Redevoering, uitgesproken in de eerste Vergadering van het Twentsche Departement Tot Nut van het Algemeen, binnen Borne, op den 19 van Louwmaand 1809, door den daar toe benoemden Voorzitter Mr. J.M.J. Aansorgh. Te Deventer, bij G. Brouwer. In gr. 8vo. 24 Bl.
Naar gelang, in weerwil der nog heerschende vooroordeelen, de weldadige invloed der loffelijke Maatschappije Tot Nut van 't Algemeen meer en meer kennelijk wordt, nemen ook, al gaande weg, hare Departementen in getal toe. Nu en dan moge er een Departement vernietigd worden (en der zulken getal is zeer gering), die vermindering wordt door aanwinst meer dan vergoed. Ook te Borne, en in omliggende plaatsen, vonden zich eenige goedgunners aan het heil der natuurgenooten opgewekt, om ten algemeenen nutte iets bij te dragen. De Heer en Mr. aansorgh, tot Voorzitter van het nieuwe Departement benoemd, opende de Vergadering met de Redevoering, die thans voor ons ligt. Na eene beknopte ontwikkeling van het wezen, doel en de opkomst der Maatschappij, stelt de Redenaar zich ter taak, eenige bedenkingen in het midden te brengen over 's menschen roeping door de Natuur, om, tot de bereiking van zijn eigen welzijn, ten nutte van het algemeen te werken en te leven. Het bewijs voor deze stelling ontleent de Heer aansorgh van, en bouwt hij op onze bestemming als Mensch; op de betrekking, waarin wij ten opzigte van onzen evenmensch geplaatst zijn; en op de bijzondere neigingen of driften, die de wijze Schepper der Natuur ons heeft ingeplant. In de ontwikkeling van deze bewijzen toont de Heer aansorgh een man te zijn van goeden smaak en gezond oordeel, die, hoe zeer ijverende om tot nut der natuurgenooten iets bij te dragen, zijne medeleden echter vermaant, in dit loffelijk werk met omzigtigheid te handelen. ‘Dat geene toomelooze ijver ons vervoere,’ zegt hij onder andere tot zijne medeleden, ‘om geneesmiddelen te gebruiken, die erger dan de kwaal zijn, welke wij trachten te genezen. Tot verlichting van menschen behoort de grootste behoedzaamheid. Hun verlichting te willen opdringen, is zoo goed,