Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1796
(1796)– [tijdschrift] Vaderlandsche Letteroefeningen–
AuteursrechtvrijDe Geëxtendeerde Notulen, behelzende de Decreeten van de Vergadering der Provisioneele Representanten van het Volk van Holland, zints XXVI Jan. - XXVIII Feb. MDCCXCV. Het Eerste Jaar der Bataafsche Vryheid. Of alle de Handelingen van die Vergadering, zoo voor de Provincie van Holland in 't byzonder, als ter Vergadering van de Generaliteit, volgens de Origineele Folio Stukken, welke voor de Leden van het Bestuur op de Drukkery van den Lande worden gedrukt, ten dienste van allen, die in het Lands- of Stedenbestuur zyn, of komen mogten, mitsgaders voor allen, die zaaken by dezelve te verrichten hebben, als mede om naar de Colonien van deezen Staat verzonden te worden, in dit Formaat gedrukt. Iste Deel, 2de Stuk. Te Dordrecht, by H. de Haas en Comp. In gr. 8vo. 336 bl. Behalven het Register.By het ontvangen van het Iste Deels Iste Stuk deezer Staatsstukken, hebben wy des een aanpryzend kort | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 34]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Berigt gegeeven, en tevens doen zien, dat de Uitgeevers, hoe zeer zy, by hunne Landgenooten, door den aftrek deezer dus beknopt en volledig zamengevoegde Staatspapieren, door een ruim vertier, de verhoopte, en, onzes oordeels, verdiende, aanmoediging, tot nog toe, niet vonden, dezelve, met allen regt, verdiendenGa naar voetnoot(*). Een Werk van deezen aart is over 't algemeen niet geschikt om met Uittrekzels, daar uit ontleend, onze Letteroefeningen op te cieren. Dit zou ons bykans bewoogen hebben, om het by die eerste Aankundiging te laaten berusten, of van de Voortzetting, zo dezelve, door eene meerdere aanmoediging, plaats greep, met een kort woord melding te maaken; den voet houdende, op welken wy met andere Werken van soortgelyken aart altoos te werk gingen. Dan wy oordeelen het Werk belangryk genoeg om 'er breeder van te gewaagen, en uit de Twee Stukken, die het Eerste Deel uitmaaken, iets te ontleenen tot 's Lands Geschiedenisse behoorende. - Keuze is hier bezwaarlyk. - Doch wy twyfelen niet, zommigen, misschien veelen, onzer Leezeren te zullen voldoen, wanneer wy ons bepaalen tot de opgave van twee Stukken; den Overtocht en de Reis des geweezenen Stadhouders, met Vrouwe en Gezin, na Engeland betreffende. Terwyl wy, uit een volgend Deel, wel iets van eene andere natuur ter proeve zullen aanbieden. Op den 6 Feb. 1795. vinden wy: ‘De Praesident heeft ter Vergadering voorgedraagen om het Committé van Algemeen Welzyn te qualificeeren, om ten spoedigsten de Schippers der Pinken van Scheveningen, die den gevluchten Stadhouder naar Engeland gebragt hebben, en nu te rug gekomen zyn, voor hun te ontbieden, en een Proces Verbaal te laaten opmaaken van het geen hun op Zee is bejegend, en byzonder of door Oorlogschepen waren geconvoijeerd, en by hunne komst in Engeland aldaar hebben ondervonden, en hunne te rug komst, ten einde de omstandigheden van de toedracht van die Overtocht en Reis zodanige berigten mogen worden ingenomen, als voor het tegenwoordige en toekomende Geslacht dienstig zullen oordeelen te behooren.’ Het verslag, hier op uitgebragt den 24 Feb., loopt op | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 35]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
deezen zin: ‘Het Committé van Algemeen Welzyn gaf, ter voldoening aan het Decreet deezer Vergadering van den 6 deezer, aan de Vergadering over, een Proces Verbaal, in gevolge waarvan het zelve Committé de Schippers der geretourneerde Pinken, die den geweezenen Stadhouder naar Engeland hadden overgevoerd, voor twee hunner Leden, als Commissarissen, hadt doen hooren, breeder hier naa volgende. Den 19 Feb. 1795 compareerden voor ons Pieter Roos, Lz. en Herman Forsten, als Commissarissen, door onze Medeleden van het Committé van Algemeen Welzyn in Holland in 's Gravenhage, by Decreet van den 14 deezer, daar toe benoemd: De volgende Pinkschippers, allen vaarende van en woonende te Scheveningen, als
En hebben alle dezelven door ons gehoord zynde verklaard: Dat zy Lieden en Willem Geele Kuyper, dewelke niet is gebruikt geworden, zyn uitgeloot om den geweezen Stadhouder, deszelfs Huisvrouw en Zoonen, met verscheide andere Persoonen en Gevolg, benevens | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 36]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
