Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1804

Bericht uit Londen, aangaande het nut der zoutzuure dampen, tot verbetering der lucht. Medegedeeld door den Heer Domeier.

Zo even (Herfstmaand 1783) verschynt hier een Werkje in het licht, over het zo gewigtig onderwerp, de verbetering der Lucht, in Hospitalen en Gevangenhuizen, onder den Titel van Bericht omtrent de ontdekkingen van de kragten der zuure minerale dampen, om besmetting te vernielen, door john johnstone, M.D.

Een der hoofdogmerken des Schryvers is, te bewyzen, dat zyn' Vader de eere der ontdekking toekomt, van de uitvinding, om pestaartige dampen, door de berookingen met minerale Zuuren, te vernielen. Dienaangaande schynt ook geen twyffel over te blyven, by den onpartydigen Lezer. Guyton de morveau stelde immers zyne berookingen, met minerale Zuuren, eerst in het werk in 1773, en carm. smith niet voor het Jaar 1780: terwyl Dr. johnstone daarvan reeds gebruik maakte in 1753, en derzelver nut openlyk aanprees, in zyn Boek over de Koortzen.

Onze Schryver geeft de vorkeuze aan den damp van gemeen Zoutzuur, en beveelt de volgende manier, om denzelven aan te wenden.

‘Druppel, op een pond Keukenzout, in een aarden pot, zuiver Zwavelzuur, tot dat het Zout geheel en al vochtig is geworden, en vermeerder, naar mate van de grootte en gelegenheid des vertreks, het getal van zodanige potten.’

Vervolgens geeft hy een bericht van een aantal ontwyffelbaare gevallen, waarin deeze zuure Dampen de

[p. 685]

Zieken niet alleen in het leven behielden, maar ook de bywezenden, tegen de werking der besmetting, beveiligden, en zelfs een aansteekend vergift, 't welk een tydlang in eene gevangenis geheerscht had, onschadelyk maakten.

Teffens geeft onze Schryver de voorkeuze aan de Zoutzuure Dampen, boven de door smith aanbevolene Salpeterzuure; eensdeels, om dat, volgens de ondervinding van hem en van andere Artzen, die met beiden proeven hebben genomen, de eerstgenoemde minder bezwaarlyk voor de Ademhaaling zyn; anderdeels, om dat zy witte wolken doen ontstaan, uit welke men derzelver kragt gemakkelyk kan beoordeelen; en eindelyk, om dat zy de besmetting kragtdaadiger vernielen.

Onder anderen vermeldt hy nog het voorbeeld van eene aamborstige Zieken-oppaster, die, door het aanwenden deezer Dampen, in plaats van bezwaar, eene aanmerkelyke verligting gevoelde.

Aanmerking van den Redacteur.

Dit Stukje van den Heer johnstone verdient voorzeker alle aandacht, in deeze bedenkelyke tyden, in welke alomme zulke geweldige besmettelyke Ziekten heerschen. Onder anderen behoorde men vergelykende Proeven aan te stellen, met de enkele Zoutzuuren, en de door veelen zo sterk aangepreezene Oververzuurde Zoutzuure Dampen: dewyl het wel beweezen is, dat de laatstgenoemde voor de borst zeer nadeelig zyn, doch niet, dat de aanwezigheid der Zuurstof, in dezelve, waardoor zulks wordt veroorzaakt, iets toebrengt tot de vernieling der besmettende dierlyke Vergiften.