Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1796

[p. 195]

Verhandelingen en Waarneemingen over de Natuurlyke Historie meerendeels van ons Vaderland, door Johannes Florentius Martinet, Meester der Vrye Konsten, Doctor in de Wysbegeerte, Lid van de Hollandsche, Zeeuwsche en Geldersche, Maatschappyen der Weetenschappen te Haarlem, Rotterdam en Arnhem, en Predikant te Zutphen. Met Plaaten. Te Amsterdam, by J. Allart, 1795. In gr. 8vo. 452 bl.

Ten tyde dat de Haarlemsche Maatschappy der Weetenschappen in vollen bloei en kragt was, en men zich bevlytigde op het aanwinnen van werkzaame Leden, en niet, gelyk vervolgens niet zelden geschiedde, om Leden tot andere einden aan te werven, hoedanige de Naamlysten den Menschenkenner aanwyzen - ten dien tyde, schryf ik, droegen de uitgekomene Verhandelingen, schoon zeer ongelyk van waardy, en niet altoos met de vereischte kieschheid of onpartydigheid gekoozen, blyk van noesten yver om der Geleerde Wereld, en byzonder den Vaderlande, nuttig te zyn.

Onder de werkzaame Leden deedt zich uitmunten de door zynen veelvuldigen schryfarbeid bekende, en veel nuts gesticht hebbende, martinet, onlangs ten einde van zyn welbesteed Leeven gekomen^(*). Deel by Deel leverde, of een enkel, of meer Stukken op van zyne Waarneemingen, bovenal de Natuurlyke Historie van ons Vaderland, die zo nuttige als noodzaaklyke tak, betreffende; en, waren zy niet alle even gewigtig, 't geen het onmogelyke zou gevergd weezen, alle hadden zy gewigts genoeg om plaats te vinden in eene Verzameling als die der Werken van de Haarlemsche Maatschappye.

's Schryvers dood, en dat de Maatschappy niet meer te wagten heeft van hem, die 't geen hy dagt met voordeel te kunnen schenken niet in zyn Lessenaar bewaarde, heeft de Bezitters van de Verhandelingen der Hollandsche Maatschappy te Haarlem, of althans één hunner, bewoogen, om in één Boekdeel te verzamelen, wat deeze vlytige Waar-

(*) Deeze verdienstvolle Man overleedt den 4 Aug. 1795, te Amsterdam, in het 67 jaar zyns Ouderdoms, aan de gevolgen eener Beroerte.

[p. 196]

neemer en arbeidzaame Schryver, van tyd tot tyd, der Hollandsche Maatschappye verschaft heeft. Zie hier de Lyst der Stukken.

Antwoord aan de Hollandsche Maatschappy van Weetenschappen, te Haarlem, op haare Vraage: Wat is 'er tot nu toe over de Natuurlyke Historie van ons Vaderland geschreeven? - wat ontbreekt 'er nog aan? en welk is de beste wyze, waarop de gemelde Geschiedenis zou dienen geschreeven te worden? - Met den Prys eener Zilveren Medaille bekroond.

Waarneeming van drie soorten van Witte Hemelboogen.

Waarneeming van een byzonder Luchtverschynzel, in 1768.

Waarneeming van een Witten Hemelgordel.

Proeven over den Nieuwen Landbouw.

Verbaazende Uitwerkzels van een Onweêr, in 1768.

Een Orkaan van 1770, en ongewoone Luchtverschynzels in 1771.

Beschryving van een Wanschapen Bot, van een Windei, van een Uitwas aan den Tak van een Eikenboom, en van blaauwe Aarde.

Waarneeming van het Goud aan den Rhyn.

Verhandeling over het Wier der Zuiderzee.

Waarneeming van eene Oogziekte van eene Familie op het Eiland Wieringen.

Verhandeling over het Grond-ys.

Waarneeming van een Onweêr en eene Hoos, in 1780.

Van alle deeze Stukken hebben wy, in onze Vaderl. Letteroef., by het uitkomen der Deelen van het Werk der Maatschappye, meer of min breedvoerig verslag gedaan; te meer, daar de Stukken uit martinet's pen gevloeid voor ons iets bekoorlyks hadden.

Alle deeze Stukken in eenen Bundel verzameld te zien, moet den Vaderlander, op dien tak van Weetenschap gesteld, behaaglyk weezen; en is het een aangenaam Toevoegzel voor alle Bezitters van 's Mans andere hooggeschatte en sterk gezogte, en vlytig geleezene, Werken.