Zedelyke bedenkingen.
Men ontmoet, in de zamenleving, maar al te veel menschen, die over alles willen oordeelen, of hun de zaak bekend zy dan niet; of dezelve zich bevind binnen den kring hunner kundigheden, of hun begrip te boven styge; of hun de zaak aangaat dan niet; of zy in een zeker geval al of niet tegenwoordig geweest zyn, en de omstandigheden, die 'er meê verzeld gingen, recht weeten of niet; die in alle zulke gevallen echter hun eigen oordeel weeten te doen gelden, en eens anders gevoelen tegenspreeken of afkeuren; zoekende zich een regt aan te matigen, om, alleen maar, juist over een zaak te kunnen oordeelen. - Dit is een lastig soort van lieden, dat zich vroeg of laat by anderen in den haat brengt. Een mensch, die zo door eigenliefde vervoerd word, dat hy altoos volstrekt beslissen wil; en als hy zulks met geene bondige en overtuigende reden doen kan, (gelyk dat den meesten tyd gebeurt,) het zelve zoekt uit te werken, door zyn party te overschreeuwen; (want zulke menschen zyn doorgaans geweldige harde schreeuwers;) zodanig een tegenspreker van Professie, hy mag in 't eerst by onkundige menschen voor een Orakel gehouden worden, 't zal van geen langen duur zyn: men zal hem dra leeren kennen, en als een man, die magtig verveelt, allerwege schuwen. Zulk een kan even min in de zamenleving op den duur blyven behagen, als iemand die, met alles wat hy hoort, spot; en, hoe ernstig het ook zy, altyd in een bespottelyk daglicht poogt te stellen; dien 't spotten zo eigen is, dat hy nimmer een ernstig discoers voeren, of een ernstig gesprek vol kunne houden. Zodanig een spotter moge veel gewelds maken, een groot geschreeuw houden, en een onmatig gelag laten hooren; hy moge wanen met zyn verstand te pronken, en zich verbeelden, dat ieder hem, daarom, voor een vernust van de eersten rang zal houden: hy zal evenwel cerlang bedrogen uitkomen. Het kan niet missen of hy verveelt weldra; men wil 'er op den duur
Auteursrechtvrij