Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1816

[p. 42]

De laatste drie Maanden van Napoleon's Staatkundig Leven, door Breton de la Martinière. Naar den derden druk uit het Fransch vertaald. Te Amsterdam, bij Geysbeek en Comp. 1815. In gr. 8vo. 114 Bl. f :-16-:
De Bataille van het Schoon Verbond, met den marsch en aanval der Franschen op de zuidelijke Nederlandsche Provintiën, en hunne daarop gevolgde ongehoorde vlugt. Met Plans en Kaarten, één Deel compleet. (!) Tweede Druk. Te Amsterdam, bij E. Maaskamp. In gr. 8vo. 63 Bl. In kleuren f 1-16-:

Twee stukjes over de eeuwig gedenkwaardige gebeurtenissen des jaars 1815. Het eerste is een van de tallooze brochures, daarover in Frankrijk uitgekomen, en onderscheidt zich door eenige medegedeelde bijzonderheden van belang uit de binnenlandsche gebeurtenissen van dat Rijk, 't welk den bitteren beker, dien het voor andere Volken zoo dikwerf had ingeschonken, dit jaar ten minste heeft moeten proeven. De daadzaken en bijzonderheden, hier te vinden, zijn: 1.) Eene welgeschrevene en niet onjuiste vergelijking tusschen marius en napoleon; 2.) over de Nationale Cocarde, waarin wordt aangetoond, dat dezelve reeds in buonaparte's laatste jaren bij het leger geheel was achter de bank geschoven, en wij tevens haren oorsprong vinden, als zijnde een geheimzinnig teeken der Republikeinsche drievuldigheid, Vrijheid, Gelijkheid en Broederschap; 3.) andere politieke bedriegerijen, (genoeg bekend): de Adel, is dezelve door buonaparte afgeschaft geworden? - integendeel, onder een' anderen vorm hersteld; 4.) Budget, of Finantiéle Wetten, (onder buonaparte's tweede bestuur): vele wetenswaardige bijzonderheden voor den Staatskenner vindt men hier; 5.) Veldtogt van 1815: meestal het bekende; doch twee zonderlinge opmerkingen: 1.) dat hortensia, onze ci-devant Koningin, haren stiefvader, schoonbroeder, en....... tot den spoedigen aanval had overgehaald door de volgende regels: Mijn zeer aangebeden! zult gij wachten tot zij vijf tegen één zijn? 2.) dat de overhaaste vlugt van napoleon naar Parijs veroorzaakt zou wezen door de slechte tijdingen uit de Vendée.

[p. 43]

(Wij twijfelen zeer, of het geluid van 't Pruissisch kanon niet het meest tot die snelle beweging hebbe bijgedragen.) Deze aanmerking opent eigenlijk de laatste afdeeling, 6.) gedrag van de Kamer der Representanten, na den tweeden afstand van buonaparte; een hoofdstuk, voor de Franschen van belang, niet voor ons, welken het zeer onverschillig kan zijn, wat deze magtelooze Declamateurs, in de veertien dagen, die zij nog na den val huns Afgods met woorden mogten schermen, al dwaasheden te berde gebragt hebben. Voorts is dit stukje in 't algemeen niet kwaad geschreven, en ouderscheidt zich ook boven vele andere door gematigdheid.

No. 2 behelst volstrekt niets nieuws. Het is eene onbekookte, smakelooze Compilatie uit de onderscheidene Bulletins, somtijds in derzelver eigene woorden medegedeeld. Het berigt van den slag bij Quatre-Bras is zeer onvolledig; het zedige berigt van onzen Kroonprins, dat de vijand eenigermate teruggedreven is, wordt niet eens door het verslag van ney, die zich wel degelijk teruggeslagen erkent, aangevuld. Niets is zoo verward, als het berigt van den slag (op bl. 16) tegen de Pruisen bij Ligny. Driemaal wordt genoegzaam hetzelfde gezegd, (bl. 12, 14, 16.) Het getal der aanvallende Franschen, aan dien kant, wordt geschat op 130,000 man, (bl. 12, 14) tegen 80,000 Pruisen. Daar nu (volgens bl. 11) het geheele Fransche leger 150,000 man bedroeg, zouden slechts 20,000 man dier Natie bij Quatre-Bras moeten gestreden hebben; daar ney toch zelf erkent, dat hij drie divisien had. Van den slag bij Waterloo vindt men niets, dan hetgeen in alle nieuwspapieren gestaan heest, of het moest de nieuwe opmerking zijn, (bl. 45) dat de slaap der dooden vast is. De twee Plans schijnen goed, en zijn alzoo, nevens de Kaartjes enz., den prijs van het boekje alléén wel waardig.