Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1804

Bericht, aangaande het nut van een klysteer uit belladonna-bladen, by eene beklemde breuk.

(Medegedeeld door den Heer g...ch, aan den Geheimraad hufeland.)

Onlangs wierd ik geroepen by een Schaapherder op het platte Land, die ziek lag aan eene kleine beklemde Liesbreuk. Hy was reeds pynlyk zedert twee dagen, had geen open lyf, en braakte reeds, geduurende eenige uuren, eene stinkende stoffe. Vóór myne komst had de Lyder gebruik gemaakt van Peper met Brandewyn, het gewoon middel der Landlieden by buikpynen, gelyk ook van het Tabakszap, verkreegen door het maaken van een aftrekzel uit vuile tabakspypen.

De Lyder zag 'er reeds zeer vervallen uit, gevoelde eene geweldige benaauwdheid, en lag, met een kleinen snellen pols, in een afmattend zweet. Ik zogt de Breuk binnen te brengen; doch dit was onmogelyk. Hierom liet ik kompressen, met koud water, die dikwyls vernieuwd wierden, op het ongemak leggen: terwyl 'er een aftrekzel, tot een Klysteer, wierd gereed gemaakt, zo ik meende, uit vier lood Tabak, in een half pint kookend Water. Eer dit Klysteer nog gereed was, liet ik eenige Klysteeren van koud Water zetten, die alle spoedig, zonder eenige uitwerking, wegliepen. Eindelyk wierd het gewaand Tabaksklysteer, meer koud dan warm, gezet, 't welk, geduurende tien minuten, by den Lyder bleef, zonder aanstonds verligting te bezor-

[p. 634]

gen. Thans wierd de polsslag voller, en de Zieke begon geweldig te ylen, roepende hy nu eens, dat de Schaapstal vol Wolven was, dan weder, dat hy op een Os reed, enz.

Deeze toestand baarde my verwondering, en ik dagt, dat het met den Lyder nu ras gedaan zou zyn. Intusschen lag ik hem nogmaals de hand op den buik, en ontdekte, tot myne verwondering en vreugde, dat de darm was binnen gesloopen. Toen liet ik hem nog een laauw Camillen-klysteer zetten, en deed hem Camillen-thee drinken; waarop eene overvloedige ontlasting, van geweldig stinkende stoffen, volgde; de ylhoofdigheid hield op; 'er volgde ras eene volkomene herstelling, en de Lyder leeft nog heden gezond, zonder een breukband te draagen, en zonder, tot dus verre, weder eene beklemming te hebben ondervonden.

Edoch wat was hier gebeurd? By vergissing had men, tot het Klysteer, Belladonna-bladen, in de plaats van Tabaksbladen, genomen. Deeze gelukkige vergissing, geloove ik, moet ons meer en meer op dit vermogend middel opmerkzaam doen worden, en ik wensche, dat men de proeven daar mede moge herhaalen.

* * * den 16 July 1803.