eene menigte van Goederen, naar Engeland over te voeren. Dat de eerstgenoemde den 13 January laatstleden, in gevolge Pas, daar toe van doenmaalige Gecommitteerde Raaden van de Staaten van Holland en Westfriesland denzelfden dag verkreegen, naar Harwich heeft overgevoerd M. van Maanen; geene Goederen, dan alleen Reis-Equipage, by zich hebbende. Dat de tweede den 15 Jan. laatstleden, op gelyk Pasport, na Harwich heeft overgevoerd J. du Casse, als mede J.H. Lloud, met deszelfs Huisvrouw en drie Domesticquen; C.P. Pinetti, met deszelfs Huisvrouw; Du Moulin, met drie onmondige Kinderen, en C. du Bland, Cornet; en dat alle die Persoonen, behalven du Casse, verscheide Goederen by zich gehad en medegevoerd hebben. Dat de 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13 en 14de, Zondag den 18 January 1795, 's middags omtrent twaalf uuren, van Scheveningen vertrokken, en den volgenden dag te Jarmouth aangekomen zyn; dat aan boord van den tienden geweest is de Huisvrouw van den geweezen Stadhouder, en eenige hen onbekende Persoonen, en dat de overigen verscheiden Persoonen, welke hen onbekend waren, en veele Kisten, Kassen, Pakken en Goederen, aan boord gehad en overgevoerd hebben. Dat de 15 en 16 denzelven Zondag, 's namiddags tusschen een en twee uuren, met verscheide hun onbekende Persoonen en Goederen van Scheveningen gezeild, en den volgenden dag te Harwich aangekomen zyn. Dat de 17, 18 en 19 's nagts tusschen opgemelden Zondag en Maandag, den 19 Jan. 1795, ten half twaalf uuren van Scheveningen vertrokken, en den 20 Jan. 1795 des morgens te Harwich binnen gekomen zyn; dat zy Lieden insgelyks verscheide Persoonen en Goederen overgevoerd hebben; edoch dat alle dezelve Persoonen hen mede onbekend zyn; behalven den geweezen Stadhouder en zyne twee Zoonen, dat die door den 18 zyn overgebragt geworden. En dat de 20 Maandag den 19, en de 21 Dingsdag den 20 January 1795, beiden 's morgens ten vyf uuren, met eenige Persoonen, welke zy niet gekend hebben, en verscheide Goederen, van Scheveningen | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 37]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
gevaaren, en ieder van hun, daags naa derzelver vertrek, te Harwich aangekomen zyn. Dat de 18 aan ons heeft gezegd, dat, vóór zyn vertrek van Scheveningen, door den geweezen Stadhouder, aan hem en twee Zee-Officieren, welke mede by hem aan boord waren, zyn gedaan drie schriftlyke Vraagen, en dat die door hem en dezelve twee Zee-Officieren eenpaarig zyn beantwoord, door een van de Officieren opgeschreeven, en door hun driën ondertekend geworden, en dat dit dezelfde Vraagen en Antwoorden zyn, waarvan aan ons Copie is ter hand gesteld, alzo wy, na dat deeze Schipper ons den zaaklyken inhoud opgegeeven hadt, die Copie aan hem voorgeleezen hebben; en hy die Vraagen en Antwoorden, als woordelyk dezelve, welken aan hem gedaan en door hem gegeeven zyn, erkend heeftGa naar voetnoot(*). | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 38]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Dat hy verder bemerkt heeft, dat deeze Vraagen en Antwoorden zyn na den Wal gezonden, zonder dat hy weet aan wien dezelve zyn afgezonden, en dat, terwyl hy nog voor Scheveningen lag, twee Persoonen, zo hy meent Leden uit de Vergadering van de Staaten Generaal, by hem aan boord zyn geweest, en den geweezen Stadhouder gesprooken hebben, zonder dat hy weet of gehoord heeft waar in dat Gesprek heeft bestaan. Dat alle de bovengemelde Schippers eenpaarig aan ons hebben verklaard, dat hun op Zee niets hoe genaamd is bejegend, dat niemand hunner door eenig Oorlogschip is geconvoyeerd geworden, dat zy Lieden zo min op de uit- als op de terugreize eenig Schip ontmoet of gezien hebben, als alleen drie of vier Visschersschuiten. Dat geene omstandigheden hebben plaats gehad, als alleen dat het scheepbrengen der Goederen en Persoonen met de grootste overhaasting en verwarring is geschied; en dat alle de overgevoerde Persoonen, geduurende de Reize, buiten staat geweest zyn om als 't ware te spreeken, door de angst en vrees, welke hun prangde, en de ziekte die dezelve door de beweeging van het vaaren hadden; en dien volgende, dat 'er geen gesprekken gehouden, immers door hun geene gehoord zyn. Dat zy Lieden te Jarmouth en Harwich niets vernoomen of ondervonden hebben, als alleen dat de Persoonen aldaar van boord gegaan, en hunne ingelaadene | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 39]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Goederen uitgelost, en verder na Engeland vervoerd zyn, en dat aan ieder van hun, door den Secretaris boeynck, zo te Harwich als te Jarmouth, betaald zyn geworden driehonderd en vyftig Guldens voor de Reis, en zy Lieden, de een voor de ander naa, de terug reis aangenomen hebben, en geene byzonderheden, van wat aart of natuur die ook zouden mogen weezen, meerder te weeten of te kunnen opgeeven.’ Het verdere van dit Staatsbesluit, zo vleiende voor den uitgeweeken Stadhouder, en vol hoope op zyne Wederkomst, laaten wy agterwege, als niets tot de door ons uitgekipte byzonderheid doende.
‘PS. Ik hoop, als de gelegenheid het toelaat, in eene der Provincien, of in 's Haage, te reverteeren, en iets op nieuws van den uitslag der op heden gezondene Commissie te verneemen. * * *
Vraag-pointen door zyne Doorl. Hoogh. den Hooggeb. Vorse en Heere, Prince van Orange. willem den V, Erfstadhouder, Capitein-Admiraal der Vereenigde Nederlanden, aan de Ondergetekenden ‘voorgesteld, 's avonds den 18 Jan. 1795.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 40]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Actum 18 Jan. in de Pink de Johanna Hogenraad, voor het Scheveningsche Strand. (Getekend)
j.o. vaillant, Capitein ter Zee.
(L.S.)
g. van heiden, Luitenant ter Zee.
 Dit is het Merk, eigenhandig gesteld door j. roos, Stuurman op voorschreeven Pink.
In praesentie van my
(Getekend)
h.w. bentinck. |
|