|
| |
Verhandeling over de Keratonyxis, (Punctio Corneae, Horenvlies-steek) enz. Door W. Mensert, Chir. Doct. &c. Te Amsterdam, bij L. van Es. 1816.
(Tweede Verslag.)
Alhoewel het nu uit opgemelde waarnemingen onder andere ontegenzeggelijk blijkt, dat de losscheuring en losmaking van eene Cataracta adherens membranacea door middel van de naald niet zeer gemakkelijk te verrigten is, en dat men zich in de Cataracta membranacea, en vooral in die, welke met de Iris vergroeid of vereenigd zijn, niet op de anterieure depressie verlaten kan; en dezelve daarenboven schijnen te bewijzen, dat, niettegenstaande den grooten invloed van het extract van de Belladonna op de Iris, en de door dit middel te weeg gebragte groote verwijding van de pupil, men echter nog vaak gevaar loopt, om, indien er met de naalde, ter verbrijzeling van den voorsten wand van het capsel, tamelijk geweld moet gebruikt worden, de Iris te kwetsen en te beleedigen; waarom, indien men vóór de operatie met eenen zekeren graad van waarschijnlijkheid tot het bestaan van soortgelijke Cataracten konde besluiten, het welligt raadzamer zoude zijn, om in deze gevallen, in plaats van de Keratonyxis, de gewone of posterieure depressie in 't werk te stellen, als bij welke de bewegingen en handgrepen van den Operateur vrijer en gemakkelijker zijn; - zoo is het niettemin buiten kijf, dat men uit het resultaat derzelven
| |
| |
geenszins de voordeelen der nieuwe kunstbewerking naar derzelver waarde beoordeelen en afmeten, of dezelve met de extractie vergelijken kan, vermits de Keratonyxis door Dr. mensert inzonderheid bij zoodanige voorwerpen verrigt is, bij welke hij, uit hoofde van de plaatsgrijpende ongunstige omstandigheden, het min raadzaam oordeelde, de operatie bij extractie in het werk te stellen.
Uit het voorafgegane nu oordeelt onze Schrijver, zoo door redenering als ervaring, bewezen te hebben, dat men in het algemeen de extractie van de Cataract als de zekerste, en voor eene daartoe geschikte en welgeoefende hand als de beste methode te beschouwen hebbe, en dat de Keratonyxis geenszins als eene algemeene kunstbewerking, voor alle gevallen even nuttig en dienstig, behoort aangeprezen te worden, maar in sommige soorten van staren, in welke door de ondervinding reeds hare voordeelen boven de extractie gebleken zijn, als b.v. in aangeboren Cataracten, alsmede in de vloeibare en melkstaar, boven de uitneming den voorrang verdient; terwijl voorts de Keratonyxis insgelijks in bijzondere omstandigheden, b.v. bij diepliggende oogen, bij vreesachtige lijders, bij stuipachtige bewegingen van het oog, bij eenen ziekelijken toestand van het horenvlies, en eindelijk bij eene chronische Blepharophthalmia, of amaurotischen toestand van het oog, kan en behoort beproefd te worden.
Wij betuigen, in naam van het geneeskundig publiek, aan Dr. mensert onzen hartelijken dank voor deze, inzonderheid door zijne eigene waarnemingen en bijgevoegde praktikale aanmerkingen, allezins belangrijke bijdrage ter volmaking van het zoo gewigtig, door hem bijzonder beoefend, vak der Geneeskunde, namelijk de oogziekten. Zij levert ons op nieuw een doorslaand bewijs op, zoo wel van 's mans onvermoeiden ijver in het steeds voortzetten zijner ophthalmologische studiën, als van zijne uitstekende talenten in het uitoefenen van de operatie van de Cataract door de uit- | |
| |
neming of de extractie. Inderdaad, men behoeft slechts eenmaal van zijne kunstbewerking ooggetuige geweest te zijn, om zich met ons ten volle overtuigd te houden, dat de Schrijver door zijne buitengewone handigheid als 't ware voor deze kunstbewerking schijnt geboren te zijn, en te dien opzigte de beide wenzels op zijde streeft; zoodat wij het Vaderland in het algemeen, en de aan de Cataract lijdenden in het bijzonder, met het bezit van eenen, met zulke uitnemende aangeborene en verkregene talenten toegerusten, Oogarts van harte gelukwenschen.
Aan den anderen kant, echter, indachtig aan de spreuk: amicus Plato - sed magis amica veritas, moeten wij den Schrijver ronduit bekennen, dat de strekking, welke hij aan zijne Verhandeling over de Keratonyxis gegeven heeft, ons min doelmatig en onvoldoende is voorgekomen. Immers ware het te wenschen geweest, en konde men natuurlijk verwacht hebben, dat Dr. mensert een gedeelte zijner Verhandeling zoude besteed hebben, om buchhorn's manier, vooral met de verbetering van den Hoogleeraar langenbeck, zoo a priori op ontleed- en natuurkundige gronden, als a posteriori uit de ervaring, met de gebruikelijke methoden te vergelijken, ten einde men ook van dien kant derzelver waarde of onwaarde zoude hebben kunnen beoordeelen. Het is zoo, de Schrijver erkent de voordeelen dezer nieuwe kunstbewerking boven de oude in sommige door hem opgegevene gevallen, bij welke dezelve zoo zeer in 't oog loopen, dat men er niet meer aan twijfelen kan: dan, een algemeen overzigt, eene praktikale, op anatomische, physiologische en pathologische gronden steunende, vergelijking tusschen de Keratonyxis en de oude methoden, is Dr. mensert ons schuldig gebleven.
