|
| |
Bedenkingen over de mogelykheid van de geheele uitroeijing der kinderziekte. Getrokken uit eene Verhandeling over die stoffe van C.C. Gruner, Hoogleeraar te Jena.
De Geschiedkunde en de Analogie pleiten voor de mogelykheid eener geheele vernietiging der Kinderpokjes. Iedere aansteekende ziektestoffe kan, onder zekere voorwaarden, afgekeerd worden, zo men maar de middelen, die tot zodanig een oogmerk dienen moeten, wil aanwenden. De meer of min gemaklyke demping van zodanig een kwaad bepaalt, ten deezen opzichte, niets. Volksziekten, wier oorzaak kennelyk gelegen is in eene
| |
| |
besmettende ziektestoffe, kunnen verminderd en eindelyk geheel verdelgd worden, wanneer men het aanvoeren van zodanig een vergift, op de best geschiktste wyze, verhindert.
De Melaatschheid is eene aloude Oostersche Ziekte; geduurende de Middeleeuwen woedde dezelve met geen mindere hevigheid in het Westen, voornaamelyk na het wederkeeren der Kruisvaarders. Met dat alles hebben de Leproozenhuizen, en de andere ten dien einde genomene maatregelen, om de aangestokenen geheelenal van de Gezonden af te scheiden, zo veel uitgewerkt, dat thans byna geene waare Melaatschen meer gevonden worden, en die, welke 'er voor gaan, doorgaans aan andere min kwaadaartige huidziekten zukkelen. Toen zich, in onze dagen, deeze ziekte, denkelyk op nieuw uit het Oosten aangebragt, te Martigues vernieuwde, beperkte men de alleenleevende aangestokenen in hunne wooningen; men verbood hen het huwelyk, om dat deeze kwaal zich door de voortteeling vermenigvuldigt; de overigen, die verdagt waren van besmet te zyn, wierden in het Leproozenhuis geplaatst, en dus wierd eerlang het verder voortloopen deezer schriklyke kwaale verhinderd.
De Pest is de tweede hoofdkwaal, die, van de oudste tyden af, door mededeeling van zyn vergift, de grootste verwoestingen onder het menschdom heeft aangerigt. Deeze ziekte tast alle menschen, zonder onderscheid, aan; zy is zeer besmetlyk en moorddaadig; haare smetstoffe deelt zich gemaklyk aan allerleye stoffen, kleederen en eetwaaren, mede; zy kan daar mede vervoerd worden, en zy behoudt haare besmettende hoedanigheden geduurende een zeer langen tyd. Met dat alles is deeze ziekte in onze Gewesten uitgeroeid, door de menigvuldige verstandige instellingen, waar door het medevoeren der besmetting uit het Oosten zo bezwaarlyk wordt gemaakt. En waarom zou men, doer gelykzoortige middelen, de uitbreiding van het Pokvergift niet kunnen verhinderen?
De Geneesheeren, die, vooral uit liefde voor de Inenting, gelyk maret, de uitroeijing onmogelyk achten, brengen hier tegen in, dat de Kinderpokken geneeslyk zyn; dat zy niet steeds alomme heerschen; dat 'er, ten ergsten gerekend, slegts een vierde gedeelte der aangestokenen omkomt, enz. Zulke redeneeringen betekenen weinig: doch 'er zyn nog meerdere zwaarigheden, in den aart van
| |
| |
het Pokvergift zelven gelegen. ‘Het Pokvergift (zegt maret) hecht zich vast aan alle lichaamen die het kan bereiken, aan het vuil linnen, alle linnen, wollen en zyden kleederen, enz.; insgelyks aan leder, papier, vruchten en andere voedzelen. Het zelfde vergift vermengt zich met het water, den wyn en alle andere dranken. Het onthoudt zich maanden lang in de lucht, zonder dat het verandering ondergaat; terwyl het besmettend vermogen, zo het niet te veel aan de lucht is blootgesteld, ten minsten een jaar lang kan duuren, en jaaren lang, wanneer het naauwkeurig wordt opgeslooten. Dit vergift is verder van een vasten aart; wanneer hetzelve is opgedroogd, is het, noch door het gezicht, noch door den fynsten reuk, kenbaar. De aansteekende kracht is zo ontzettend, dat een onzichtbaar deeltje eener zodanige stoffe, tot het op nieuw voortbrengen deezer kwaale, voldoende is, en dat men op deeze wyze het vergift van het eene einde der Wereld tot het andere kan overbrengen.’
