Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1815

Het dansen.

(Geschiedenis der Waldenzen en Albigenzen, met hunne leer en tucht, door jean paul, perrin, enz.)

‘Een groot deel dezer acte van verbod tegen het dansen is als gezag tegen hetzelve overgenomen door geen minder groot man dan william penn!... Ik glimlach bij zijne bewijzen, maar sta echter, wat de zaak zelve betreft, hoe ouderwets dit schijne, min of meer in zijn gevoelen.’

De Waldenzen en Albigenzen hadden sommige vreemde begrippen, betreffende het dansen. Zie hier eene rede, welke hunne acte van verbod begeleidde!

Een dans is des Duivels processie, en hij, die zich in eenen dans begeeft, begeeft zich in zijne possessie: de Duivel is de aanvoerder, het midden en einde van den dans. Zoo vele passen als iemand dansende maakt, zoo vele schreden doet hij ter Helle. Iemand zondigt dansende op verscheiden wijzen; als met zijnen pas, want alle zijne schreden zijn geteld; met zijn gevoel, met zijne sieraadjen, met zijn gehoor, gezigt, spraak en andere ijdelheden. En daarom zullen wij bewijzen, eerst door de Schrift, en daarna met verscheidene andere redenen, hoe boos een ding het dansen is.

Het eerste getuigenis, dat wij zullen aanvoeren, is hetgeen wij in het Evangelie lezen, Marc. VI: het behaagde herodes zoo zeer, dat het joannes den dooper het leven kostte. Het tweede is Exodus XXXII: toen mozes, komende bij de vergadering, het kalf zag, wierp hij de tafelen van zich, en verbrijzelde ze aan den voet des bergs, en daarna kostte het drie-en-twintig duizend hun leven. -

[p. 270]

Bovendien zijn de sieraadjen, welke de vrouwen bij het dansen dragen, als kroonen voor vele overwinningen, welke de Duivel heeft behaald op de kinderen Gods. Want de Duivel heeft niet slechts een zwaard in het dansen, maar zoo vele als er schoone en wel opgeschikte personen dansende zijn; want, de woorden eener vrouwe zijn een schitterend zwaard; en derhalve is die plaats ten hoogste te vreezen, waar de vijand zoo vele zwaarden heeft, daar een enkel zwaard van hem moet gevreesd worden. Wederom, de Duivel treft te dezer plaatse met een scherp zwaard; want de vrouwen verschijnen niet gaarne ten dans, indien zij niet gekapt en opgeschikt zijn; welk kappen en versieren is als een wetsteen, waarop d. Duivel zijn zwaard scherpt.

Zij, die hunne dochters tooijen en opschikken, zijn als de genen, die droog hout in het vuur werpen, opdat het te beter moge branden; want zulke vrouwen ontsteken het vuur der dartelheid in de harten der mannen. Gelijk samson's vossen het graan der Philistijnen in brand staken, zoo dragen deze vrouwen vuur in hunne aangezigten, en in hunne bewegingen en verrigtingen, hunne blikken en wulpsche woorden, waardoor zij het welzijn der mannen verslinden. Wederom, de Duivel gebruikt in den dans het krachtigste wapen, dat hij bezit; want zijne sterkste wapenen zijn de vrouwen; hetgeen ons duidelijk is geleerd, doordien de Duivel eene vrouw verkoos om den eersten man te verleiden; desgelijks deed balaam, opdat de kinderen Israëls mogten verworpen worden; door eene vrouw deed hij samson, david en absalom zondigen. De Duivel verzoekt de mans door de vrouwen langs driederlei wegen, dat is te zeggen, door het gevoel, door het oog, en door het oor; door deze drie middelen verlokt hij dwaze mannen tot het dansen, door hare handen te voelen, hare schoonheid te beschouwen, hare zangen en muzijk te hooren. Wederom, zij, die dansen, breken die gelofte en overeenkomst, welke zij met God in den Doop hebben aangegaan, wanneer hunne Gevaders voor hen beloofden, dat zij den Duivel en alle zijne pracht zouden verzaken; want dansen is de processie van den Duivel, en hij, die danst, stijft zijne pracht, en zingt zijne Mis. Want, de vrouw, die zingt bij den dans, is de priores des Duivels, en zij, die antwoorden, zijn de geestelijken, en de aanschouwers zijn de leeken, en de speeltuigen zijn de schellen,

