Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1798

Wie zugt niet?

- - Is 'er een staat, in dit onvolmaakte leven, zoo ingerigt, dat men in denzelven geene verzugtingen zoude hooren; geene verlangens naar een beteren toestand van zaaken hooren uitboezemen? Myns bedunkens, leeft 'er niemand, of hy zugt. En beschouwt men alle de byzondere ontmoetingen, die elk in zynen staat ondervindt, en daar by zyne verlangens naar beter; dan mogt men, en met allen regt, vraagen: wie zugt niet? Ja, wanneer men de natuur van den Mensch, zyne geaartheden, temperament, en geduurige hoop, die hem altoos bezielt, gadeslaat, en te gelyk de wentelende wisselvalligheden van dit ondermaansche hier by plaatst; dan behoeft men zig niet te verwonderen, wanneer men elk onzer, in zynen kring, hoort zugten; - daar de een zugt uit gebrek aan het noodige, daar zugt een ander, dat hy niet genoegzaam geëerd en aangebeden wordt, naar de hoeveelheid zyner schatten; - daar de een zugt, om de weinige achting, die hem wordt beweezen, uit hoofde van zyn ampt en bediening, zugt de ander, dat hy geene genoegzaame aanspraak kan maaken op die regten en vryheden, die hy meent hem toe te behooren. Ja, de een zugt om deeze, de ander om geene reden; daar elk, hoofd voor hoofd, gegronde redenen waant te hebben voor zyne verzugtingen. Dus mogen wy vraagen: wie zugt niet? en, moeten wy hierop naar waarheid antwoorden, dan moet men, met vollen monde, van ons, stervelingen, zeggen: elk zugt!

Hoe zugt de Ryke, te midden van zyn goud! Vrees en angst verzellen hem by zyne rammelende schyven; gerugten van Oorlog doen hem beeven; het denkbeeld van Dieven berooft hem van zynen slaap, en hy zugt by zyne schatten.

Dan, hy, die niets heeft, zugt ook, daar hy iederen dag zig bekommert tegen den aannaderenden morgen; hoe hy zig en de zynen zal verzorgen van het noodige; gebrek aan arbeid, nalaatigheid der Grooten in de betaaling van het verdiende loon, brengen hem in de engte; hulp van anderen durft hy zig niet onderwinden af te smeeken, daar hunne ooren en harten geslooten zyn voor den behoeftigen, en zyne regtmaatige verzugtingen van hun niet gehoord worden.

Ziet hem, die daar zit, op zynen Vorstelyken Throon, be-

[p. 83]

kleed met alle deszelfs Koninglyke waardigheden, omringd van een aantal laage, kruipende, Vleijers: hoe zugt hy egter in zyn lot; daar anderen naar zyne Kroon dingen; zyne Oorlogsmagt slagen op slagen van den vyand ontvangt, en hy gevaar loopt om van zynen Throon ter neder gebonst te worden, door hun, die wars zyn van zyne ketenen.

Ja - ketenen! het gerinkel uwer yzeren schakelen doet my denken aan den Slaaf in zyne rammelende boeijen. Hoe zugt hy, in zynen jammervollen toestand, onder de harde zweepslagen van den Bombay! daar hy, beroofd van zyne vryheid, gebukt gaat onder de onmeêdoogende behandelingen van zynen harden Meester.

Zoo zugten zy alle die regeeren, om meer dan ééne reden; en zy die geregeerd worden, en dus onder de bestiering van hunne Regeerders leeven, ook, op hunne beurt: dan, voor de redenen van alle deeze wederzydsche verzugtingen schuiven wy liever het gordyn. 'Er zyn nog veele voorwerpen die zugten, en met grond van reden zugten, onzer beschouwinge waardig.

