Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1817

Christelijke Voorstellen over de vereeniging van den Mensch met God. Door J.M. Sailer. Te Groningen, bij J. Römelingh. 1816. In gr. 8vo. 92 Bl. f :-16-:

Deze korte Leerredenen, acht in getal, zijn gesteld in eenen goeden Christelijken geest, en hebben de bevordering van werkdadig Christendom kennelijk ten doel. Zij kwamen uit, en spreken tot, het hart. Voor den uitlegger hebben zij zeker geringe waarde; maar eene grootere voor hem, die zich op eene verstandige wijze tot betrachting van het goede opwekken en stichten wil. Het moge voldoende zijn, om den geest van dit geschrift, en deszelfs doel, te doen kennen, dat wij den aanvang van het zesde voorstel naschrijven: ‘I. Geen heil en geluk is er voor den mensch, buiten de vereeni-

[p. 263]

ging met God. II. Geene vereeniging van den mensch met God, zonder eene regt hartelijke bekeering van den zondaar tot God. III. Geene regt hartelijke bekeering van den zondaar tot God, behalve bij de genen, die het in deze hunne allergewigtigste belangen, in de vereeniging namelijk met God, op de regte wijze aanvangen. IV. Alleen die genen vangen het op de regte wijze aan, welke eenen Goddelijken ernst met zich brengen, om den strijd tegen alles, wat aan de terugkeering tot God kan hinderlijk zijn, aan te vangen en te voleindigen. V. Dezen Goddelijken ernst hebben wij reeds noodig, zullen wij een regt gezigt van onze zonden krijgen. VI. Dezen Goddelijken ernst hebben wij noodig, om het geheele register onzer zonden ootmoedig te erkennen, om de erkende zonde te veroordeelen, en dezelve met smarte en berouw voor God te belijden. (Hier was het, waar ik laatst moest eindigen; hier is het, waar ik heden wederom aanvange.) VII. Dezen Goddelijken ernst hebben wij in het bijzonder noodig, om van de dienstbaarheid der zonde, die door ons erkend, beleden en veroordeeld is, vrij, en geheel andere, geheel nieuwe menschen, ja vrijwillige dienaren der geregtigheid te worden. Trouwens, alleen met dezen Goddelijken ernst kunnen wij alles bestrijden, wat ons de terugkeering tot God zoude kunnen moeijelijk maken; en ook dan maar alleen, wanneer wij alles bestrijden, wat ons de terugkeering tot God werkelijk moeijelijk maakt, kunnen wij geheel andere, geheel nieuwe menschen worden.’ - Het zevende en achtste voorstel wijst aan, hoe het de inhoud van geheel de leer van Jezus is, dat en hoe wij met God vereenigd kunnen en moeten worden; dat deze vereeniging het ééne groote oogmerk van zijne verschijning op aarde is, de geest van geheel zijn leven en wandel, het oogmerk van zijnen dood, en ook het groote doel van zijne opstanding en verdere verheerlijking, en dat zij tevens het oogmerk en de geest aller leidingen en schikkingen van God in de gansche regering der wereld is. De toetssteen, eindelijk, waaraan

[p. 264]

men zeker en veilig de vereeniging met God erkennen en beproeven kan, is de liefde; en het getrouw betrachten der Goddelijke geboden is de toetssteen der liefde.

Hier en daar mogen woorden en uitdrukkingen bij onze tegenwoordige wijze van spreken vreemd zijn, en naar mystiekerij een weinig rieken; maar het geheel dezer opstellen is redelijke beoefenende Godsdienst, en ieder Christelijk Lezer bidt voorzeker, met den gemoedelijken en voortreffelijken sailer, aan het slot van ganscher harte: ‘Gij, o God! vereenig Gij zelf ons met U; dat ons hart deze vereeniging door de liefde, en ons leven deze vereeniging openbare door de volbrenging van Uwen wil!’