Het kan zekerlijk niemand vreemd voorkomen, dat de Schrijver, uit hoofde van het buitengemeen gelukkig slagen zijner operatiën, eene bijzondere gehechtheid aan de extractie van de Cataract betoont. Ook zijn wij
| |
| |
het met den Schrijver volkomen eens, dat een bekwaam Oculist zich het opereren van de Cataract op alle drie onderscheidene wijzen behoort eigen te maken, ten einde in staat te zijn, dezelve alle bij voorkomende gelegenheden uit te oefenen. Maar niet zoo eenstemmig denken wij met den Schrijver, wanneer hij uit eene reeks van opeengestapelde, elkander tegensprekende autoriteiten, en uiteenloopende gevoelens en voorschriften van beroemde mannen, poogt te bewijzen, dat alle drie de methoden, bijzondere gevallen uitgezonderd, in het algemeen gelijkelijk goed en doelmatig zijn, en het voornamelijk op de dexteriteit, en aangeboren aanleg, en gebruikelijke wijze van opereren van den Oculist aankomt. Gaarne erkennen wij, dat deze vereischten tot het welgelukken der operatie zeer veel toebrengen, en dat welligt in vele gevallen Dr. mensert, uit hoofde van zijne bijzondere en zeldzame geschiktheid in het verrigten der operatie van de Cataract door extractie, bij de uitneming even gelukkig slagen zal, als een ander bij het bewerkstelligen der Keratonyxis: (men herinnere zich slechts, wat de Roonhuisianen met hunne zoo gebrekkelijke vectis in de verloskunde verrigt hebben; en echter zal wel geen verloskundige onderstaan, om dezelve met de thans gebruikelijke vroedkundige instrumenten eenigermate te willen vergelijken:) doch het is echter geen bloote opinie, geen enkele dexteriteit van den Operateur, maar het zijn anatomische, physiologische en pathologische gronden, als b.v. de gevaarloosheid van de plaats, waar de operatie geschiedt, de gemakkelijkheid, waarmede dezelve verrigt en het bedoelde punt bereikt wordt, de niet-beleediging of ten minste niet aanmerkelijke kwetsing der inwendige deelen, en de meer- of minder hevige en soms gevaarlijke toevallen, welke zij te weeg brengen; het zijn, zeggen wij, deze en dergelijke gronden, welke de waarde of den voorrang der bedoelde operatie behooren
te bepalen. Toetsen wij nu aan deze gronden de verschillende manieren van opereren van de Cataract, dan zekerlijk zijn wij
| |
| |
huiverig om met den Hr. mensert in te stemmen, dat in het algemeen de extractie als de zekerste en beste methode te beschouwen zij; maar vermeenen door de ervaring, de beste leermeesteresse in het ondermaansche, geregtigd te zijn, om integendeel te beweren, dat de methode van de operatie van de Cataract door depressie, in alle de door buchhorn en langenbeck beschrevene gevallen, anterieur of per Keratonyxin, en in de overige posterieur per Scleroticam op de oude wijze aangewend, boven de extractie verreweg de voorkeus verdient; ja oordeelen, dat, inzonderheid na de belangrijke verbetering dezer methode door buchhorn en langenbeck, de onpartijdige waarneming en ondervinding ten voordeele van de oude methode, de depressie, ter genezing der Cataract, niet aarzelen zal eene beslissende uitspraak te doen; vooral, wanneer men in aanmerking neemt,
1mo. Dat de operatie van de Cataract door nederdrukking niet dan gewone handigheid bij den Operateur vereischt, en geenszins dien zeldzamen aangeboren aanleg, welken men, zal men in de operatie van de Cataract bij uitneming gelukkig slagen, behoort te bezitten; en dat men daarenboven, de operatie per Keratonyxin verrigtende, even als bij de extractie, het gewigtig voordeel heeft, van door het horenvlies alle handgrepen te kunnen zien.
2do. Dat, blijkens de menigvuldige ervaring van pott, bell, callisen en scarpa, thans nog verrijkt met de waarnemingen van buchhorn en langenbeck, in alle soorten van Cataract, de depressie, zoo al niet de anterieure, ten minste de posterieure per Scleroticam, met gelijke hoop op een' gelukkigen uitslag kan in het werk gesteld worden als de extractie, en er noch soort van Cataract, de Cataractae adherentes membranaceae en capsulares zelve niet uitgezonderd, noch bijzondere omstandigheid bestaat, waarin deze operatie op eene van beide manieren niet slechts uitvoerbaar is, maar ook door bell, callisen, scarpa en
| |
| |
anderen met een' gewenschten uitslag is uitgeoefend; waartegen de ijverigste voorstanders van de operatie van de Cataract bij uitneming zelve het raadzaam vinden, om in bijzondere soorten van staar en in bijzondere gevallen van hunne geliefkoosde methode af te stappen, en de depressie, het zij anterieur, het zij posterieur, in 't werk te stellen.
