Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1800

[p. 499]

Historie en Gedenkschriften van de Maatschappy, tot redding van Drenkelingen, opgerecht binnen Amsterdam MDCCLXVII. 13de Stukje. Te Amsterdam, by G. Warnars, 1800. In gr. 8vo. 167 bl.

De lofwaardige en menschlievende Amsterdamsche Maatschappy, opgericht tot redding van Drenkelingen, geeft in dit 13de Stukje haarer Gedenkschriften kennis aan het publiek van eenige haarer verrichtingen, en deelt wederom het bericht mede van byna tweehonderd geredde Drenkelingen, wier herstelling door Haar met de Gouden Medaille, als anderzins, is beloond. Met reden beklaagt zich de Maatschappy, dat dit getal niet grooter is, gelyk het zeer zeker zyn zou, zo niet veele anderzins herstelbaare Drenkelingen omkwamen, door onkunde, onbedrevenheid, onstandvastigheid in het aanwenden der redmiddelen, te veele altyd hinderende omstanders, te vroegtydige aderlaatingen, en meer andere oorzaaken. Ten opzichte dier ontydige aderlaatingen, vinden wy ons insgelyks verpligt, een ieder ten sterksten te waarschuwen. Thans is het immers ten klaarsten, door de proeven van goodwin en anderen, beweezen, dat de Drenkelingen voornaamelyk omkomen, niet door eene zoort van Beroerte, maar door de vernietiging van de prikkelbaarheid van het hart. Daar nu het bloed, 't geen uit de aderen naar het hart toevloeit, deszelfs waare en natuurlyke prikkel is, die hetzelve, in een schyndooden, door een vernieuwden aandrang weder in werking moet brengen, en hetzelve door eene ontydige aderlaating daartoe onvoldoende wordt; zo volgt, dat eene aderlaating aan een Drenkeling gedaan, eer de omloop der vogten en dus het zichtbaar leven wederom hersteld is, doorgaans de redding van zulk een ongelukkigen onmogelyk moet maaken. - Gelyk in voorige Stukken, komt hier wederom een aantal voorbeelden voor van voorwerpen, in welke, niettegenstaande de oogappelen verwyderd, en de Anus geheel ontslooten was, de herstelling echter gevolgd is; schoon men meermaalen drie uuren en langer heeft moeten werken, eer 'er zich tekenen van leven opdeeden. Dat dus zodanige voorbeelden een ieder, die in 't geval komt, mogen waarschuwen, om een Dren-

[p. 500]

keling niet te ras voor onherstelbaar te houden, en met de redmiddelen ten minsten een uur of vier aan te houden!

Behalven de voorbeelden van geredde Drenkelingen, komen in dit Stukje ook nog eenige voor van andere persoonen, die, door andere oorzaaken in een in schyn doodelyken toestand gebragt, uit denzelven, door spoedige hulpe, gelukkig wierden opgewekt. Belangryk vinden wy dienaangaande, onder anderen, het volgend geval: ‘In Amsterdam, op den 17 July 1797, zynde een zeer heete dag, wierd de Chirurgyn joh^s. van der elst geroepen in eenen kelder op de Utrechtsche Straat, waar hy een Loodgietersknegt, jan kist genaamd, onbeweeglyk uitgestrekt op den grond vond liggen, zonder eenig teken van leven. Deeze Lyder had, gelyk hy na zyne herstelling verhaalde, zeer verhit zynde, eene groote hoeveelheid koude karnemelk gedronken, en was daardoor in dien staat geraakt, De Chirurgyn besloot het vermogen der inteblaazen Tabaksdamp te beproeven; 't welk van die gunstige uitwerking was, dat 'er, na verloop van een goed quartier uurs, geluid uit de keel kwam, en tevens eene flaauwe beweeging in den pols zich ontdekte. Hem wierd nu eene ader geopend en een vomitief ingegeeven, het welk hem eene groote hoeveelheid gehotte karnemelk, met verligting, deed overgeeven. Binnen drie uuren was deeze man in staat, om met eene slede naar zyn huis gebragt te kunnen worden, en na verloop van agt dagen had hy zyne gezondheid volkomen herkreegen.’

Van wegen den betoonden moed eens Jongelings van 18 jaaren, neemen wy nog het volgende over: ‘In Amsterdam, op den 19 Juny 1798, des avonds om 10 uuren, wàs zeker Man, bosman genaamd, in de Roozegragt gevallen, en reeds geheel onder water gezonken. Frederik bruggenkok, een teder en zwaklyk Jongeling van 18 jaaren, hadt de stoutheid om zich te water te begeeven, en denzelven te redden. - Voor deeze loffelyke daad heeft de Maatschappy hem twaalf Guldens ten geschenk gegeeven.’