Is deeze schildery in allen deele waarachtig, zo is de vraag: welke ziekte verdient het ernstigst opzicht der Politie, en derzelver krachtdaadigste poogingen om eene volkomene uitroeijing te bewerken; de Pest of de Kinderziekte? Zy, die dit, ten opzichte der laatstgemelde kwaal, onmogelyk achten, komen nu verder voor den dag met de geweldige zwaarigheden in de uitvoering; als daar zyn: de ongeschiktheid des menschdoms, om zich te onderwerpen aan de burgerlyke instellingen, die tot zodanig een oogmerk vereischt worden; gebrek aan doorzicht en overtuiging; misslagen in de uitvoering der genomene maatregelen; teleurstelling door het niet volkomen bereiken van 't begeerde oogmerk; slapheid in het uitvoeren van het gebodene; nalaatigheid of onwilligheid der nabuuren, om gelykzoortige voorzorgen te neemen, enz. Op dezelfde wyze redeneerde men ook, toen de eerste proeven genomen wierden om het voortloopen der Pestziekte te bepaalen, en nogthans heeft men het, door standvastig aanhouden, zo verre gebragt, dat aan deeze besmetlyke kwaale paal en perk gesteld is. Edoch zal in deezen iets heilzaams verricht worden, dan moeten de Vorsten, en de Uitvoerende Magten der Gemeenebesten, zich vereenigen, om alle maatregelen, die tot uitroeijing eener zo geweldige kwaal kunnen strek- | |
| |
ken, alomme, en zonder eenige uitzondering, ten strengsten uit te voeren; wanneer zulks geenzins onmogelyk schynt.
De middelen, die het best geschikt schynen om de begeerde vernietiging der Kinderziekte te wege te brengen, zyn de volgende. Vooreerst: De verhindering van allen Omgang en Koophandel met de besmette Plaatzen. Deeze voorzorg is zeer uitvoerbaar; en indien dezelve van den beginne aan met behoorlyken yver in het oog wordt gehouden, zal het verspreiden van het Pokvergift zeer bezwaarlyk, zo niet geheel onmogelyk, gemaakt worden. Indien eenmaal de Bestuurers van Gewesten en Steden konden goedvinden aan alle hunne nabuuren kennis te geeven van het uitbreeken deezer ziekte; indien iedere Overigheid de Ingezetenen tot deelneeming aan deezen maatregel verplichtte; indien ieder Dorp door zyne Wagts zorgen liet, dat niemand, van zodanig een aangestoken plaats komende, aldaar wierd toegelaaten; indien ieder burger, in wiens huis de Pokjes mogten ontstaan zyn, zich vrywilliglyk onthield van alle niet volstrekt noodzaaklyke verkeering met andere menschen, - zou men reeds eene groote schrede gedaan hebben tot uitroeijing van dit verderflyk kwaad, zonder eenige buitengewoone moeite of kosten.
Het tweede middel is een Cordon aan de Grenzen dier Plaatzen, van welke de Pokjes zouden kunnen worden aangebragt. Doorgaans openbaaren zy zich op eene enkele plaats. De Regeering van zodanig een Stad of Dorp zou dus haare burgers behooren te waarschuwen, om zich in geene verkeering of handel met de nabuuren in te laaten, en teffens kennis dienen te geeven, aan de nabuurige Rechtsgebieden, van het ontstaan der ziekte. Deeze behoorden dan daarentegen de naar hen leidende toegangen meer dan naar gewoonte te bezetten, en niemand, die van zodanig eene plaats komt, het zy Inwooner, het zy Reiziger, door te laaten. Ras zou dit uuren gaans in de rondte bekend zyn, en elk noodzaaken op zyne hoede te zyn.
