Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1824

[p. 381]

Dissertatio Pathologica inauguralis de morbis aurium auditusque &c. D.i. Akademische Verhandeling over de Ziekten van het Gehoor, door J. van der Hoeven. Te Leyden, bij L. Herdingh en Zoon. 1823. In gr. 8vo. Behalve de Voorrede, 112 Bl. f 1-20.

Bij de thans meer en meer heerschende journaalgeleerdheid, zelfs in vele akademische proeven onzer kweekelingen zigtbaar, is het echter eene voor ieder beminnaar der wetenschappen en des vaderlands vertroostende opmerking, dat er tevens niet weinige onder die kweekelingen gevonden worden, welke den beteren weg betreden, en in staat zijn, Hollands ouden roem te handhaven.

Het boven aangekondigd geschrift van een' jeugdigen, doch in en buiten zijn vaderland niet onbekenden Geleerde, levert een nieuw bewijs voor de waarheid onzer opmerking.

Zijne onlangs bij de Utrechtsche Akademie bekroonde prijsverhandeling over het maaksel en gebruik van het gehoorörgaan bij den mensch, onder anderen ook aan den beroemden soemmering, uit erkentenis voor hetgeen hij uit deszelfs schriften voor zijn onderwerp geput had, door den schrijver toegezonden, deed bij dezen het verlangen geboren worden, dat er ook eene ziektekunde des gehoors, door dezelfde hand bewerkt, in 't licht verschijnen mogt. ‘Quod equidem (dus luidt het in de ook door goede latiniteit zoo uitmuntende voorrede) recusavi, nimis arduum opus putans juveni; gravius etiam mihi, cui, quae ad hunc laborem requirebantur, parum aderant. Soemmeringius tamen idem denuo rogavit, et cum summâ benevoli animi significatione mecum quasdam observationes communicavit, quibus in hujus scriptionis cursu uit possem. Tunc verecundia negandi scribendi impudentiam suscepi,’ &c.

Het was des schrijvers doel, uit de beste auteurs alles op te zamelen en mede te deelen, wat betrekking heeft

[p. 382]

op het door hem gekozen onderwerp, en eerst de gebreken van het gehoorwerktuig te behandelen, vervolgens over die ziekten te spreken, welke het vermogen des gehoors zelve betreffen.

Het eerste hoofdstuk, aan de algemeene ziektekunde toegewijd, handelt over de otitis, zoo wel externa als interna, de otorrhaea, verdeeld in mucosa en purulenta, de insectis et vermibus in aure, en eindelijk de otalgiâ; waarbij zoo wel de diagnosis als de therapie kortelijk vermeld wordt.

Het tweede hoofdstuk behelst de gebreken van de afzonderlijke deelen van het zintuig des gehoors. De anatomische orde volgende, vangt de schrijver ook hier, gelijk in zijne physiologische verhandeling, van de gehoorzenuw, als pars maxime necessaria organi auditus, aan, gaat vervolgens over tot het aquula Cotunnii, den labyrinthus en de overige deelen der gehoorwerktuigen. Alles is met de meeste vlijt en oordeelkunde bewerkt, en met waarnemingen uit de beste vroegere en latere auteurs verrijkt en opgehelderd. Bij de gebreken van het trommelvlies wordt te regt opgemerkt, dat dezelve voor niet zoo gewigtig, als sommige vroegere schrijvers beweerd hebben, moeten gehouden worden, daar deszelfs beleediging dikwijls zonder merkelijken invloed op het gehoor bevonden is; 't geen door vele waarnemingen bevestigd wordt.

In het derde hoofdstuk worden de ziekten van het gehoor zelve voorgedragen. Hetzelve is in drie afdeelingen verdeeld, handelende over de te groote gevoeligheid, ziekelijke veranderingen, en vermindering of het geheel gemis van het gehoor. De laatste dezer afdeelingen is bijzonder uitvoerig bewerkt. Eerst worden de verschillende soorten en oorzaken der doofheid opgegeven. Scherpzinnig is de opmerking van den beroemden darwin, door den schrijver aangehaald, dat de doofheid, welke uit de gehoorzenuw zelve voortkomt, ook door de droomen zou kunnen ontdekt worden, 't welk door het geval van een' zestigjarigen lijder wordt opgehelderd, die, reeds gedu-

[p. 383]

rende dertig jaren geheel doof, door gebrek aan oefening het spreken genoegzaam had afgewend, en zich niet dan door schrift en teekenen gewoon was uit te drukken, op welke wijze hij ook in den droom zich verbeeldde met anderen om te gaan, terwijl hij nimmer droomde iets te hooren. Dit hoofdstuk wordt met eene korte opgave van de verschillende geneesmiddelen der doofheid besloten. Omtrent de electriciteit en het galvanismus merkt de schrijver aan, dat beider werking over 't algemeen meer voor een' tijd, dan wel duurzaam is, 't geen onder anderen door eene keurige waarneming van soemmering bevestigd wordt. De schrijver eindigt zijne schoone verhandeling met de vermelding der drie chirurgische operatiën, in de doofheid gebruikelijk, - de perforatio processus mastoïdei, de perforatio membranae tympani, en eindelijk de injectiones tubarum Eustachii; deelende, met betrekking tot de beide eersten, drie belangrijke gevallen van den kundigen Leydschen Chirurgijn logger mede, welke vooral daarom voor 's mans waarheidliefde niet alleen, maar ook voor zijne edele denkwijze pleiten, dat in twee derzelve de operatie geene herstelling des gehoors heeft te weeg gebragt; een bewijs, hoe geheel vreemd echte kunde is van die (helaas! niet zeldzame) kwakzalverij, welke alomme pocht op hare wondercuren. Ook dit geheele derde hoofdstuk getuigt van des schrijvers belezenheid, scherpzinnigheid en helder oordeel.

Gaarne zouden wij nog het een en ander tot proeve afschrijven; dan daarvoor is deze arbeid minder geschikt. Dezelve verdient van deskundigen gelezen en herlezen te worden. Als zoodanig durven wij deze Dissertatie een' ieder gerustelijk aanbevelen; terwijl wij de Hoogeschool van Leyden gelukwenschen met zulk eenen kweekeling, en de wetenschappen met zulk eenen beoefenaar.