Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1813

[p. 536]

Nuttige raadgevingen voor bedienden; door B. Franklin.

1. Een goed Karakter is van groote waarde voor iedereen, maar voornamelijk voor de genen, die anderen dienen: want het is hun Brood, en zonder hetzelve kunnen zij in geene eerlijke Familiën worden toegelaten. Gelukkig, derhalve, is het, dat zelfs de verkrijging van het beste Karakter in ieders magt staat.

2. Verzint eer gij u verbindt; maar, u eens verbonden hebbende, blijf lang in uwen dienst: want dat strekt u tot eer; gelijk het dwaasheid is, een goeden dienst in drift te verlaten, waarover het naberouw altijd te laat komt.

3. Begeef u nooit in een dienst, daar gij niet bekwaam voor zijt: want door u uit te geven voor iets, dat gij niet verstaat, stelt gij uzelven ten toon, en, 't geen nog erger is, bedriegt gij hem, dien gij dient.

4. Bewaar uwe Getrouwheid: want een getrouw dienstknecht is een kleinood, waarvoor geene belooning te groot is.

5. Houd u aan de Waarheid: want het liegen is verfoeijelijk; en hij, die ééne leugen vertelt, moet er twintig doen, om de eerste te verbergen.

6. Zijt strikt eerlijk: want het is schandelijk, het vertrouwen onwaardig geöordeeld te worden.

7. Wees zedig in uw gedrag: dat betaamt aan uwen stand, en is welbehagelijk in de oogen uws Meesters.

8. Vermijd scherpe antwoorden: want de taal der beleefdheid kost weinig; terwijl die der onbescheidenheid beleedigt.

9. Wees zindelijk op uw Ligchaam, op uwe Kleederen, en in uw Werk: want slordige en morsige dienstknechten verdienen de minachting, die hun bejegent.

10. Verhaal nooit aan anderen de voorvallen van het huis, waarin gij woont: want dat is eene soort van verraad, en baart vele onheilen; maar bawaar de geheimen uwer huisgenooten, en heb er geene voor uzelven.

11. Leef in vriendschap met uwe medebedienden: want het tegendeel vernielt des huizes vrede.

12. Vermijd bovenal Dronkenschap: want zij opent de deur voor vele ondeugden; zij is de ondergang uws Karakters, en de verwoesting uws Ligchaams.

[p. 537]

13. Stel een gerust en vreedzaam leven, met matige winsten, boven een ongeregeld leven, dat groote voordeelen aanbrengt.

14. Bewaar uw Geld: want dan hebt gij een Vriend in den Ouderdom. Wees niet kostbaar in uwe Kleederen, en begeef u niet te vroeg in het Huwelijk.

15. Zorg voor uws Meesters eigendom: want verwaarloozing van denzelven is zonde.

16. Onthoud u van 't Vloeken: want dat is een misdrijf zonder verschooning; gelijk er ook geen vermaak in steekt.

17. Zijt altijd gereed om uwen mededienstknecht bij te staan: want Goedhartigheid wint de liefde van allen.

18. Vertoef niet, wanneer gij om eene boodschap gezonden wordt: want het wachten is pijnlijk, en eene spoedige terugkomst toont vlijt.

19. Sta vroeg op: want het is moeijelijk, verloren tijd te herwinnen.

20. De dienstknecht, die dikwijls van dienst verandert, werkt, en blijft arm: want op een rollenden steen wast geen mos.

21. Wees er niet op gesteld om uwe kennissen te vermeerderen: want Bezoeken trekken u af van uw werk, berooven uwen Meester van uwen tijd, en verpligten u dikwijls tot uitgaven, die gij niet kunt bestrijden; - maar zie bovenal toe, met wien gij omgaat: want de menschen worden in 't algemeen beter of slechter, naar gelange van het gezelschap, waarmede zij verkeeren.

22. Buiten het huis van uwen dienst zijnde, zie zorgvuldig toe, waar gij intreedt: want, in een huis, ter kwader naam staande, binnentredende, stelt gij u op gelijken voet met de genen, die daar gemeenzaam verkeeren, alhoewel gij onschuldig moogt zijn voor uzelven.

