Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1822

Christina, of de Gevolgen van Wellust en Vooroordeel. Oorspronkelijk Nederlandsch. Te Rotterdam, bij Mensing en van Westreenen. 1822. In gr. 8vo. IV en 259 Bl.

De Schrijver van dezen Roman wil, ten minste vooralsnog, niet gaarne als Romanschrijver bekend zijn, en heeft daarom zijnen naam verzwegen. Hij is getroffen door het lot der slagtoffers van den wellust, en vreest [met regt], dat niemand zal kunnen ontkennen, dat ook in Nederland deze ondeugd, die het zoo zeer op de onschuld gemunt heeft, eene hoofdondeugd is geworden. Hartelijk medelijden met die, zonder hun (haar) toedoen, diep ongelukkigen, zucht om de bron, waaruit hun (haar) lijden ontvloot (?), te doen kennen, en verlangen om daardoor iets toe te brengen tot bevrijding van hetzelve, geeft hij als den oorsprong van dit geschrijf, waarbij hij gemeend heeft, zich van den romantischen vorm, als den meest behagelijken en meest gezochten stijl, te mogen bedienen, op, en zegt, dezen Roman te hebben zamengebragt uit vele, niet verdichte, geschiedenissen van zoodanige ongelukkigen.

Christina, in onecht geteeld, had het vooroordeel harer geboorte tegen zich; en dit stond, hoewel zij schoon was, haar huwelijk met eenen knappen, haar ter liefde dit voor-

[p. 681]

oordeel verachtenden, jongeling in den weg, omdat deszelfs vader in het huwelijk niet wil toestemmen. Reeds te voren heeft een rijke wellusteling het op Christina's onteering toegelegd; maar deze strikken is zij gelukkig ontkomen. Zij raakt nu aan het zwerven, om, door eene aaneenschakeling van rampspoeden, die zich natuurlijk uit elkander ontwikkelden, ten laatste, als schijnbaar moedwillige moordenaresse van haar kind, haar leven in de gevangenis te slijten.

Deze Roman is zeer goed geschreven; de lotgevallen der ongelukkige ontwikkelen zich natuurlijk, en in dezelve zoo min, als in de karakters der handelende personen, heerscht overdrijving. Inzonderheid hebben ons twee omstandigheden zeer behaagd. Vooreerst, dat de stijl vrij is van gezwollenheid, en het geheel van uitroepingen, die vaak te baat worden genomen om aandoening op te wekken, hoewel zij, in plaats van dit, eer stuiten; en ten tweede, dat de Schrijver de ongelukkige niet tot voorwerp van afkeer laat zinken. Zij vergeet zich slechts eenmaal, en dat nog wel met haren voormaligen minnaar, die, even als zij de wijde wereld zijnde ingegaan, door haar in Engeland weder ontmoet wordt, en met haar in omstandigheden komt, in welke ook deze misstap, indien wij zoo spreken mogen, niet wel kon uitblijven. Wij blijven haar dus te hartelijker beklagen, naarmate wij minder noodig hebben, het aangezigt van hare gedaante af te wenden; en leeren, dat verleide onschuld in hoogen trap ongelukkig worden kan, ofschoon niet misdaad op misdaad volge. - Wij wenschen, dat de Schrijver het natuurlijke, en de vermijding van overdrijving, indien hij weder iets schrijve, tot zijnen regel zal blijven nemen; en aan het boekje, dat het in veler handen moge komen; terwijl wij niet twijfelen, of het zal bij dezen en genen doel treffen.