Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1809

Verzameling van een aantal behendige Schurkenstreken en listige Gaauwdieverijen, aan het licht gebragt ter waarschuwing van eerlijke lieden, om tegen de listen en lagen van het uitvaagsel des menschdoms op hunne hoede te zijn. Te Amsterdam, bij J.F. Nieman. 1808. In 8vo. 269 Bl.

Een leerboek - evenwel niet voor schurken en gaauwdieven, maar voor het geëerd publiek, en in het bijzonder, zoo meldt het Voorberigt, voor den Wetgever en Regter, opdat deze laatste meer bedacht zij op de schranderheid des booswichts, en hem zóó gemakkelijker doorgronde, en de Wetgever de uitvlugten van den arglistigen schurk vernietige; - voorts een leerboek van menschkunde en voorzigtigheid voor allen. Dit is zoo nagenoeg de verdediging, door den Vertaler of Verzamelaar overgenomen uit eene kleine Verhandeling van zöllner. Zij gelde, wat zij gelden kan! Dit boekje moge dan eene nuttige lecture geven, eene bedroevende en onaangename lecture blijft het toch. Men duldt, en leest zelfs niet ongaarne bij een of ander Schrijver, nu en dan een treffend voorbeeld van een bij uitstek listig schurkenstuk; dit heeft nuttigheid: want, hoe gaarne men ook den mensch van zijne betere zijde moge be-

[p. 444]

schouwen, men ziet en ondervindt van tijd tot tijd de menschelijke zedelijke ellende, en dient zich te wapenen. Maar wie houdt de lezing van zoo vele stalen, hier opeengehoopt, 269 bladzijden, uit! wie kon dezelve verzamelen! wie kan zoo lang in het hatelijk gezelschap van het uitvaagsel des menschdoms duren! - Dan, de gustibus non est disputandum, en alzoo zal dit werkje ook wel zijne lezers vinden. De gevallen zijn meer of minder bekend, in een groot aantal, en in het Voorberigt zijn er nog 4 van wisselbedrog bijgevoegd. En echter is deze verzameling nog voor vermeerdering vatbaar, zoo ten aanzien van den vroegeren als van den tegenwoordigen tijd: - en ook wat de toekomst betreft? - Moet de Wetgever alle zoodanige aanslagen en uitvlugten van iederen schranderen booswicht verhoeden, dan mogen wij ieder jaar een nieuw Wetboek, een aantal bijvoegsels en uitbreidingen voor het minst, te gemoet zien. - En dit troost ons dan daarover, dat, zoo al niet dit boekje, onze aanmelding van 't zelve voor 't minst, nu voor Holland een weinig te laat komt.