[p. 271]

en de speellieden de dienaars van den Duivel. Want even als, wanneer de zwijnen verstrooid zijn, en de zwijnenhoeder één roept, allen van zelve te zamenloopen, zoo doet de Duivel eene vrouw bij den dans zingen, of op eenig speeltuig spelen, en op het oogenblik vergaderen al de dansers te zaam.

Wederom, in eenen dans verbreekt iemand de tien Geboden Gods; als ten eerste, gij zult geene andere Goden hebben dan mij; want in het dansen dient iemand de persoon, die hij meest begeert te dienen, en daarvan, zegt de H. hieronymus, ieder mans God is, dien hij het meest dient en lief heeft. Hij zondigt tegen het tweede Gebod, wanneer hij een' afgod maakt van hetgeen hij bemint. Tegen het derde, omdat eeden gemeenzaam zijn onder de dansers. Tegen het vierde, want door het dansen wordt de Sabbat ontheiligd. Tegen het vijfde, want in den dans worden de ouders dikwijls onteerd, daar vele verbindtenissen worden gesloten buiten hunnen raad. Tegen het zesde, een man moordt dansende, want iedereen, die tracht een ander te behagen, vermoordt de ziel, zoo dikwijls hij tot lust verwekt. Tegen het zevende, want de partij, die danst, hij zij mannelijk of vrouwelijk, begaat overspel met de partij, welke hij begeert; want hij, die eene vrouw aanziet om haar te begeeren, heeft alreede overspel in zijn hart begaan. Tegen het achtste Gebod zondigt een man dansende, wanneer hij eens anders hart van God aftrekt. Tegen het negende, wanneer hij dansende valschelijk spreekt tegen de waarheid. Tegen het tiende, wanneer vrouwen behagen scheppen in de sieraadjen van een ander, en mannen de vrouwen, dochters en dienstmaagden van hunne naasten begeeren.

Wederom moge iemand bewijzen, hoe groot eene zonde het dansen is, door de menigte van zonden, welke hen, die dansen, vergezellen; want zij dansen zonder maat of tal; en daarom zegt de H. augustinus, de rampzalige danser weet niet, dat zoo vele passen als hij dansende maakt, zoo vele sprongen maakt hij naar de Hel Zij zondigen in hunne sieraadjen op vijfderlei wijze: eerstelijk, door zich daarop te verhoovaardigen; tweedens, door de harten der genen te ontsteken, die hen beschouwen. Ten derde, wanneer zij die genen beschamen, welke geene dergelijke sieraadjen hebben, hun gelegenheid gevende gelijken te begeeren. Ten vierde,

[p. 272]

door de vrouwen te doen lastig vallen, dezelfde sieraadjen van hunne echtgenooten vragende. En vijfdens, wanneer zij ze van hunne echtgenooten niet kunnen verkrijgen, zoeken zij ze elders door zonde te winnen. Zij zondigen door te zingen en op speeltuigen te spelen, want hare zangen betooveren de harten der genen, die haar aanhooren, met wereldsch vermaak, God vergetende, niets in hare zangen uitende dan leugens en ijdelheden. En de beweging zelve des ligchaams, welke in het dansen gebruikelijk is, geeft getuigenis genoeg van het kwaad.

Dus ziet gij, dat dansen is des Duivels processie, en hij, die zich in den dans begeeft, begeeft zich in des Duivels possessie. Van het dansen is de Duivel de aanvoerder, het midden en het einde; en hij, die als een goed en wijs man aan den dans gaat, komt terug als een bedorven en slecht mensch.