Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1812

[p. 161]

Raad tegen het graveel.

(Monthly Repertory of English Literature, Sept. 1811.)

Mijnheer!

Voldoende raad tegen het Graveel eene zeer wenschelijke zaak zijnde, verzoek ik de vrijheid, de aandacht der Lezeren van uw Tijdschrift op een eenvoudig en gemakkelijk middel te bepalen, dat, hoewel sommigen bekend, nogtans op verre na niet zoo algemeen bekend is, als het behoorde te zijn. Dit middel is een aftreksel van wilde wortelenzaad; en deszelfs uitwerking heb ik volkomen en gelukkiglijk aan mijzelven ondervonden.

In Julij en Augustus 1806 had ik verscheidene zeer zware aanvallen van het graveel, telkens veroorzaakt door eenige buitengewone inspanning tot wandelen; een half uur wandelens toereikend zijnde om eene vlaag aan te brengen, welke, door hare pijnlijke en verzwakkende uitwerksels, mij gewoonlijk voor eene geheele week in huis hield. Na vijf of zes van deze martelende vlagen, geraakte ik toevallig in dodley's Annual Register, voor 1766, bl. 163, een brief te lezen, geteekend thomas butler, behelzende een zeer afdoend en nadrukkelijk verslag eener buitengewoon gelukkige genezing door het wilde wortelenzaad. Ik nam er terstond de proef van, en met den besten uitslag; want, naauwelijks had ik het boven vijf of zes dagen gebruikt, of ik was bijna geheel vrij van de afmattende en onaangename toevallen, den lijderen aan het graveel doorgaans eigen, en, binnen kort, verlieten zij mij geheel.

Het was in Augustus 1806, dat ik het wilde wortelenzaad begon te gebruiken, en, van dien tijd af tot op de tegenwoordige ure, ben ik (God dank) geene enkele keer door het graveel gekweld geworden; schoon ik sedert, verscheidene malen, veel grootere wandelingen ge-

[p. 162]

daan heb, dan die mij te voren gewoonlijk de aanvallen van het graveel op den hals haalden.

Bevorens mijn gebruik van dit middel, waren de graveelgruizen, door mij geloosd, allen ruw en hoekig, even of zij met geweld door ligchaamskracht afgebroken waren: maar, sedert ik de gewoonte gehad heb van het aftreksel te gebruiken, zijn ze altijd rond en glad geweest, even of de buitenste deelen opgelost en afgespoeld waren geworden. Over dit verschil van voorkomen verzoek ik den Lezer zijne eigen gedach en te vormen; mijn voornemen alleen zijnde, daadzaken te verhalen, zonder te ondernemen daarover te philosopheren. Zoo hij echter, ingevolge het voorbeeld der keijen in zee, mogt veronderslellen (gelijk een mijner vrienden deed), dat de brokjes van het graveel rond en glad gemaakt zouden zijn door wrijving, zou ik daartegen aanmerken, dat ik noch vele, noch sterke, inspanning gewoon ben; en dat zij niet altijd bij menigte tevens voor den dag komen, maar gewoonlijk telkens een enkel stukje, en na lange tusschenpoozen van een veertien dagen drie weken of meer. In hoeverre deze omstandigheden kunnen zamenstemmen met het denkbeeld van wrijving, laat ik hemzelven voor zich beoordeelen.

Het aftreksel van het wilde wortelenzaad kan óf koud gedronken worden, op eenigen geschikten tijd des dags, óf warm gebruikt, met suiker en melk, tot ontbijt- en avond-drank. Ik volg de laatste wijze, als gaande gepaard met minderen last en minder gevaar van overslaan, uit haast of vergetelijkheid. Ik gebruik, telken reize, rijkelijk eene halve once van het zaad, waarvan ik eene pint thee zet, door er kokend water op te gieten in den trekpot: doch ik ben niet bijzonder naauwkeurig in wigt of maat: en misschien gebruik ik de thee sterker en in grooter hoeveelheid, dan de noodzakelij heid vordert; want de Heer butler nam slechts eene halve pint des morgens en eene gelijke hoeveelheid des avonds; gebruikende telkens zes of zeven topies of trosjes zaad.

[p. 163]

Mijne wijze van het aftreksel te gebruiken, heeft, in der daad, één ongemak: het wilde wortelenzaad meer tijds vorderende om te trekken dan gewone thee, zou eenige vertraging van het ontbijt daarvan het gevolg kunnen zijn. Doch, de thee voor den avond des morgens, en voor den morgen des avonds te voren gezet wordende, wordt alle uitstel vermijd; en het treksel is bovendien ze sterker.

Voor ieder uwer Lezeren, welke geneigd mogt zijn dit eenvoudig middel te beproeven, wensch ik aan te merken, dat hij het ten geregeldste en standvastigste moet gebruiken, of verwachten voor zijn verzuim gestraft te zullen worden, door een vernieuwd bezoek zijner kwale. Ter versterking van des Heeren butler's getuigenis hiervan, heb ik zelf de kwade gevolgen van onachtzaamheid in de aanwending ondervonden: want, onlangs, gedurende vier of vijf weken, de gewone thee des avonds, en nu en dan ook des morgens, voor de andere in de plaats gesteld hebbende, begon ik, tegen het einde van dit tijdperk, dezelfde onaangename toevallen te gevoelen, welke te voren de gewone voorloopers mijner aanvallen van het graveel waren geweest. Aldus gewaarschuwd, nam ik in tijds den wenk ter harte, hervatte het geregeld gebruik van mijn middel, des morgens en avonds, en was spoedig bevrijd van deze lastige en onaangename gewaarwordingen.

j. carey.