Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1812

[p. 397]

Handleiding tot de Regtszaken, volgens de Fransche Wetten. Door Mr. W.Y. van Hamelsveld, Advocaat. Iste Stuk. Te Amsterdam, bij J. ten Brink Gerritsz., 1811. In gr. 8vo. 242 Bladz. f 2-4-:

Onder dezen titel deelt ons de Heer van hamelsveld eenige aanteekeningen mede over de manier van procederen in Burgerlijke zaken, om, ware het mogelijk, voor het algemeen nuttig te zijn, en iets bij te dragen, om Regtsgeleerden en Praktizijns in derzelver werkzaamheden, welke niet verminderd zijn, te gemoet te komen en in slaat te stellen, om met weinig moeite de wijze te kunnen nagaan, waarop men in regten, volgens de Fransche wijze van regtspleging, eene zaak moet aanleggen en vervolgen.

De Schrijver zegt, dat hij het zich tot een' regel heeft gesteld, om in de behandeling van zijn werk het Wetboek van Burgerlijke Regtspleging stiptelijk te volgen en altijd aan te halen, en berigt verder, dat hij eenige voorname Fransche Regtsgeleerde werken met den tekst heeft vergeleken, en bovenal gebruik heeft gemaakt van het werk van den kundigen pigeau, dien hij in de verklaring en opheldering der zaken (en waarlijk met het grootste regt) grootendeels heeft gevolgd; dat hij er zich op toegelegd heeft, om de regels en beginselen op te geven, welke de wetten voorschrijven, en dat het zijn voornemen is, om op dit werkje, indien het een eenigzins gunstig onthaal bij het publiek moge ondervinden, ten spoedigste een geregeld zamenstel van voorschristen, naar deze regels en volgens dit zijn werk, in het licht te geven; betuigende verder, dat zijn oogmerk niet was, om iets nieuws te schrijven over deze stof, maar om hetgeen verstrooid bij de Fransche Regtsgeleerden gevonden werd bijeen te brengen en een meer geregelden methodus studendi te vormen.

[p. 398]

Wij kunnen niet anders doen, dan het plan van den kundigen Schrijver toe te juichten, en hem onzen dank te betuigen voor deze onderneming, die inderdaad moeijelijk is, en, voor zoo verre wij dezen arbeid kunnen beoordeelen, aanvankelijk zeer wel is uitgevallen.

De Heer van hamelsveld heeft zijn werk in onderscheidene Afdeelingen gesplitst. In dit eerste Stuk komen voor: Eerste Afdeeling. Over het Vredegeregt en competentie van hetzelve. Tweede Afdeeling. Wegens de Regtspleging voor de Vredegeregten of Vrederegtbanken. Derde Afdeeling. Over de Kamer van Vereeniging. Vierde Afdeeling. Over de Regtbanken ter eerster instantie. Vijfde Afdeeling. Over de Bewijzen in Regten.

Wij kunnen niet ontveinzen, dat wij, behoudens ons gunstig gevoelen over dit werk en onverminderd den lof, die den Schrijver deswege toekomt, eenige aanmerkingen en bedenkingen bij onszelve hebben gemaakt, waaraan wij echter te weinig gewigt hechten, om dezelve hier mede te deelen en er onze Lezers, die toch wel, voor het grootste gedeelte, geen genoegen zullen vinden in de lektuur van aanmerkingen over eene manier van procederen, mede te vermoeijen. Wij meenen alleenlijk den geleerden Schrijver in bedenking te moeten geven, of het werk er niet bij zoude gewonnen hebben, indien de hier uitgegevene aanteekeningen onder meer verschillende rubrieken waren gebragt. Er is in de onderscheidene afdeelingen geene evenredigheid, en sommige stukken vermoeijen de aandacht, doordien zij te doorloopend zijn behandeld en de Schrijver geene genoegzame rustpunten aanbiedt. Zoo beslaat de vierde Afdeeling ruim honderd bladzijden, en behandelt doorloopend en in eenen adem alles, wat tot de instructie eener zaak, die voor de Regtbanken van eerste instantie kan gebragt worden, derzelver voortgang en afloop betrekkelijk is. Ook hadden wij wel gewenscht, dat de Schrijver bij de regelen en voorschriften, die hij opgeeft, overal de wet of auctoriteit, waaruit hij geput heeft, tevens had opgegeven. Dit ge-

[p. 399]

brek komt ons voor wezenlijk te zijn in eene Handleiding, daar toch de praktizijn, hoe veel ook op het gevoelen van den Schrijver vertrouwende, somtijds genoodzaakt zal zijn, om den grond en het gezag voor de uitspraken, die hij hier aantreft, met moeite elders te zoeken.

Wij verlangen zeer naar het beloofde tweede Stuk, en meenen den Heer van hamelsveld in overweging te mogen geven, of hij niet zoude kunnen besluiten, om er nog een derde Stuk, bij wijze van aanhangsel, bij te voegen, waarin hij de onderwerpen, in het eerste Deel zijner Handleiding of geheel niet of slechts in het voorbijgaan behandeld, bewerkte, en tevens enkele punten, die duister schijnen, ophelderde, en eenige zwarigheden in de manier van procederen, die men slechts in de praktijk en bij de behandeling van zaken ontdekt, trachtte op te lossen en weg te nemen. Bijaldien deze voorslag den Schrijver aannemelijk mogt voorkomen, willen wij hem gaarne onze bijzondere aanmerkingen, welke wij thans terughouden, mededeelen. Eene uitnoodiging van den kant des Schrijvers aan die genen zijner Landgenooten, welke zich, uit hoofde van hunne betrekking, met de behandeling van Regtszaken bezig houden en allen wel onderscheidene moeijelijkheden en belemmeringen in hunne werkzaamheden zullen ondervinden, om hem mede hunne zwarigheden en bedenkingen op te geven, zoude ons zeer gepast voorkomen; - en wanneer dan de Schrijver de, aldus bij hem ingekomen, bedenkingen schifte, en het belangrijkste van dezelve ex professo behandelde, zoude zoodanig een aanhangsel, gevoegd bij het hoofdwerk van den Schrijver, van een onberekenbaar nut voor de Regtspleging kunnen zijn, aan des Schrijvers arbeid eene volledigheid bijzetten, die het gebruik van de zoo omslagtige en kostbare Fransche Commentariën grootendeels noodeloos zoude maken, en de gelijkvormigheid in de behandeling van zaken bevorderen, die voor als nog, niettegenstaande de algemeene wetten en verordeningen, bij de onder-

[p. 400]

scheidene Regtbanken, ten aanzien van sommige punten, onmogelijk kan plaats hebben.

Wij verlangen even zeer naar de voorschriften of formulieren, ons door den Schrijver, bij een goed vertier van zijn werk, toegezegd, en wij kunnen hem niet genoeg aanraden, om, bij de noodzakelijke naauwkeurigheid en volledigheid, in dezen tevens de meest mogelijke beknoptheid te behartigen; een vereischte, dat aan een groot aantal van formulieren, waarmede wij reeds overhoopt zijn, wezenlijk ontbreekt.