Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1796

Advis over de Nationale Conventie, ter Vergadering van de Provisioneele Representanten van het Volk van Holland, op den 22, 23 en 24 July 1795, uitgebragt, door J.H. van Swinden, Gedeputeerde wegens Amsterdam ter gemelde Vergaderinge. Uitgegeeven op last van de Representanten van het Volk van Amsterdam. Te Amsterdam, by de Erven D. Onder de Linden en Zoon. Behalven het Voorberigt, 45 bl. In gr. 8vo.

Het onnadenkelyk aanbelang, om de Gewesten, die tot nu toe den naam van Vereenigde Nederlanden draagen, tot ééne éénige en onverdeelbaare Republiek te maaken, die door ééne éénige Algemeene Vergadering, eene Nationaale Conventie of Byeenkomst, bestuurd worden, veroorzaakt veele Vraagen, van welker beslissing het lot onzes Vaderlands afhangt. Geen wonder, derhalven, dat een Plan, daar toe strekkende, diepe en gezette overweeging verdient, en als zodanig in de Amstelstad werd ter hand geslaagen.

De Burger van swinden, gelyk wy uit het Voorberigt van den Secretaris brender à brandis leeren, nam op zich, om, 't geen hy reeds voorneemens was in de Vergadering als zyne stem uit te brengen, meer opzette-

[p. 111]

lyk te bearbeiden, en, daar zyne gedagten op meest alle de stukken, door de Representanten des Volks van Amsterdam aangevoerd, en volkomen op alle de belangrykste van dezelve, met de hunne overeenkwamen, een uitgebreid Advis op te stellen, en hetzelve, met voorkennis zyner Medegedeputeerden, en op meer dan één stuk eenstemmig met de meesten derzelve, ter Vergadering voor te draagen.

Hier van zondt hy zynen Afvaardigeren een afschrift, teffens strekkende om zyn gedrag in deezen gehouden te hunner kennisse te brengen.

De Representanten beslooten voorts dit Stuk het licht te doen zien. Vooreerst, gelyk de gemelde Secretaris ons berigt, ‘om alle Nederlanders in staat te stellen, het gerucht, dat men thans alomme verspreidt, als of zy het Werk van eene Nationaale Conventie zogten tegen te gaan, naar waarheid te beoordeelen; en ten anderen, om te doen zien, op welke wyze zy zouden wenschen, dat dit groote werk werd tot stand gebragt.’ - Voorts betuigen zy, ‘wy zyn het met den Schryver van dit Stuk over de Werkzaamheden en de Magt der eerste byeen te roepene Nationaale Conventie geheel eens; doch over zyne byzondere Gevoelens vellen wy geen oordeel.’

Ten aanziene van dit laatste maakt de Burger van swinden deeze aanmerking: ‘Ik betuig, dat, indien ik dit stuk op nieuws moest bearbeiden, ik op veele plaatsen nog meerdere argumenten tot staaving van myn gevoelen zou bybrengen, en op andere de redeneeringen verkorten, en meer in één dringen, waar door zy misschien meer kragt zouden verkrygen; doch hier toe ontbrak my de tyd; ik heb het stuk in eenen korten tyd, en, uit hoofde myner menigvuldige bezigheden by dag, meest by nagt moeten stellen. Ik heb nu geoordeeld het zelve, zo als ik het uitgesprooken heb, zonder verandering 'er in te maaken, te moeten opgeeven: letterlyk voor 't geen ik op schrift hadt, en voor 't geen ik op staande voet in de Vergadering uit het hoofd heb bygevoegd, zo als de Voorafspraak en verscheide andere plaatzen, kan ik instaan, dat ik het gezegde in volle kragt, en meestal met dezelfde woorden, t'huiskomende op 't papier heb gebragt.’

‘Wy zouden,’ betuigt wyders de Secretaris in zyn Voorberigt, ‘wat ons betreft, van gedachten zyn, dat

[p. 112]

het voor het Volk van Nederland zeer nuttig en heilzaam zou zyn, dat de eerste byeen te roepene Nationaale Conventie zich enkel en alleen met het ontwerpen van eene goede Constitutie bezig hieldt; dat intusschen de Provinciaale Vergaderingen, en die van H.H.M. doch met zodanige verbeteringen, als aan eenige derzelven zouden behooren te worden toegebragt, in stand bleeven; en dat eerst dan, wanneer de Constitutie bepaald en door het Volk aangenomen zal zyn, de Nationaale wetgeevende en bestuurende Conventie, volgens de wyze in de Constitutie bepaald, wierde byeen geroepen, met vernietiging van alle Vergaderingen en Administratien die daar mede strydig zouden zyn.’ Ter volledige staaving dat dit het begrip der Amsterdamsche Representanten was, wordt hier het schryven aan de Stads Gedeputeerden op dit stuk, op den 21 July l.l., in zyn geheel aangevoerd.

