Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1810

[p. 402]

Beoefeningsleer, enz. Door Ew. Kist, Predikant te Dordrecht. IIden Deels 2de Stuk. Te Dordrecht, bij A. Blussé en Zoon. In gr. 8vo.

Met dit laatste Stuk van het tweede Deel eindigt de Eerw. kist zijne Ascetica of Beoefeningsleer. Alwat men meenen mogt daartoe verder te moeten gebragt worden, oordeelt hij meer tot de Zedeleer of tot de Godgeleerdheid te behooren.

Dit Stuk behelst nog twee Afdeelingen van 't tweede Hoofdstuk; de derde namelijk, over de waarschuwingen en wapenen, welke God ons geeft tegen het kwaad in de wereld, dat zich tegen onze volmaking aankant, en hoe wij door dezelve op onze hoede moeten wezen; en de vierde, bevattende regelen, om in het gebruik der middelen tot onze vorming, en der wapenen tegen de aanleidingen ten kwade, des te gelukkiger te slagen. Voorts het derde Hoofdstuk, over de krankheden van geloovige Christenen, die hen van de volkomenheid, op aarde bereikbaar, nog verwijderen, beschouwd in derzelver natuur, oorzaken en geneesmiddelen; krankheden, die betrekking hebben tot de kennis van den Godsdienst, tot het geloof, tot de heiligmaking, tot de vorderingen in het Christendom, tot de vruchten des geloofs en der godzaligheid, en tot bijzondere omstandigheden; en eindelijk het vierde, behelzende raadgevingen en lessen voor meer gevorderde en bevestigde Christenen.

Wij verheugen ons, dat 't den achtingwaardigen Schrijver heeft mogen gebeuren, deze taak met herstelde gezondheid, verre boven 't geen hij zich, bij de uitgave van het laatste stuk des eersten Deels, voorstelde, te volbrengen. Dit Werk bevat in de daad zeer veel goeds, veel meer dan de meeste, zoo niet alle in dien denktrant vervaardigde Ascetische Schriften; zeer veel, dat zoo wel 't goede hart, als 't helder verstand van den Schrijver alle eer aandoet, en op velerlei wijzen regt geschikt is, om de beoefening van werkdadige godvrucht te bevorderen. Inzonderheid is ons dit laatste Stuk, zoo ten aanzien der stoffe, als met opzigt tot de geheele wijze van behandeling, toegeschenen, veel bruikbaars voor nadenkende, en tevens op hun hart naauwlettende, en zich op ware levenswijsheid en Chris-

[p. 403]

telijke deugdsbetrachting toeleggende Christenen, te behelzen.

Bij zoodanig Werk, waarin men zoo veel nuttige stoffe bijeenverzameld vindt, overziet men gaarne deze en gene gebreken, die wij echter, alles beöordeeld zijnde naar de behoefte van hen, die dergelijke aanwijzing noodig hebben, en dan ook 't leerstelsel van den Dordschen Kerkleeraar toegedaan zijn, moeten bekennen, in dit Deel veel minder aangetroffen te hebben, dan in de voorgaande. Er is ginds en elders veel partij getrokken van 't voortreffelijke, door den Heer kist zelven in 't Nederduitsch overgebragte, Werkje van reinhard, over de waarde der kleinigheden in de Zedekunde. Waarom ook niet van de Christelijke Zedeleer en Leerredenen van dien uitmuntenden Schrijver? Ten aanzien der Schriftverklaring, is ook dit laatste Deel met meer omzigtigheid en naauwkeurigheid bewerkt.

De uitvoerigheid van 't geheele Werk is minder vervelend, omdat men telkens wordt te gemoet gekomen door gepaste rustpunten. De hoofdinhoud van beide Deelen is ook nu achteraan geplaatst, opdat men dus 't geheele plan als op ééns zou kunnen overzien, en de onderwerpen, die behandeld worden, met minder moeite zou kunnen vinden. Een goed alphabetisch Register zou echter nog van meer dienst geweest zijn.