Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1797

[p. 442]

Bedenkingen over eene Algemeene Belasting op de Inkomsten voor het Bataafsch Gemeenebest, door B.B. Te Leyden, by D. du Mortier en Zoon, 1797. In gr. 8vo. 43 bl.
De onmogelykheid der Invoering van eene Algemeene Belasting op de Inkomsten; en de noodzaaklykheid om de de belasting der Middelen en Effecten, en de Finantieele Directie, over de geheele Republiek, slechts in zichzelve te verbeteren. Ter wederlegging van zekere Bedenkingen van B.B.; voorgedraagen aan den Burger Repraesentant Hahn, door deszelfs Medeburger J. van Manen Adzn., Lid der Nationaale Vergadering. In den Haage, by J.C. Leeuwestyn, 1797. In gr. 8vo. 48 bl.

Deeze twee, blykens de Tytels, wyd uit een loopende Stukjes, over eene zaak van het hoogste belang voor den Staat, voegen wy by een. Het eerste, eens Schryvers, die verkoos zyn Naam als nog niet te moeten noemen, dewyl het maar al te dikwerf gebeurt, dat men, in het beoordeelen van Boeken, ook het oog vestigt op derzelver Schryvers, verschynt in het licht op het nadruklyk verzoek van een zyner Vrienden, Lid der Nationaale Vergaderinge. Hy hadt het tot zyne byzondere inlichting opgesteld, waar toe een gemeenzaam gesprek met denzelven over de Belastingen en de gronden van regt, waar op het heffen daar van rust, gelegenheid hadt gegeeven.

Schoon wy vermeenen den Schryver te kennen, agten wy het niet noodig diens Naam te vermelden. Zyn oogmerk wyst de Tytel genoegzaam uit; en de behandeling draagt blyken van een Man, die zich op dit Stuk meer dan gemeene moeite gegeeven heeft, en tot de moeilyke taak, die hy onderneemt, is opgewassen. ‘Hy heeft getragt,’ gelyk hy zich uitdrukt in de Bylage, behelzende een Plan van algemeene Belasting op de Inkomsten, by wyze van Quotisatie, ‘op de gronden van waare Gelykheid, een uitvoerelyk plan te vinden. Uitvoerelyk naamlyk, in zoo verre hetzelve alleen rust op gissingen en speculatien, en welk misschien daarom alleen niet onmogelyk behoorde genoemd te worden. Dan, hoe het zy, ik geeve 't zelve slegts als eene ruwe schets, waaromtrent de vraag niet is: Is dat

[p. 443]

plan, zoo als het daar ligt, goed? Zyn daar in niet veele misrekeningen? Kunnen daartegen niet veele bedenkingen en zwaarigheden geopperd worden? Neen, dit is de vraag: Is deeze ruwe, by loutere gissing gecalculeerde, schets iets goeds? Kan 'er by verdere bewerking iets bruikbaars van gemaakt worden? En kunnen zy, die hunne rekeningen kunnen grondvesten op zekere kennis en volkomen weetenschap, geput uit onbedrieglyke bronnen, 'er een goed werk van maaken?’ Voorts geeft hy de gronden zyner Berekening op, als mede zyn gevoelen over de wyze van Inzameling. Het een en ander moet in het Stukje, dat aller overweeging waardig is, nageleezen worden.

De Burger van manen, wien de Burger hahn, (naar allen schyn, het Lid der Nationaale Vergadering, aan wien de Burger B.B. zyn Stukske hadt toegezonden,) een Exemplaar van de gedrukte evengemelde Bedenkingen hadt toegeschikt, heeft de pen opgevat, en zal zich voldaan rekenen, ‘indien hy den ongenoemden Schryver kan beweegen om de zaak nog eens in nader overweeging te neemen - of hun, die met het poinct der algemeene Belastingen, door de Nationaale Vergadering, gechargeerd zyn, of anderen, die over derzelver ontwerp zullen moeten oordeelen, eenige nieuwe oog- of standpunten kan aanwyzen, uit welke zulk een gewigtige zaak behoort bezien of doorzien te worden.’

De leiddraad, door van manen gevolgd, is deeze, dat hy in overweeging neemt het door den ongenoemden Schryver voorgeslaagen middel van Belasting op de totaale Inkomsten van alle Ingezetenen. - Naa deeze beoordeeling brengt hy ter toetze eenige Middelen, welke hy onregtmaatig en ongeschikt oordeelt, - en eindelyk, met een woord, spreekt van de Financieele OEconomie, of wyze van Heffing en Inzameling van Inkomsten.

Naa dat de Burger van manen de Belasting op de Inkomsten beschreeven heeft, ‘als de haatlykste, omslagtigste, kostbaarste en onzekerste, en voor den Staat en het relatif vermogen der individueele Burgers, welke men zou kunnen uitdenken, en dus het allerongeschiktst voor eene vrye Republiek, en een Land van zo veel onderscheiden soorten van industrie, bestaan en inkomsten,’ tegen welke uitspraake de Bur-

[p. 444]

ger B.B. ongetwyfeld veel zal in te brengen hebben, maakt hy dit besluit op, 't welk wy zullen afschryven; voorts de gemelde Bedenkingen, en deeze Tegenbedenkingen, der leezinge onzer Landgenooten aanpryzende, als hunner overweeginge dubbel waardig. - ‘Om uit al het aangemerkte het besluit op te maaken - zo moet ik wel erkennen, dat het Plan van Belasting op de Inkomsten alleen, wel theoretisch het beste, zekerste en natuurlyk evenredigste, is, voor zodanige Volksmaatschappyen, waar ééne doorgaande wyze van bestaan, en wel inzonderheid alleen de Landbouw, plaats heeft; welkers uitgestrektheid zich eng beperkt; en waar, over 't geheel, de bezittingen niet zeer ongelyk zyn; zo wel als de leevenswyze op een naby eenparigen voet; doch dat het geenzins in te voeren of met vrugt werkzaam kan zyn, in een Land, van zo onderscheiden soorten van hanteeringe, industrie, middelen van bestaan en leevenswyze, zo wel als uitgestrektheid, gelyk het onze.

Dat daarenboven al het zelfde, wat men door zulk eene Belasting op het totaal der Inkomsten bedoelt, geëffectueerd wordt, - en op eene veel evenrediger wyze, - door de Belasting der onderscheiden middelen; en dat, dienvolgende, de middelen zelve, zo 'er gebreken in plaats hebben, in zichzelven moeten verbeterd, en derzelver inrichting en heffing over de geheele Republiek - in het eene gedeelte gelyk in 't andere - moet geliquideerd of relatif gelykvormig gemaakt worden.

Dat, dienvolgende, in den striktsten zin, geen geheel nieuw Plan van Belasting, voor onze één en onverdeelbaare Republiek, noodig is; maar dat uit alle subsisteerende en vigeerende middelen, over alle de Gewesten, slechts die geene, welke best met het principium van relative gelykheid overeenkomen, tot generaale lasten behooren aangenomen, de min nuttige verworpen, en de ontbreekende noodzaaklyke ingevoerd worden.’