Herinnerings- en overschryvenswaardig is deeze taal: ‘Wy schroomen niet openhartig te verklaaren, dat het by ons boven allen twyfel en bedenking is, dat eene geheel nieuwe Nederlandsche Constitutie noodzaaklyk moet worden daar gesteld; dat dezelve regelregt strekke tot het grootste en voor de redding van Nederland zo onontbeerelyk oogmerk, namentlyk, de éénheid en onverdeelbaarheid der Republiek; welk oogmerk wel de waare bedoeling onzer Voorouderen is geweest, by het aangaan der Unie van Utrecht, blykens, onder andere, deeze woorden: Dat de Provintien zo geunieerd zullen zyn als of zy maar ééne Provintie waren; doch welke eenheid en onverdeelbaarheid volkomen herssenschimmig is geworden door de Provintiaale Souvereiniteit, door daar by gewaarborgde wederzydsche Privilegien, enz. - Wy zeggen het dan volmondig en met warme harten, het is onze wensch, het is ons vuurig verlangen, dat een nieuwe Constitutie, rustende op Vryheid, Gelyk, heid en Broederschap, dit groot doeleinde daar stelle, en daar door eindelyk de wonden geneezen worden, welke de gebrekkige Unie van Utrecht heeft geslaagen, en waar aan Nederland zo hevig bloedt. - De Oproeping, waar toe voornaamlyk het Plan zou moeten strekken, kan en behoort voor als nog alleen te dienen om eene Vergadering, door het Volk zelf verkooren, daar te stellen, die met ryp beraad een Plan ontwerpe van eene nieuwe of liever verbeterde Regeerings-

[p. 113]

Vorm; terwyl inmiddels hangende haaren arbeid, de oude Machines, die zo lang geloopen hebben, nog voortgaan, op dat niets by overhaasting geschiede, maar met ryp overleg, en men wegens overhaasting en haare nadeelen aan de Natie niet verantwoordelyk worde. Het Plan zelve, § 49, voor de Nationaale Conventie, behoorde door het Volk te worden goedgekeurd.’

Het Advis van den Burger van swinden loopt I. Over de wyze hoe de Nationaale Vergadering zal zamen geroepen worden - II. Over de Werkzaamheden van die Vergadering - III. Over de byzondere schikkingen welke voor de Nationaale Vergadering zelve worden voorgesteld.

Dan, eer hy tot deeze hoofdzaaken trad, stelde hy eene algemeene Vraag voor: naamlyk ‘of de Representanten van iedere Provincie wel het regt hebben, om over deeze poincten finaal te resolveeren, zonder daar toe door het Volk zelve te zyn geauthoriseerd?’ - Zyn ontkennend antwoord, in deezen, behaagde niet. En werd dit voorstel met eene zeer groote meerderheid van Stemmen verworpen.

Dit slot leezen wy by eene menigte Artykelen, tegen enkele die goedkeuring wegdroegen, en eenige verandering veroorzaakten, of verwerping van het eerstgestelde, of invoeging te wege bragten.

Wat de byzonderheden aangaat, deeze moeten in het Stuk zelve geleezen worden. Wy schryven alleen de Slot-Aantekening des Burgers van swinden hier over. - ‘Het Plan aldus, met eenige zeer weinige veranderingen, goedgekeurd zynde, en wel met een drievoudig handgeklap, heb ik niet kunnen afzyn het woord op te vatten, en te zeggen: - Dat, hoewel ik de Decreeten der Vergadering eerbiedigde, ik nogthans moest herinneren, dat ik niet gehouden kon worden, als of ik myne stem tot dit Plan en dit Decreet gegeeven had; dat ik de Leden, welken het Volk tot de eerste N.C. zoude benoemen, wel als wettig verkoozen Leden zou beschouwen; doch dat ik by myn gevoelen bleef, en tot nadere inlichting blyven zoude, dat naamlyk de Eerste Nationaale Conventie zodanige groote magt niet behoorde te hebben, en dat men die aan dezelve niet behoorde toe te kennen, zonder alvoorens 's Volks goedkeuring daar over te hebben ingewonnen.’