Zy die ter Zee vaaren, die handel dryven op den grooten Oceaan, zugten. Reikhalzend verlangen zy, op de Vaderlandsche Reede liggende, naar een gunstigen wind; eindelyk - hy waait: nu zugt weder elk, of om zyne Wederhelft en Kinderen, of agtergelaatene Ouders en Vrienden. En bevinden zy zig op het onoverzienbaare pekelveld; een storm steekt op; de dood grimt hun met opene kaaken aan; zy zugten, en meenen hun einde daar te zien.

Dan, beschouwen wy, in onze samenleeving, den huishoudelyken schakel van Echtgenooten, Ouders en Kinderen; hoe veele zyn dan niet de verzugtingen, die elk hunner, in stilte, of in het openbaar, uitboezemt!

Welgepaarde Echtgenooten zugten om Kroost; - anderen, met Telgen, de panden hunner Huwlyksmin, gezegend, zugten, daar zy zig jammerlyk bedroogen vinden in hunne plannen; de dood rukt hunne lievelingen van hun af, of zy zien dezelve opwassen tot hunne grievende smarte; zy beantwoorden niet aan hunne verwagting en hoop; hunne ongehoorzaamheid, baldaadigheid en losheid, die elende en schande ten gevolge hebben, doet hunne braave, weldenkende, Ouders met droefheid ten grave daalen. Dan, Echtelingen! hebt gy, buiten uw verwilderd Kroost, ('t welk veeltyds hunne losheid aan uwe onverstandige opvoeding te danken heeft,) nog geene andere reden tot verzugtingen? want, zoo ik my niet bedriege, zugt gy ook om en over u zelven. Kent gy u vry van alles wat den reinen Huwlyksband immer konde schenden? - Zugt gy, somwylen, om elkander, daar gy beiden ziet en gewaar wordt, dat dat vuur van liefde, 't welk zoo hevig, by uwe vereeniging, op 't Echt-Altaar brandde, begint

[p. 84]

te verflauwen, en eindelyk geheel ophoudt, - onderzoekt u zelven, en zugt dan, omdat gy beiden niet volstandig hebt beantwoord aan uwe zoo duure verpligtingen.

Dan, wilde ik alle de zugtenden schetzen, waar zoude ik beginnen, waar eindigen? daar ik zelve gevaar zou loopen van in verzugtingen te geraaken over het groot getal van hun die zugten.

Doch, laat ik egter hun niet vergeeten, die van liefde zugten; die sentimenteele bonzende hartjes, die geheel aandoening zyn; die gevoelige Gelieven, die, al zugtende, zilte en heete traanen om en by elkanderen storten; hoe zugten zy om de wreede onaandoenlyke waereld, waar van zy zig zoo veel mooglyk verwyderen. Ja - in stilte kaatzen zy hunne verzugtingen elkanderen toe, by het bleeke licht der kuische Maan, daar zy, vol verlangen, zugten naar eene genieting van zaligheden, onophoudelyke genoegens en vermaaken, hier ........ Dan, waar dwaale ik? - Neen! aan de andere zyde van het graf wagten zy elkander. Hier is alles aardsch, ongevoelig. Ach! - wat is de waereld ledig voor hunne diepgewonde zielen! - Zoo zugten zy, van gevoel, van liefde.

ô Alle gy zugtende stervelingen, welk eene byzondere rol speelt ieder van u op dit Tooneel! Weenende komt gy in eene onbekende waereld; en, keeren wy in den schoot onzer aller Moeder, de aarde, weder, men zugt om ons.

Dat wy dan dien korten tyd, dien wy hier zyn, ons ten nutte maaken, ten einde ons zelven geene redenen te verschaffen tot verzugtingen; want kort, zeer kort, zyn onze dagen. Als Kind versluimeren wy een geruimen tyd van ons aanweezen; als Jongeling verdartelen wy een gedeelte onzer jaaren; als Man en Vader drukken ons zorgen en moeiten, en, met den Ouderdom, vergaan onze kragten; wy houden op te leeven, en zyn niet meer!

Brielle, 1797.

J.D.V.