Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1792

De man naar smaak.

Daar de onverbidlyke, onverzoenbre, dood my myne Onderen ontrukte, in het prilste van myn leeven, en ik dus van alle menschelyke hulpe ontbloot was: daar werd ik aan de zorg van myn Oom, als Voogd, opgedragen, die niet naliet, alle moeite en vlyt in het werk te stellen, om my in den eersten smaak deftig op te voeden: en daar hy door geleerdheid nooit myn vlug verstand krenkte, liet hy my in het Hoflyk Fransch naauwkeurig onderwyzen; deeze taal is het, (zeide hy) die u eer en achting schenkt, en elk doet zien dat gy met Grooten kunt verkeeren: - Hy kwelde nooit mynen geest, door school- of kerkgaan, ik leerde slegts de titels van veele Boeken, en - het Bybelwoord, overlang als waarheid vastgesteld, liet ik ter onderzoek over van hun, wien zulks lustte; - ik leerde alles, wat Vermaak - Genoegen - en Glorie aanbrengt; welke Kleederdracht aan de schoonen het meest kan behaagen; en, ik verzuimde niet, om in het Kaartspel, als het nut der samenleevinge uitmaakende - uit te munten; kortom, ik leerde hoe zich een Heer van Rang, een Man naar smaak, op deeze Waereld moet gedragen.

Nu waren myne jaaren gekomen, om naar eigen lust en zin te leeven, en myn Oom maakte een einde aan zyn voogdyschap, ten vollen over zich zelven voldaan, dat hy zyn plicht betracht hadt.

Hoor nu, hoe ik, aan my zelven overgelaten, als een Man naar smaak myne dagen doorbreng!

Daar ik naar magt en hoogheid streef al kost het pligt en eer, bemoei ik my nimmer met het laag gemeen, maar - tragt de Grooten, door gevlei, aan myne belangen te boeijen,

[p. 310]

- ik verzuim geen Dansparty, Consert of Assembleën, en - tracht daar, zoo veel ik kan, de trotsche gangen der Waereldgrooten te volgen! - ik spreek nooit van het Albestuur eener Godheid, maar - schryf alles toe aan het lot; trachtende het Gezelschap, daar ik tegenwoordig ben, te vermaaken, door elk die zedig leeft, op het geestigste, te bespotten; keur alles goed, schoon ik zelf mynen besten vriend hoor laaken; schaam my het leezen van Nederduitsche Boeken, - woon steeds den Schouwburg by, niet uit smaak voor nuttige Spelen, maar - om, met groote pracht en zwier, te schitteren nevens zoo veele anderen.

Ik heb ook, op myne wys, belydenis gedaan van het Protestantsch Geloof, waarin ik ben geboren en opgevoed, - gaa nu en dan ook eens ter Kerke, by den Predikant L...... wiens preekmanier my 't meest bekoort, die braave Leeraar is geen fymelaar - hy dooft zyn geest niet uit, door leezen of studeeren - neen, hy Ombert fraai - leeft in een modernen trant, en kan zich, zoo goed als ik, naar alles schikken.

Wat het Huwlyk belangt! hiervan heb ik een grooten afkeer, als vol zynde van onoverkomelyke zwaarigheden: Madame muntryk heeft wel groote schatten, maar - is trotsch, - kwaadaartig; met één woord, - lastig; en - de schoone euzebia is een Meisje, dat wel op deugd, maar - niet op geld, kan roemen. Dan, - welk eene laagheid, die eene Gade uit enkele liefde kiest! - Weg dan het Huwlyks-Juk. - Triumph, het vrye leeven, daar geen band het harte knelt. - Voor het overige zal ik veel liever trachten te zorgen, als een Man naar smaak, aan de Mode, myne hoogste hulde en achting te bewyzen: is zy wisselziek van aart! ik volg haar steeds geduldig - kusch de banden die my kluisteren, - en tracht alles in het werk te stellen, om waardiglyk te draagen den naam van - de Man naar smaak.

J.D.V.