Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1814

[p. 1]

Waarde landgenooten!

Buiten twijfel trok het uwe aandacht, dat ook ons Maandwerk den ouden titel, den ouden vorm heeft hernomen. Wie kan nalaten te schuwen, wat ons, hoe onschuldig in zichzelve ook, aan den laatstverloopen tijd herinnert? Het toeval wilde, dat wij bij een gedeelte van ons natuurlijk regt gehandhaafd werden, om door nuttige werkzaamheid ons bestaan te blijven zoeken. Doch, zouden wij de algemeene onderdrukking daarom minder gevoeld, minder gewraakt hebben? Zouden wij, bij onze verleende vrijheid zelve, (want naauwelijks mogt men in deze dagen zijn wettigst en natuurlijkst eigendom als een ter leen ontvangen goed beschouwen!) de kluisters min, wat zeggen wij? niet veel meer hebben ontwaard, die vooral den geest, der vrije penne al mede waren aangelegd? Neen! Zwakheid ware het, als door een slaapmiddel gesust, de duizendvoudige grieven, elken Nederlander toegebragt, niet gevoeld te hebben. Zwakheid ware het, den woedenden orkaan erkentelijkheid te willen betuigen, omdat hij ons, na de algemeene schipbreuk, op eene rots wierp, waar wij het kommerlijke leven konden blijven rekken. Zwakheid ware het, eenig nutteloos gedenkteeken van de gunst eens Overheerschers over te laten, waarmede men toch het denkbeeld van de ketenen onwillekeurig zou verbinden.

Dit denkbeeld, intusschen, mag hier niet meer plaats grijpen. Gelijk de Schrijver, zoo is de Beöordeelaar en Uitgever voortaan wederom een vrij man. Geen gevaar, geene hatelijke censure zal zijn vernuft

[p. 2]

meer boeijen. Gelijk het verstand ziet en het hart gevoelt, zoo spreekt de mond; zoo vloeit hij over van waarheid, van ongekunstelde aandoening, van vrije en zuivere zucht voor Godsdienst en Vaderland, voor eigen Vorst en Landaard, voor alles, waarop wij boven of met anderen mogen roemen. ô Goudentijd, om met lust te schrijven, om den lang gekeerden vloed rijk en weldadig te zien stroomen, en met even veel lust te lezen, met even onbekrompen hand zijne, dan weer onuitputtelijke, schatten te openen, ten einde wijsheid te koopen! Ja, snel gij der geheele vervulling tegen, beste, eeniglijk gevoelde onzer wenschen! Snel ze tegen op vleugelen der geestdrift van een gered en dankbaar, van een vrij en moedig Volk! Snel ze tegen, beschermd door den Allerhoogsten, wien Vader willem's laatste bede gewis nog tegenwoordig was: ô God, wees dit arme Volk genadig! Ja, daarbij gedachtig aan zijn andermaal verdrukte Volk van Nederland, rigtte Hij voor ons op nieuw den standaard van willem den I op; en onder dien standaard zullen wij zegevieren!

Wij hebben, Landgenooten! bij deze uitboezemingen en hartelijke wenschen voorts weinig te voegen. Tijden en omstandigheden uitgezonderd, zullen deze letteroefeningen meestal blijven, wat het Tijdschrift was, en zij in vroeger dagen ten naastenbij mede geweest zijn. Wij bevelen ons der gunste aan, die wij zoo lang hebben mogen genieten, en durven even gerust beloven, dat de weldadige invloed der straks geschetste verandering doorgaans merkbaar zal zijn in ons werk, als wij, om die zelfde reden, op meerdere en meerdere aanmoediging staat maken.

de uitgevers.