Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1798

De Laster en haare schadelyke Gevolgen geschetst, in eene Verhandeling, voorgelezen in, en opgedragen aan, de Maatschappy van Verdiensten, ter Spreuke voerende: Felix Meritis, op den eersten van Sprokkelmaand 1798, door J.S. Swaan, Apothecar binnen Amsteldam, en Medelid derzelver Maatschappy. Te Amsteldam, by G. Roos. In gr. 8vo. 35 bl.

Elke ziel, die deugd ademt, gevoelt nog steeds de afschuwelykheid van den Laster, en ondervindt met smart de onzalige gevolgen, welke dezelve tot bederf van byzondere personen en gehele Maatschappyen voortbrengt, in weerwil van de algemeen-heerschende ziekte, waartoe dit kwaad is ingekankerd. Wy achten derhalve deze Verhandeling, om haren belangryken inhoud, algemeen aanpryzing waardig. Waarheid en gezond verstand heerschen in dezelve. Maar zy is oppervlakkiger geschreven, dan ene Voorlezing voor een gezelschap als dat van Felix Meritis ons schynt te vereischen. Het Stukje heeft anders ene vry goede houding. De orde, door den Schryver gevolgd, is deze:

I.	Toont hy aan., waarin de Laster eigenlyk bestaat.
II.	Noemt hy de oorzaken op, welke den mensch tot het uitoefenen van deze hatelyke ondeugd kunnen aanzetten.
III.	Gaat hy de redenen naa', welke Diogenes kunnen bewogen hebben den Lasteraar by een wild dier te vergelyken, van welke vergelyking hy reeds met een woord in de Inleiding gewaagd, en die hy daar tot den grondslag zyner Verhandeling gelegd had.
IV.	Schetst hy de ongelukkige gevolgen, welke deze ondeugd zowel voor de gelasterde personen als voor het lasterende monster zelve naar zich sleept, hetgeen hy met het voorbeeld der ongenade van Miltiades breedvoerig opheldert.

[p. 468]

Dit voorbeeld, gelyk het gehele derde deel, is vervat in Dichtregels, die vast niet boven het middenmatige gaan, en op enkelde plaatsen beneden allen peil dalen. Taal en drukfouten zyn in deze Verhandeling by menigte ingeslopen, welke, vooral ook dergelyke opstellen, altyd grotelyks ontsieren. De Schryver nogthans is deswegen enigzins meerder te verschonen, daar hy in zyn Voorbericht betuigt zich nimmer op de uitgave van het één of ander toegelegd, en nu ook deze Verhandeling alleen in 't licht gezonden te hebben ter oorzake van enige Aanmerkingen, hem daarover gemaakt. Naar deze aanmerkingen mogen wy intusschen gissen; maar vermids hyzelf ze ons niet heeft medegedeeld, blyven wy, en misschien vele lezers, buiten staat gesteld over dezelve te oordelen.