hunne opperhoofdigheid zouden asleiden van petrus, door den Heiland alzoo betiteld, dewijl op hem, als op eene Rots, zijne gemeente zou gevestigd worden. - De overige Bijvoegsels, die op de verschillende deelen der Verhandeling betrekking hebben, bevatten óf verdediging van het gestelde tegen aanmerkingen, daarop medegedeeld, als, in de Bijdragen tot de beoefening en geschiedenis der Godgeleerde Wetenschappen van 1814, rakende het uitvoerige der bewijzen voor de historische echtheid der H. Boeken, - óf verwijzing naar het werk van den Schrijver, getiteld: Institutio Interpretis V. Testamenti, 1822, - óf nadere bevestiging van 's Schrijvers denktrant over het verhandelde onderwerp, waarin hij zich

[p. 3]

tot hiertoe gelijk is gebleven; gelijk dan ook wel, uit de overeenkomst van 't geen in deze Verhandeling en in de evengemelde Institutio gevonden wordt, den vergelijkenden Lezer van zelf in het oog moet vallen, zonder dat hij zich over eigenlijke herhaling beklagen zal.

Wij hebben alzoo reden, ons over deze tweede uitgave te verblijden, welke wij allen Godgeleerden, benevens 's Hoogleeraars Institutio Interpretis V.T., met nadruk aanbevelen. Immers, zoo lang het in ons land niet ontbreekt aan zulke geleerde, liberale en waarlijk gemoedelijke Uitleggers van Gods Woord, zullen wij niet ligt gevaar loopen, op de klippen van het zoogenaamde Rationalismus of Supranaturalismus te verzeilen. ‘Utinam vero - opdat wij met het slot van het laatste Bijvoegsel, bl. 338, eindigen - cum ab utraque illa parte graviter peccetur, ea tandem seligatur via, qua et rationi divinitus nobis concessae, et religioni divinitus nobis traditae, suum utrimque jus tribuatur, quo amice ac modeste conveniant conspirentque!’