In de derde plaats behoorde men gebruik te maaken van het Insluiten van enkele besmette Plaatzen of Huizen. Hoe veel vermogende ook de reeds gemelde middelen zouden zyn, men zal echter, in den beginne, daar mede denkelyk niet kunnen beletten, dat zich het kwaad niet ergens openbaare. In dit geval is het noodig, dat de
| |
| |
huisvader, door een onbesmette en niet verdachte persoon, aan de Regeering kennis geeve van het ontstaane onheil, op dat dezelve de noodige maatregelen neeme, die de verdere verbreiding kunnen verhinderen, voornaamlyk door zodanig een huis te doen afsluiten, en allen omgang met de nabuuren te verbieden. Zodanig een maatregel heeft geene meerdere zwaarigheid in, dan de vrywillige opsluiting in hunne huizen, waar aan zich de Europeaanen te Aleppo, enz. ten tyde van Pest, steeds onderwerpen, en waar door zy meest altoos voor die kwaal, niettegenstaande alles om hen wegsterft, bewaard blyven. Van zelven spreekt het, dat men zorge moet draagen om den behoorlyken toevoer van Geneesmiddelen en Voedzels toe te laaten, die dan gemaklyk in de besmette huizen of plaatzen kan binnengehaald worden, zonder dat iemand der nabuuren daar eenig nadeel van te vreezen heeft. De buitengewoone hier door veroorzaakte kosten zullen naderhand gemaklyk verrekend kunnen worden. Mogelyk zal iemand tegenwerpen, dat de vryheid van den Koophandel hier door iets zou kunnen lyden. Dit is waar: doch het leeven is dierbaarder dan alle Koopmansgewin. Na het verdwynen van het gevaar, zal de geledene schade door een verdubbelde vlyt ook wel weder te overwinnen zyn. Eene bedenking van meerder gewigt zou zyn, hoe te handelen, zo de besmetting inviel ten tyde van den Oogst? In zulke gevallen had men maar alleen het loflyk voorbeeld te volgen van den overleden Graaf van köstritz, die, zo ras zich de Roodeloop ergens, op een zyner Dorpen, openbaarde, zodanig eene plaats deed afsluiten, en het werk van den Oogst verrichten door de nabuuren. Dit had ten gevolge, dat de laatsten doorgaans van de besmetting vry bleeven; terwyl de Zieken gerust wierden gesteld wegens het bezorgen van hun toekomstigen nooddruft.
Het laatste middel is eene zoort van Quarantaine, dat is eene twintig- of liever veertigdaagsche afzondering der anderzins reeds geneezene Lyders van de Gezonden, na dat teffens alle elders beschreevene reinigingsmiddelen zyn in het werk gesteld. De grond deezes gebods ligt in de mogelykheid van het verbreiden der besmetting, wanneer de geneezenen zich, zonder eenige verhindering, weder onder de algemeene zamenleeving vermengen. Die zich
| |
| |
aan de eerstgenoemde voorzorgen onderworpen heeft, kan dit laatste bevel ook nog wel in acht neemen.
| |
Aanmerkingen van den Redacteur.
Daar het Pokvergift in alle linnen en wollen kleederen, gelyk ook in de bedden, door middel van de etter, indringt, en, dus bewaard wordende, zich, na verloop van veele jaaren, weder kan openbaaren, zonder dat men de waare oorzaak der plotzelyk herbooren Epidemie kan ontdekken, zal tot het voorgestelde oogmerk niets dienstiger zyn, dan dat de Regeering der plaats, in ieder huis, na het afloopen der ziekte, daar een allernaauwkeurigst onderzoek naar laate doen, om alles, het geen niet onbetwistbaar door wasschen en zwavelen kan worden gereinigd, onder een weltrekkenden schoorsteen te doen verbranden, en allen verkoop van besmette bedden, enz. onder zwaare straffen doe verbieden. Dergelyke maatregelen behoorden in een wel ingerichten Burgerstaat ook genomen te worden omtrent de nagelaaten bedden en kleederen, niet alleen van menschen die door andere koortzige besmetlyke ziekten zyn omgekomen, maar ook van hen die door de Teering, enz. zyn weggerukt.
Daar ook uit eenige voorbeelden schynt te blyken, dat de Lyken der aan Pokjes gestorvene persoonen hun vergift jaaren lang in eene welgeslootene doodkist by zich behouden, en dat het onverhoeds openen eener zodanige kist, zelfs na verloop van twintig jaaren, aanleiding kan geeven tot eene vernieuwde Epidemie, - zal, tot het bedoelde oogmerk, de uitroeijing der Kinderziekte, ook noodig zyn deeze Lyken in zeer dun verganglyk hout te kisten, ze op eene afzonderlyke plaats ter aarde te bestellen, en te gebieden, dat zodanig een graf niet, dan na verloop van by voorbeeld vyftig jaaren, moge geopend worden.
|
|
Auteursrechtvrij