Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1807

Iets over dr. Middleton.

Dr. conyers middleton stondt voor lang openbaar bekend als een fraai Schrijver, en werd aan de Universiteit van Canterbury over 't algemeen bewonderd, tot dat hij de Geestlijkheid ongerust maakte door de vrijmoedigheid en stoutheid, waarmede hij de pen voerde. Hij was Lid van het Trinity Collegie in 't jaar 1706, en Boekbewaarder ten jaare 1721: een ampt, 't geen men denkt eerst uitgevonden of geschapen te zijn om het middleton op te draagen.

De ongerustheid ten zijnen opzigte, en de kreet tegen hem aangeheeven, ontstondt eerst door een Brief van den Dr. uit Rome geschreeven, waarin hij aantoonde de gelijkvormigheid tusschen de Paapery en het Heidendom; doch hij deedt dit in zulker voege, dat men oordeelde, dat zijn bewijs zich uitstrekte tot de Priesterschap in 't algemeen. Men veronderstelde en beweerde verder, dat middleton, in zijn schrijven tegen de Wonderwerken door het Pausdom voorgewend, een heimlijken toeleg hadt, om het bewijs, uit de Wonderwerken voor het Christendom afgeleid, te verzwakken.

De kreet, tegen hem aangeheeven, klonk te heftiger en sterker, naa zijne uitgegeevene Aanmerkingen op Dr. waterland's Vindication of Scripture, tegen tin-

[p. 284]

dal's veel gerugtsmaakend Werk, getiteld: Christianity as old as the Creation. De Geestlijkheid oordeelde haare geheele Orde aangevallen door deeze Aanmerkingen, en de Bisschop pearce, die zich in deezen twist mengde, schilderde middleton af als een Man, die, onder het voorwendzel van eene zeer scherpzinnige verdeediging des Christendoms te schrijven, niets anders ten oogmerke hadt, dan de baarblijklijkheden van hetzelve te verzwakken.

De alarmklok, gelijk middleton het uitdrukt, werd nu voor al het volk getrokken; de Universiteit was op 't punt om hem van zijne waardigheden te berooven: dan middleton gaf eenige verzagting aan zijne gevoelens, en de Universiteit was voldaan; egter alleen in zo verre, dat zij den geleerden Doctor toeliet de Academie-eere te behouden: want Dr. williams was 'er voor, om het onderzoek na 's Mans gevoelens leevendig te houden, en hij beweerde in een gedrukt stuk, dat men Dr. middleton van de Academie hadt behooren te verbannen, en zijn Boek, door handen van den Scherpregter, verbranden.

Dr. middleton's zeer geleerd Werk, getiteld: A free Inquiry into the Miraculous Powers, Een vrij Onderzoek na het vermogen om Wonderwerken te doen, (welk vermogen men veronderstelt, dat in de Christlijke Kerke bestaan heeft van den vroegsten tijd, door verscheide volgende Eeuwen) strekt om aan te toonen, dat wij geen genoegzaame reden hebben, om, op het gezag der Kerkvaderen, te gelooven, dat eenig zodanig vermogen in de Kerk stand gehouden hebbe naa de dagen der Apostelen.

Dit Werk was ingerigt om de tegenwerpingen te keer te gaan van alle tegenstreevers van middleton, over het geschil, de Wonderwerken betreffende. Veelen hielden zich des voldaan; dan verscheide Leden der Universiteit bleeven in het begrip volharden, dat Dr. middleton geen opregt vriend en voorstander was van de Openbaaring: want daar zijn Werk strekte om te toonen, dat de vroegste Kerkvaders zeer ligt- en bijgeloovig waren, en, door ijver, zelfs zomtijds bedrieglijk handelden, vroegen zij: welk een geloof kan men dan aan die Mannen slaan? En verder: welke geloofwaardigheid kunnen de Wonderwerken van christus jesus hebben, daar

[p. 285]

ook deezer daadlijk bestaan, volgens Dr. middleton, rust op getuigen, die men niet als voldoende kan aanmerken?

Wij moeten ons, zonder ons verder tot dat geschil in te laaten, met deeze berigtgeeving vergenoegen. Ten slot neemen wij hier over, eene plaats uit de Voorreden van dat Werk over de Wonderdaaden, die schoon is in de wijze van voordragt en niet min gewigtig in daadlijk bestaan. ‘Ik zie de ontdekking van iets, 't geen waarheid is, aan, als een dierbaar verkreegen voordeel voor de Menschlijke Maatschappij, welk volstrekt niet schaaden kan, of de goede uitwerking van eenige andere waarheid, welke ook, verhinderen: want de waarheden bezitten alle eene eensweezigheid, en stemmen noodwendig met elkander overeen; gelijk de regendruppels, die, van elkander afgescheiden, in eene rivier vallen, zich gelijkerhand met den stroom vereenigen, en den algemeenen vloed versterken.’