Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1798

[p. 167]

De twee slangen.
(Een Oostersch Vertelzel.)

Saheb, de geleerde saheb, door den Sultan van Carizme met de Opvoeding van diens Zoon belast, hadt bevel om hem elken dag met een of ander zinnebeeldig voorstel of verhaal te onderhouden, met oogmerk om door dezelve het hart van den jongen Vorst te vormen. In de Persische jaarboeken vinden wy opgetekend, dat hy zich van 't volgende, onder andere, bediende:

Een Toveraar vervoegde zich by Koning zohak, en verrigtte, in tegenwoordigheid des Hofgezins, veele verbaazende dingen, waar mede hy den Vorst vol verwondering bragt en vermaakte.

Op zekeren dag voerde hy den Koning te gemoete: ‘Koning der Koningen! 't geen gy tot nog gezien hebt zyn slegts de gemeene voortbrengzelen myner kunstbekwaamheid, en naauwlyks uwe Vorstlyke aandagt waardig; maar, indien gy my wilt vergunnen tweemaalen u in 't oor te blaazen, dan zult gy oogenbliklyk iets veel vreemders ontwaaren.’ - Op het oogenblik dat hy daar toe verlof van den Vorst bekomen hadt, zag zohak, naa inwendig eene sterke beweeging gevoeld te hebben, die egter eer geweldig dan smertlyk was, twee Slangenkoppen voortkomen, wier koppen, op de hoogte van zyn hart, ten lyve uitkwamen.

‘Snoodaart!’ riep zyne Majesteit uit, ‘wat heb ik u misdaan? Waarom heeft uw vergiftigende adem, in myne ingewanden, twee Monsters doen gebooren worden, gereed om dezelve af te knaagen?’

De Toveraar antwoordde: ‘Vrees niet, myn Vorst; betuig my uwen dank voor de dierbaare gave, welke gy dus ondankbaar versmaadt. Deeze twee Slangen maaken de zekere waarborg uit van het geluk uws Leevens, en den roem uwer Regeeringe. Alles hangt af van het verzadigen van den honger deezer Slangen, en aan dezelven het voedzel te verschaffen by 't welk zy alleen kunnen leeven. Kies, van tyd tot tyd, een zeker aantal uwer Onderdaanen uit, draag zorg om ze van de gemeenste en laagste soort te neemen, voed met hun vleesch deeze godlyke Dieren, en lesch derzelver dorst met het bloed deezer Lieden. Draag bovenal zorg dat gy niet luistert na een laag en gevaarlyk medelyden. Bedenk, dat alles, wat u behaagt, regtvaardig is; en dat u te wederhouden van een klein kwaad te doen, wanneer zulks noodzaaklyk is, op een uitkomt met het character en de werkzaamheden eens Oppervorsts te verzaaken.’

Zohak schrikte, in 't eerst, om zulk een wreeden raad op

[p. 168]

te volgen; maar, dewyl zyn geluk 'er van scheen af te hangen, stondt hy niet lang in twyfel, ja, binnen korten tyd, wenschte de ontmenschte Vorst zich zelven geluk met deeze behoefte. De honger deezer twee Dieren, welke nu in hem ingelyfd en een gedeelte van zyn bestaan geworden waren, werd zyn eigen honger. Zy verzadigden zich nimmer, of hy verbeeldde zich daar door eene aangenaame gewaarwording te voelen. Voor niets rekende hy de zugten, de traanen, het bloed en 't leeven der ongelukkige Persiaanen. In 't kort, hy beschouwde zyn Volk als eene veragtlyke Kudde, geschikt om naar zyn welgevallen geslacht te worden.

Dan eerlang begonnen de Persiaanen zohak aan te zien als een Monster, greetig om hun allen te verslinden; de overmaat der onderdrukking en wreedheid werd eerlang zo groot, dat zy op 't laatst ophielden hem te vreezen. Zy stonden tegen den Dwingeland op, dreeven hem van den Throon, dien hy verontheiligde, en slooten hem op in een verschriklyk hol in 't gebergte van Damavend. Daar werd hy met zyne twee Slangen alleen gelaaten; en, niet langer in staat om hunner greetigheid voldoening te geeven, strekte in 't einde het Lichaam van zohak hun ten voedzel!

‘Welk eene verschriklyke Geschiedenis!’ riep de jonge Prins uit: ‘Om 's Hemels wil, vertel my eene andere, na welke ik kan luisteren zonder van schrik weg te krimpen!’ - Saheb antwoordde: ‘Zeer gaarne voldoe ik aan deeze uwe regtmaatige begeerte. Luister na deeze zeer eenvoudige en korte.’

Een jong Sultan gaf al zyn vertrouwen aan een listigen en bedorvenen Gesnedenen; deeze Snoodaart boezemde hem valsche denkbeelden in, ten opzigte van den Roem en 't Geluk der Vorsten. Welhaast wekte hy in 's Kweekelings hart de beginzelen van Trotsheid en Luiheid; de Vader en Moeder van allen misdryf. Overgegeeven aan deeze twee Ondeugden, offerde de jonge Vorst zyne Onderdaanen aan dezelve op. Hy stelde zyn eer in het Menschdom te veragten, en zyn geluk in 't zelve rampzalig te maaken. - Welk was het einde van dit alles? Hy verloor zyn Kroon, zyne Schatten en zyne Vleijers; niets bleef hem by dan Trotsheid en Luiheid; en, niet langer in staat deeze veelbehoevende zielsgesteltenissen te voldoen, stierf hy door schaamte en wroeging.

De Prins van Carizme toonde zich voldaan over de laatst hem vertelde Geschiedenis. ‘Deeze,’ sprak hy, ‘staat my beter aan dan de voorige; zy stuit my niet door de afzigtigste wreedheid!’ - ‘Helaas, myn Zoon!’ hervatte saheb, ‘'t is egter een en dezelfde!’