Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1801

[p. 567]

Wiskundig Leerboek ten dienste der openbaare Scholen, waarin het algemeen bruikbaarste en bevattelykste uit de Reken-, Meet-, Werktuig en Bouwkunde op eene duidelyke en beknopte wyze voorgesteld wordt. Naar het Hoogduitsch van G.U.A. Vieth, Leeraar in de Wiskunde te Dessau, door M.E.D.M. Te Leyden, by J. van Thoir. In 8vo. 286 bl., met 9 Plaatjes.

Dit Wiskundig Schoolboek begint met de algemeene beginzelen der Rekenkunde, die hier op eene beknopte wyze worden voorgedraagen, vooral ten opzichte dier voorstellen, welke van een algemeen nut zyn; waarom de meeste zaaken, die enkel voor Kooplieden dienen, zyn achtergelaaten, zo omdat voor hun verscheidene zeer uitvoerige Rekenboeken alomme te bekomen zyn, als omdat in een algemeen Leerboek, gelyk dit, geene byzondere takken der Weetenschappen boven andere behoorden uitgebreid te worden. Het tweede Hoofdstuk bevat de beginzels der Meetkunde; wordende in hetzelve de opgegeevene eigenschappen der lynen en vlakken op de Landmeetkunde toegepast, en vervolgens op de Meetkunde der Lichaamen, die, naar de beknoptheid van het overige gerekend, hier vry uitvoerig wordt voorgesteld. In het derde Hoofdstuk gaat de Schryver over tot de beschouwing der Werktuigkunde, en geeft, in vier Afdeelingen, de algemeene beginzelen deezer Weetenschap op, om vervolgens zesderley hoofdzoorten van belangryke werktuigen, in zo veele afzonderlyke Hoofdstukken, te beschryven. Eindelyk gaat de Schryver over tot de Bouwkunde, als het ander deel der werkdaadige Wiskunde voor het algemeene leven. Het geen de Schryver over dezelve zegt, bepaalt zich vooral tot de gewoone gebouwen; dewyl zyn bestek niet toeliet, over gebouwen te handelen, welke door eene uitsteekende fraaiheid, of grootte, uitmuntten, en dus de opgave en toepassing van de regelen der Bouwkunde, in haaren gantschen omtrek, zouden vorderen.

Over het algemeen vinden wy veel goeds in dit Werkje, en wenschen van harten, met den Vertaaler, dat hetzelve op de Schoolen ingevoerd, en tot byzonder onderwys gebruikt mogt worden; vooral indien de Vertaaler

[p. 568]

daardoor mogt worden aangemoedigd, om het Werkje nogmaals in het licht te geeven, met eene merkelyke verandering van het vierde Hoofdstuk, over de Bouwkunde handelende; dewyl hetzelve geheel geschikt is voor het Vaderland des Schryvers, en, gelyk de Vertaaler in verscheidene aanmerkingen zelve erkent, geheel afwykt van de manier van bouwen, die by ons plaats heeft. De bygevoegde Plaaten, vooral de agtste, zouden dan ook op nieuw gesneeden, en merkelyk moeten veranderd worden. Jammer is het, dat men, tot bespaaring der kosten, in een Werkje van deezen aard, zich vergenoegd heeft met het overneemen van de Plaaten der Hoogduitsche uitgave, die in een Hollandsch Werkje eene wonderlyke vertooning maaken, en, ten minsten met betrekking tot de agtste Plaat, voor de Nederlandsche Jeugd onverstaanbaar zyn.