Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1805

[p. 282]

De geneezing van het Hartzeer; Blijspel, in vijf Bedrijven: uit het Engelsch vertaald. Door Mr. P. Boddaert. Te Amsteldam, bij J.R. Poster. In 8vo. 152 bl.
Bezoek op den Zangberg, of Lijkzang, ter gelegenheid van het afsterven van den alom vermaarden Dichter, Mr. P. Boddaert: overleden in den nacht tusschen den 7 en 8 van Lentemaand, 1805. Derde Druk. In 8vo. 10 bl.
Levensgeschiedenis van den vermaarden Dichter Mr. P. Boddaert: bevattende: zijne voornaamste bedrijven, snedige gezegden, korte en lange Extempore's, geboorte en dood, enz. enz. enz. Zamengesteld uit echte eigenhandige stukken des overledenen, en op een' boertigen trant beschreven, door een' hoogachter en vriend van zijne(n) naam en geleerdheid. In Holland. 1805. In gr. 8vo. 49 bl.

No. 1. is een ellendig smaakloos vod, waarvan zo wel de Schrijver als Overzetter waarschijnlijk te diep in de flesch gekeken hadden, toen zij ondernamen, hetzelve onder het oog van het Publiek te brengen.

Uit No. 2 en 3 blijkt ons ook (indien althands de verhalen echt zijn) dat door den dood van Mr. p. boddaert alleen Bacchus en Venus enig verlies geleden hebben. De Lijkzang is een geestig dichtstukje: geheel de Zangberg is in wanhoop bij de tijding van den dood van dezen Poëet, dien een aantal Branders, met een gebroken flesch en glas op de kist, als een' echt' liefhebber van de granen, ten grave geleiden. Men ontvangt hier ook nog enige dichtregels van boddaert, zijnde een Afscheidsgroet aan zijne Vrienden, waaruit men enigzinds hopen mogt dat hij niet geheel en al zonder berouw over zijn liederlijk gedrag de wereld verlaten had, ten zij 'er nog een zogenoemd Testament op volgde, hetgeen misschien wel iets vroeger, maar toch op zijn doodbed moet zijn opgesteld, en hetgeen men, de omstandigheden, waarin hij lag, indenkende, niet zonder ijzing lezen kan. Hij moet, namentlijk, in dronkenschap op zekere gracht tegen enen lantaarnpaal aangelopen hebben, en op het ijs ter neder gestort zijn, waar door zijn eene been genoegzaam geheel vermorzeld werd, onuitspreeklijk veel geleden, en onder dat alles zijne volkomene bewustheid tot zijnen dood toe behouden hebben. En het jonge mensch bleef bij dat ijslijk ongeval, en na zulk enen levensloop, nog vloeken en spotten, enz. waarvan zijne rijmen, in No. 3 vermeld, ongelooflijke bewijzen opleveren! Deze Levensgeschiedenis en zijne vele daar in voorkomende versjes tekenen dien jongen mensch als enen zeer bedorven, laffen, vuilen ligtmis, zo dat wij inkt en pen te

[p. 283]

goed houden om 'er iets van af te schrijven; en het weinige, dat wij daar van zijne schijnbare vatbaarheid nog ten goede, of, laten wij liever zeggen, van het ontwaken van zijn geweten vinden, is voor ons gevoel zo weinig betekenend, dat wij aan de echtheid van zodanige gevoelens grootlijks moeten twijfelen. - De boert in deze Levensbeschrijving kon geestitiger zijn, en over het geheel kunnen wij niet ontveinzen, dat een onnozel, maar medelijdend, bidt voor de ziel! ons bij het geval voorhanden voegzamer en Christlijker toeschijnt dan enige boert; alhoewel, wij erkennen het, zodanige stalen, als wij hier lezen moesten, wel in staat zijn om ieder gevoel van medelijden te verstikken, en het misschien zijne nuttigheid hebben zal, dat Jongelingen van zijnen stempel kunnen opmerken, hoe hij henen ging zonder van iemand begeerd, zonder van iemand beklaagd te zijn!

Wij menen, dat de beroemde wieland ergens het, de mortuis non nisi bene, afkeurt, omdat, als men zich daaraan houden moest, de wereld beroofd zou worden van het voordeel, 't welk zij trekken kan uit de misslagen en het waarschuwend voorbeeld van sommige personadien, die van het toneel zijn asgestapt; zijnde dit niet zelden het éénige, 't welk haar voor de vorige existentie dier wezens kan schadeloos houden. De Schrijvers van No. 2 en 3 zijn denklijk ook van dit gevoelen, en zullen den overledenen onder zodanige wezens rangschikken. En waarlijk de levensgeschiedenis zo wel als de dood van enen schandvlek van het menschdom kan leerzaam zijn. Dan, men houde ons deze aanmerking ten goede, men kan toch tot dat einde schrijven in enen anderen toon en in enen anderen geest. Het bespotten van enen doden hindert ons altijd, en, welke ook zijne misstappen mogen geweest zijn, zijn dood moet zijne Broederen, die toch ook veel vergeving behoeven, met hem verzoenen. En waar zou het heen, indien men van iederen Ligtmis, die lang genoeg, de goeden tot ergernis, op de wereld rondliep, ene Levensbeschrijving wilde in de wereld zenden; - indien men, bij het overlijden van iedere openbare Ligtekooi, de wereld voor de vorige existentie van zulk een schepsel schadeloos stellen moest, door ene getrouwe opgave van beider verrichtingen, waarvan de goede dan nogmaals, en gewis niet minder, walgen zou! Wieland heeft het zo niet gemeend; en het is in der daad wenschlijk, dat de gedachtenis van den godlozen maar hoe eerder hoe beter verratte.