3tio. Dat de depressie, zelfs op de oude manier volgens de methode van scarpa, en nog veel minder volgens de nieuwe manier van buchhorn en langenbeck, behoorlijk verrigt, over het algemeen van weiniger, en verre minder gevaarlijke, toevallen verzeld is, dan de operatie van de Cataract bij extractie; en dat dezelve bij de anterieure depressie, of Keratonyxis, doorgaans onbeduidende zijn.
4to. Dat de aan de Cataract lijdenden, door de operatie van de depressie, blijkens de menigvuldige en eenstemmige ervaring der beroemdste Oogartsen, als richter, callisen, bell enz., over het algemeen niet slechts minder gevaar loopen van eene nastaar, Cataracta secundaria, te krijgen; maar ook doorgaans een sterker en duurzamer gezigt verkrijgen, dan na de operatie van de Cataract bij uitneming, wanneer het niet zeldzaam gebeurt, dat het gezigt, ofschoon na de operatie hersteld, allengs trapswijze weder vermindert, en eindelijk geheel verloren gaat, waarvan men onder andere bij bell een aantal voorbeelden aantreft, en hetwelk door de eerste waarneming van Dr. mensert zelven insgelijks bevestigd wordt.
5to. Dat de depressie, op eene van beide manieren, het zij per Scleroticam, het zij per Corneam, aangewend, indien dezelve niet naar wensch mogt uitvallen, eenen andermaal kan in 't werk gesteld worden, en het zelfs aan callisen gelukt is, om volgens de oude manier van depressie, na alvorens deze operatie driemaal vruchteloos beproefd te hebben, eindelijk de vierde maal het gezigt op den duur te herstellen, (Principia Chirurg. hodiernae, pars altera, p. 566. Hafniae 1790)
| |
| |
en men, alle pogingen ter depressie op den duur vruchteloos bevindende, nog altoos eindelijk tot de operatie van de Cataract bij extractie zijne toevlugt kan nemen; waartegen, wanneer men bij de uitneming van de Cataract ongelukkig slaagt, alle hoop van het gezigt te herstellen voor den lijder onherstelbaar verloren is.
6to. Dat, na de operatie van de Cataract bij depressie, volgens de oude methode, de patienten doorgaans tien à twaalf dagen na de operatie in staat zijn om het geopereerde oog met voorzigtigheid te gebruiken; en dat de anterieure depressie, of Keratonyxis, nog daarenboven het groot en gewigtig voordeel heeft, dat de genezing van het geopereerde oog slechts weinig tijds vordert, en aan geringe zwarigheden onderworpen is; en dat, ofschoon de voorzigtigheid schijnt te vorderen, dat zelfs bij de anterieure depressie de patient gedurende de eerste dagen na de operatie een strikt dieet in acht neemt, en zoo al niet het bed, ten minste zijne kamer houdt; zoo behoeft hij echter geenszins, even als na de operatie van de Cataract bij extractie, gedurende eenige dagen in een duister vertrek te bedde te liggen, noch zich te onderwerpen aan een' zeer schralen en verkoelenden eetregel, waarvan de gevolgen bij zwakke personen en bij menschen van een' meer gevorderden ouderdom dikwerf voor 't gestel onherstelbaar zijn, ten minste vaak tot onderscheidene zenuwkwalen, atonie van de spijsverteringswerktuigen, en zelfs tot eene febris lenta nervosa, aanleiding geven. Indien men, herhalen wij, dit alles bedaardelijk wikt en weegt, is het dan wel te verwonderen, dat, zelfs vóór het uitvinden van de buchhornsche en langenbecksche methode, mannen als pott, bell, callisen, scarpa, adams, saunders, stevenson, in één woord de beroemdste Engelsche Heelkundigen, de operatie van de Cataract bij uitneming vaarwel gezegd, en dezelve alleen door de posterieure depressie verrigt hebben? uit hoofde dat deze kunstbewerking gemakkelijker te verrigten, min- | |
| |
der gevaarlijk om de andere deelen van het oog te kwetsen en te beleedigen, en in 't algemeen met meerder wezenlijke voordeelen voor den lijder verzeld is.
Wij eindigen deze Recensie, welke wij, door het gewigt der zake onmerkbaar weggesleept, veel wijdloopiger gemaakt hebben, dan wel in den beginne ons oogmerk was, of het bestek van dit Tijdschrift anderzins zonde toelaten, met de voor ons liggende Verhandeling ter vlijtige lezing en overweging aan te prijzen van alle zoodanige Genees- en Heelkundigen, die de ophthalmologische studiën op derzelver wezenlijken prijs weten te schatten. |
|
Auteursrechtvrij