Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1798

Ter Nagedachtenis van Petrus Broes, in leeven eerst Leeraar te Velp by Rosendaal 1751, van daar te Loosdrecht 1757, te Vlissingen 1762, te Haarlem 1765, en te Amsterdam in 1770. Overleeden den 26sten van Wynmaand 1757. Te Amsterdam, by J. ten Brink, Gerritsz., 1798. In gr. 8vo. 37 bl.

De waardige Amsteldamsche Kerkleeraar p. broes aldaar op den 26 October 1797 overleden zynde, onttrekken eenige Vrienden, door middel van dezen bundel Lykzangen, zeven maanden na zyn dood, 's Mans naam aan de vergetelheid, gelyk zy zelf zeggen in het Voorbericht dezer Verzameling. De Vervaardigers van deze Jeremiades zyn b. broes, m.p. elter, geb. woesthoven, j. rosiersz., a. du sart, w. van be velde, j. jordens, van ouwerkerk de vries, en j. ten brink, gerritsz. De Stukjes zyn meestal van denzelfden stempel, saamgesteld uit treuren, wenen, klagen, zuchten, berymde

[p. 516]

Bybelplaatsen, enz. Als dit gerymel moet strekken om de nagedachtenis van den braaven broes te vereeuwigen, twyfelen wy of deze treurige Poëeten hun oogmerk wel bereiken zullen; niettegenstaande zy zeggen dat ‘deze enkele bloem, op zyn Graf gestrooid, niet anders kan dan behaagen,’ is 'er nog al vry wat onbehaaglyks in: by voorb. bl. 26.

De gansche Kudde, die haar Herder mist, gaat dwalen.

Het lommerryke velp, zal over berg en dal;

Den grysaard daar zyn kroost, nog van haar broes verhaalen;

Wyl ginds de Noordergolf, zyn grootheid ruischen zal.

Zou vlissings gryze vest deez' maar gevoelloos krygen?
O Neen! de ronde tong des Zeeuws kan hier niet zwygen.

Terwyl de stroom van 't Y, en Spaarne en Vegt vertraagt;

Ontroert de Zeeuwsche Stroom, die haar verlies beklaagt.

Welk eene menigte hyperbolen in één couplet! 1^o.) Eene gantsche dwalende kudde, die haar herder mist. 2^o.) Zal het (de) lommerryke velp over berg en dal ...... Non plus ultra, semicolon. 3^o.) Zal bestevaêr daar zyn kleinkindertjes wat van Do. broes vertellen, wyl (omdat) 4^o.) de Noordergolf zyn grootheid ruischen zal; onder dit geruisch van de Noordzee komt men éénsklaps 5^o.) te Vlissingen, waar 6^o.) de NB. ronde tong des Zeeuws niet zwygen kan: dus zal men daar geen ronde Zeeuwen meer vinden, maar wel Zeeuwen met ronde tongen. Eindelyk wordt 7^o.) dit meesterlyk couplet gesloten met het vertragen van den Stroom van 't Y, het Spaarne en de Vecht; terwyl 8^o.) de Zeeuwsche Stroom, die haar (zyn) verlies beklaagt, ontroert. Waarlyk, hoewel de dood van Do. broes niet werkelyk deze phenomena in de Natuur veroorzaakt heeft, draagt dit rym echter de duidelyke merktekens van den invloed dien zyn sterslot op 's Dichters harssenen moet gehad hebben; jammer dat de overvloed van water, waarmede dit rym aangelangd is, niet toereikende schynt geweest te zyn om dit ontydig uitgebarsten poëtisch vuur te blusschen!