Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1800

Jezus, een Voorbeeld voor de Jeugd; geschetst in eene Redevoering voor Kinderen, gehouden den 21 van Louwmaand 1800. Door C. Rogge. Te Leyden, by D. du Mortier en Zoon, 1800. In 12mo. 35 bl.

Alwat uit de pen van den Eerw. rogge vloeit, mag wel onder de weinige belangryke Schriften, welke de tegenwoordige schryfzieke Eeuw oplevert, gerangschikt worden. Het Opstel, welk wy thans voor ons hebben, levert eene proeve op, dat 's Mans oordeelkunde en verstand berekend zyn voor het mededeelen van onderrichtingen, tot welke zeer weinige menschen, in vergelyking, eene voegzaame geschiktheid bezitten. Dikmaals heeft een Leeraar moeite, om zich van volwassenen te doen begrypen, by mangel, aan de zyde van deezen, aan de vereischte kundigheden. Nog grooter is deeze moeite ten aanzien van kinderen, die gemeenlyk moeten ondersteld worden, nog minder geoeffendheid te bezitten. 't Zyn niet alleen de zaaken, maar ook de manier van voordragt, zelf ook de woorden, in welke de zaaken omkleed worden, op welke de Spreeker moet bedagt zyn. Naar ons inzien heeft de Leeraar rogge aan alle deeze vereischten voldaan. Alleenlyk hebben wy, hier en daar, eene uitdrukking ontmoet, te leenspreukig om van alle kinderen verstaan te worden: by voorbeeld, daar hy in het slot zegt: ‘En nu, Kinderen, zyn wy ten einde van den ons voorgestelden weg: nu nog kortlyk het afgelegde pad overgezien.’ En elders: ‘Byna geen kind zou tot het doel geraken, waar toe het bestemd is: onafoogbaar is het heir van ongelukken, dat het zich op den hals zou halen.’ By Kinderen, dunkt ons, moeten alle Leenspreuken vermyd worden. Voor 't

[p. 367]

overige hebben wy met zeer veel genoegen deeze Redevoering geleezen, die ten onderwerpe heeft het bekende verhaal wegens het verblyf en verrigte van jezus in den Tempel, toen hy twaalf jaaren oud was, en in eene der maandlyksche byeenkomsten van het Departement Leyden der Bataafsche Maatschappye Tot Nut van 't Algemeen wierdt uitgesproken. De leeringen, welke rogge uit het leerryk voorval heeft afgeleid, trekt hy, in 't slot, aldus te zamen: ‘Is het my gelukt, uwe aandacht levendig te houden, en uw gevoel op te wekken; dan zyt gy voorzeker in nieuwe aandrift ontfonkt, om uwen Schepper in de dagen uwer jongelingschap te leeren kennen en te vereeren; dan zult gy u naauwkeurig wachten, om uwe Ouders in eenige angst of verlegenheid te storten; dan zult gy, blakende in leerzucht, alle gelegenheden tot vordering in kennis yverig waarnemen; dan zult gy, by het behalen van den hoogsten lof, uwe zedigheid bewaren en uwe Ouders met bestendige achting en minzaamheid bejegenen; ja wat meer is, ook dan, wanneer gy noch lof of vergelding verwacht, uit gevoel van pligt onvermoeid blyven voordstreven; dan zult gy uwe hoogste voortreffelykheid stellen in eene bestendige gehoorzaamheid aan uwe liefhebbende Ouderen; dan zult gy eindelyk, welk een hoogte in wysheid en deugd gy ook moogt bereiken, nimmer blyven stilstaan; maar u onvermoeid bevlytigen, om gestadig te vorderen, u meer en meer te volmaken, en dus aan het doel uwes Scheppers te beändwoorden.’ Van heeler harte vereenigen wy ons met den wensch van den agtenswaardigen rogge, dat, van tyd tot tyd, opzettelyke Redevoeringen voor Kinderen gehouden wierden. Wy voegen 'er nevens onzen wensch, dat, intusschen, rogge voortgaa, om, uit den weggelegden schat, de afgegeevene proeve met soortgelyken te vermeerderen.