Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1815

Madame Catalani.

(Uit het Fransch.)

- Deze eerste der zangeressen is tevens eene der schoonste vrouwen. Hare stem is het volmaaktste instrument, dat men hooren kan. Het is onmogelijk, met eene verrukkende stem, en welker omvang ontzaggelijk is, meer vastheid, ligtheid en gemakkelijkheid te vereenigen. Bij de uitvoering der (voor elke andere) allermoeijelijkste passages, schijnt zelfs haar gelaat op te luisteren. Het schitterende harer uitvoering heeft iets goddelijks; en hetgeen men misschien het meest bewonderen moet, is de uiterste gelijkmatigheid harer klanken. - Madame catalani doorloopt twee volle octaven, zonder eene enkele zwakke snaar te doen opmerken, of die niet wel zou stemmen met de voorafgaanden; en het is aan deze zoo zeldzame verdienste, dat men de volmaaktheid van hare uitwerking bovenal moet toekennen.

- Het is niet ééne zangeres, het zijn drie of vier uitmuntende zangeressen in eene enkele vereenigd. Zullen wij van de gaven spreken, welke zij van de natuur ontvangen heeft: eene edele, grootsche gestalte, een sterksprekend gelaat, en dat men voor zeer vatbaar houdt, om zich, op het tooneel, tot de levendigste uitdrukking te bezielen; eene warmte, eene kracht, welke het vereenigd gevolg zijn en van hare ligchamelijke bewerktuiging en van het diep gevoel harer kunst.

Is het de kunst, is het de natuur, aan welke men de eer moet geven van die stem, die alle deugden en geen enkel ge-

[p. 319]

brek bezit? Sterk, welluidend, deftig, schitterend, zonder moeite afdalende tot de laagste toonen en zich verheffende tot de hoogsten, door eene snelle, maar altijd naauwkeurige opklimming der zuiverste geluiden. Door eene gunstige uitzondering, die de God der Toonkunst slechts aan Madame catalani heeft toegestaan, heeft de ontzaggelijke omvang, de onbegrijpelijke veerkracht, welke zij aan hare stem heeft weten te geven, niets onttrokken aan de zuiverheid, de kracht en de rondheid van haar medium.

Madame catalani naar de gewone regelen te willen beoordeelen, zou zijn, de wiekslagen van den adelaar te willen tellen, die boven de wolken zweeft. Het vertrouwen en de stoutheid zijn de eerste en treffendste karaktertrekken van haren zang, dien zij echter, wanneer zij wil, kan terugbrengen tot de bevalligste buigzaamheid. Altijd onvoorziene en altijd ge lukkige hardiesses; zoo verwonderlijke trekken (traits), dat derzelver volmaakte uitvoering alleen derzelver mogelijkheid kan bewijzen, verwekken een gemurmel van verrassing en bewondering, dat de tooveresse eensklaps weder in eene trilling van genoegen en verrukking doet veranderen. - Dan, ik bespeur misschien te laat, dat men het moet opgeven om uitdrukkingen te vinden, geschikt een denkbeeld van een kunstvermogen te geven, hetwelk, naar het gevoelen van alwat muzijk verstaat, in gansch Europa welligt geene wedergade kent.

- Madame angelica catalani is de dochter van eenen Italiaanschen juwelier. In een vermaard klooster opgevoed, onderscheidde zij zich vroegtijdig door hare zucht tot studie en haren aanleg voor muzijk. Haar vader, die, ten gevolge des Italiaanschen oorlogs, zeer zware verliezen had geleden, besloot, in 1802, haar te doen debutéren op het eerste tooneel te Rome, de Argentina genaamd, (zij was toen slechts 18 jaren oud.) De opgang, door haar gemaakt, was verbazend: zij ging al spoedig eene verbindtenis aan te Lissabon, en won hier aller toejuiching door hare talenten, en de openbare achting door haar gedrag. De Prins Regent van Portugal, vernomen hebbende, dat zij naar Engeland wilde vertrekken, deed de directie van het tooneel op zich nemen door twee rijke Heeren, en men verdubbelde de appointementen van Mad. catalani. Het duurde niet lang, of zij werd ten huwelijk gevraagd door personen, door hunnen rang en hunnen rijkdom bekend; maar deze omstandigheid, die

[p. 320]

nooit eenig gebied over haar voerde, was van geen het minste gewigt op hare keus; zij begreep daarenboven, dat zij dan het tooneel zou moeten verlaten, en zij verkoos liever, eenen Franschman, oud Huzaren-officier, (den Heer valabreque) te huwen, en de beoefening van haar talent voort te zetten. Eindelijk besloten hebbende naar Parijs te gaan, werd haar vertrek door gansch Portugal beklaagd; de Prins Regent gaf haar eenen brief voor de Koningin van Spanje, die haar eenigen tijd te Madrid ophïeld, haar kostbare geschenken gaf, en haar met bewijzen van goedheid overlaadde. In 1806 te Parijs gekomen, gaf zij verscheiden Concerten in de Opera, trok de menigte bestendig derwaarts, en verrukte al de toeschouwers door de stoutheid van haar gezang, de zuiverheid van haren smaak, en den onbegrijpelijken omvang harer stem. Zij bleef slechts twee of drie maanden te Parijs, en vertrok naar Londen: daar heeft zij, zoo niet haren roem, die niet meer klimmen kon, ten minste hare, pas ontluikende, fortuin zeer vermeerderd. Engeland, van geene waarde voor middelmatige kunstenaars, is de goudmijn van groote talenten; Mad. catalani heeft er de aangename ondervinding van gehad: gedurende acht jaren, die zij te Londen verbleef, heeft zij omstreeks tachtig duizend ponden sterling verdiend. Eene opmerkelijke omstandigheid, en die voor de braafheid van haar karakter en de regelmatigheid van haar gedrag pleit, is deze, dat men haar niet slechts als kunstenares, maar gelijk andere aanzienlijke personen, noodde.^(*)

(*) Het is bekend, dat zij vervolgens naar Frankrijk teruggekeerd, maar den Koning welhaast naar Braband gevolgd is - en nu naar Amsterdam staat te komen. Dus, liefhebbers in deze Hoofdstad: Arrigite aures!