Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1812

[p. 381]

Emma. Door August Lafontaine. IIde Deel. Met Platen. Te Haarlem, bij F. Bohn. 1811. In gr. 8vo. 288 Bl. f 3-:-:

De geschiedenis neemt een bijzonder treurig einde. De wijsgeer, wien het genot van het hart niets was, zag eindelijk allen, die hem dierbaar waren, en zichzelven, diep ongelukkig. In stede van de Voorzienigheid te volgen, had hij zijn plan doorgezet; en daar anders alles wel, boven alle wenschen wel, ware uitgekomen, zoo was nu alles ellendig, juist door hem en zijn plan ellendig. Hij vond zijne, hem altijd getrouwe geliefde, op het onverwachtst; en nu ontdekt hij, dat emma zijne dochter is. Deze is wel met zijnen neef gehuwd, maar door zijne vervolgingen afgemarteld; en zoo vindt de moeder haar nagenoeg in het graf. Zoo kreeg hij de gevoelige les, die wij bij het vorige deel hadden vooruitgezien. Zelf viel hij; zijn aanzien en invloed, namelijk, bij den Vorst; en de jeugdige schooneaan welker verbindtenis met zijnen neef hij zijne emma had opgeofferd, bleek des Vorsten dochter niet te zijn; de geschiedenis harer moeder wordt nu opgehelderd, en beslaat een goed gedeelte van dit deel. Intusschen het graf van emma lag nu altijd tusschen haar en haren geliefden; zij bleef zijne vriendin. Maar zij was het met hem hierin eens: ‘Het graf van emma staat eeuwig tusschen ons. Stond dat niet tusschen ons, dan zou de verachting tusschen u en mij optreden.’

De hoofdleer van dit werk kunnen wij niet beter dan met het volgende tooneel opgeven. Toen de Baron met zijne wedergevondene echtgenoote nu emma, de voorheen hem onbekende dochter, vol vreugde op ging zoeken, sprak hij eerst lodewijk, den trouwen en braven bedienden:

‘Is het waar, lodewijk, dat alexander met emma getrouwd is?’

‘Ja, Heer Baron!’

‘Waar zijn zij? Verheug u, lodewijk! emma is mijne dochter. Hier staat hare moeder, mijne echtgenoote!’ - Hij wilde ijlings in het vertrek.

[p. 382]

‘Lodewijk trad zwijgend voor de deur, en leide de vlakke hand op de borst van den Baron. Hij kon in het eerst niet spreken; doch eindelijk zeide hij zachtjes: “Ik heb medelijden met u, Heer Baron! Maar - gij hebt tegen God gestreden. Wij zijn allen zeer ongelukkig.” - Hier begonnen de lippen van den ouden man geweldig te beven. Hij viel op de knieën, en zeide, zacht weenend: “Te laat! Gij waart een mensch, Heer Baron! en wildet meer zijn! God vertrooste u thans! Emma beleeft dezen avond niet.”

Ontzetting greep nu het hart van den Baron aan. Hij stond daar, als van den Hemel verpletterd, en staarde den ouden lodewijk aan.

“Emma, voer deze zacht voort, bragt het offer, dat gij begeerdet; maar het kost haar het leven.” enz.

Alexander trad bleek, en met de zachte trekken van een geduldig lijdenden, binnen. Zijn oom ging hem bevend te gemoet. Alexander leunde aan zijne borst, en zweeg, even zoo als de anderen.

“Hoe bevindt emma zich?” vroeg de oom eindelijk zeer angstvallig. - Alexander hief, in plaats van te antwoorden, met eenen ten Hemel geslagen blik, de hand opwaarts, en liet ze toen weder langzaam zakken. “o! Zeide hij vervolgens, ik heb aan haar sterfbed reeds duizend dooden geleden! waarom...” Hier zag hij zijnen oom donker aan; doch terstond leide hij het gezigt weder op zijne borst. “Het is immers alles goed! alles! emma, mijne emma! ik heb u immers beloosd, den man, die de graven voor ons groef, geen eenig verwijt te doen.” enz.

Vervolgens: “lidi! mijne getrouwe lidi! (zeide de Baron, in de schrikkelijkste droefheid,) ik heb niet anders voor u, dan een getrouw hart, doodelijke smart en ellende! Ik verachtte het leven, verachtte de menschen, verachtte dit hart, spottede met het menschelijk noodlot en deszelfs zachte misleidingen. Thans ben ik daarvoor gestraft. Mijn hart breekt in het zelfde oogenblik, waarin de Hemel mij alles, alles, wat mijn hart het dierbaarst is, wedergeeft!” - Hij bedekte zijn aangezigt, en keerde zich om.’