23. Ga om uwe eigene bezigheden nooit uit zonder voorkennis van uwen Meester, opdat men in uw afwezen niet om u verlegen zij: want verlof te vragen, is ligt, en terug te komen, stiptelijk op den beloofden tijd, toont gehoorzaamheid, en is een bewijs, dat men zich op u kan verlaten.

24. Zijt gij over uwen dienst niet voldaan, maak dan bescheidenlijk uwe bezwaren aan uwen Meester, of aan uwe Meesteres, bekend, en zeg uwen dienst bij tijds op. Verwaarloos ook uwe bezigheden niet, en gedraag u niet verkeerdelijk, ten

[p. 538]

einde uwen Meester te bewegen, om u weg te zenden: want dat zou eene blaam leggen op uw Karakter, 't welk gij altijd onbevlekt moet medebrengen van de plaats uws laatsten diensts.

Al wie op de voorgemelde Raadgevingen behoorlijk acht slaat, zal gelukkig zijn voor zichzelven, zal nooit gebrek aan Vrienden hebben, en zal altijd genieten den bijstand, de bescherming en de aanmoediging der Welhebbenden, der Deugdzamen en der Wijzen.

Bijgevoegde Raadgevingen van eenen Vader in Holland aan zijnen Zoon.

1. Gewen u, mijn Zoon! alles op zijne plaats tebergen: want, gelijk herbergzaamheid eene schoone Christelijke deugd is, alzoo is bergzaamheid eene schoone Huishoudelijke deugd.

2. Behartig uws Heeren bezittingen, als waren zij de uwe, en begeer ze niet, omdat ze de zijne zijn. Die de begeerte tot het kwade uitdrijft, verdrijft de Moeder met haar Kind.

3. Merkt gij, dat van uws Meesters goederen ontvreemd worden, breng het langs den weg van voorzigtigheid in zijne ooren; doch niet uit haat voor den Bedrieger, maar uit liefde voor uwen Meester.

4. Schijnt de last van uwen dienst u hard, vermeerder dan uwe Gewilligheid: want de last, die gewillig gedragen wordt, wordt met den dag ligter.

5. Stel niet uit tot morgen, 't geen heden kan geschieden: want de tegenwoordige tijd is alleen de uwe, en gij weet niet, of u de dag van morgen zal geschonken worden.

6. Let op de wenken uws Meesters, en zie ook naar de oogen uwer Meesteresse: want in hare hand is de verharding of verzachting van uwen dienst.

7. Het hart van zijne Ouders te verblijden, is loffelijk. Gedenk, dat het gerucht van uw goed gedrag hun Drinkbeker zal zoet maken.

8. Dien uwen Heer op Aarde uit liefde voor uwen Heer in den Hemel, en groot zal uwe vergelding zijn.

9. Als de Verleiding tot het kwade u aanlokt, weerhoud u dan, door met Jozef te zeggen: Zoude ik zoo groot een kwaad doen, en zondigen tegen God? - Want, zoo min als deze daarover berouw gehad heest, zult ook gij daarover berouw hebben.

[p. 539]

10. Gedenk gedurig, dat er overal en altijd een Oog op u gevestigd is, voor 't welk de Nacht eene Zonne is, de Duisternis een Licht, en zelfs het Hartsgeheim zigtbaar: want die gedachte zal uw Karakter versieren met vele schoone deugden.

11. Buig uwe kniën voor den Oorsprong uws levens, des morgens, als gij zult opgestaan zijn, en des nachts, eer gij u ter ruste begeeft; en de Oorsprong uws levens zal ook de Oorsprong uwer gelukzaligheid zijn.

12. Herinner u meermalen, dat de Verlosser der menschen van alle diensten niet alleen den zwaarsten volbragt heeft, maar ook met den grootsten ijver en getrouwheid; en zijt gedachtig, dat hij u een exempel heeft nagelaten, opdat gij zijne voetstappen zoudt navolgen.

Mijn Zoon! voeg deze Raadgevingen bij de voorgaande, en bestuur naar dezelve uwen wandel; dan zal uw Loon groot zijn, niet alleen op Aarde, maar ook in den Hemel.