Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1797

Redevoering en Aanspraak, gedaan ter gelegenheid van de Oprichting en Inwyding van het Leer- en Kweekschool des Amsterdamschen tweeden Departements der Nederlandsche Maatschappyë: Tot Nut van 't Algemeen, 1796. Te Amsterdam, by H. Keyzer en H. van Munster, 1797. In gr. 8vo. 90 bl.

Voor deze Redevoering en Aanspraak gaat een uitvoerig bericht van de werkzaamheden des Amsteldamschen tweden Departements der Maatschappy: Tot Nut van 't Algemeen, in de oprichting van deszelfs Leer- en Kweekschool. Elk verlicht menschenvriend, die met deze loflyke werkzaamheden nog niet geheel bekend mogt zyn, zal dit bericht met veel goedkeuring en genoegen lezen.

Het departementsbestuur kon zich, in zynen edelen yver voor de welvaart van het toekomend geslacht, niet vergenoegen met den onzekeren uitslag af te wachten van het gebruik, dat anderen, hier en elders, zouden verkiezen te maken van de geschriften tot verbetering van het onderwys, door de Maatschappy van tyd tot tyd in 't licht gegeven. Het kwam

[p. 595]

dan op de gedachten zelve een verbeterd onderwys daar te stellen, zelve ene School op te richten, en daarin, onder het oppertoeverzicht van ene Commissie, uit Besturers en Leden des Departements gekozen, een aantal van 50 Jongelingen te laten onderwyzen, tevens met oogmerk, om, zo 'er onder deze gevonden werden, die den natuurlyken aauleg tot den post van Schoolleeraar vertoonden, hun daar toe op te leiden en bekwaam te maken. Zodra had niet het bestuur van dit plan een voorstel aan de leden gemaakt, of derzelver algemene toejuigching gaf den wenk tot ene daadlyke bewerkstelliging. Zo kwam dit schone werk spoedig tot stand, by welke gelegenheid de Voorzitter van het departementsbestuur, w. wagtendorp eekman, op den 31 Augustus des vorigen jaars, de Redevoering hield, welke met de Aanspraak van den Voorzitter van het Schoolbestuur, r. jaenpch, by de inwyding van het School, in het Schoolhuis, op dne 2den Sept. daaraanvolgende, gedaan, met hunne toestemming, op besluit van het departement is gedrukt geworden.

De Redevoering van den Burger eekman handelt over de waarde en het gewigt der opvoeding, en de vereischten, die tot ene goede opvoeding nodig zyn. Eerst gaat hy deze vereischten na, zo als zy in den opvoedeling, naderhand zo als zy in den opvoeder, moeten plaats hebben, waarby hy evenwel, overeenkomstig de tydsgelegenheid, zich voornaamlyk tot de vereischten van enen goeden Schoolleeraar bepaalt. De Aanspraak van den Burger jaenisch, welke, vooral voor een man, zo weinig gewoon in het Nederduitsch te schryven of openlyk te spreken, over 't geheel zeer wel gesteld is, gaat over den invloed, dien een weliugericht School op de vorming van het hart der kinderen heeft. Na dezen invloed in enige byzonderheden te hebben aangewezen, besluit hy met hartlyke toespraken en wenschen, naar de gelegenheid des tyds geschikt.