Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1790

[p. 519]

Iets rakende de Confiscatie of verbeurtverklaring van Goederen, en wat ten deezen aanzien in den Landen van Utrecht, overeenkomstig de Wetten, als van ouds Regtens is. Briefsgewyze voorgesteld, door Janus Cornelisz., 1789. Behalven het Voorberigt 108 bladz. In gr. octavo.

Naar uitwyzen van dit Geschrift is 't baarblyklyk, dat de Confiscatie van goederen oudtyds, vóór de invoering der strenge Placaaten van Keizer Karel de V, geen plaats gehad heeft in de Stad, Steden of Landen van Utrecht; maar dat dezelve door dien Keizer, na dat hem het Gebied was opgedraagen, uit het Romeinsche Regt overgenomen, via facti alleen, door eene eigendunkelyke interpretatie, in den Gestichte van Utrecht, willekeurig ingevoerd is. By de geschiedkundige ontvouwing hier van voegt de Schryver zyne bedenkingen wegens het haatlyke en gevaarlyke dier wederregtlyke handelinge, met nevensgaande aanmerkingen over de laatere omstandigheden; waaruit hy afleidt, dat 'er, de Burgers en Ingezetenen van Stad en Steden, als mede die van de geheele Provincie, en door 't aangaan van de Unie, en door de Vrede van 't Jaar 1648, in hunne oude regten, welherbragte Costumen en Voorregten hersteld zynde, geene Consiscatie van goederen, Regtens, plaats hebben kan. Het een en 't ander, door den Schryver deswegens aangevoerd, vordert de overweeging van hun, die verschillend over dit onderwerp denken. - Wanneer men het onbestaanbaare dier Regtspleeginge met de Vryheid nagaat, moet men zig waarlyk verwonderen, dat deeze verbeurdverklaaring van goederen, in eene mindere of meerdere maate, zo lang stand gehouden heeft, en nog hier en daar standhoudt, in 't vrygevogten Nederland. 't Liep zelfs in Holland aan tot in 't Jaar 1732, eer dezelve geheel afgeschaft wierd, welk voorbeeld Zeeland in 't Jaar 1735 volgde. Men besloot 'er toe, gelyk de Staaten zig uitdrukken, ‘om niet alleen te doen cesseeren alle onzeekerheid omtrent dit stuk en de Disputen welke daaruit konnen rysen, maar vooral om weg te nemen de inconvenienten, waaraan het zelve, boven alle andere Crimineele straffe, subject is, en te voorkomen het misbruik dat daar van gemaakt kan worden.’ Zulks deed hen statueeren, ‘dat 'er voortaan geen Confiscatie van goederen in het geheel of ten deele zal mogen worden gedecerneerd, het zy by de Hoven van Justitie

[p. 520]

of by eenige andere Rechtbank der Provincie, om welke oorzaak of Delict het ook zoude mogen wezen, groot of klein, geen altoos uitgezondert, en zelfs niet het Crimen perduellionis of loesoe Majestatis.’ - 't Is eenigermaate vreemd, dat ook Utrecht in die dagen niet openlyk in dat voetspoor getreeden is; te meer, daar de Staaten dier Provincie, al honderd jaaren vroeger, zo over dit Stuk dagten. ‘Haar Ed. Mog. naamlyk waren,’ gelyk onze Schryver in dit Stukje aantekent, reeds in 't Jaar 1629, ‘ernstig bedagt geweest om de Confiscatie van goederen geheel af te schaffen, waar toe zij een expres point van beschrijving gemaakt hebben, en op welke point, te vinden in de Notulen van Staat van den 18 February 1629, geresolveert is, Alsse: op 't 15 Artikel van Beschryving. Is na rype deliberatie hierop in 't lange gehouden, verklaart en geresolveert, dat de confiscatie van goederen voortaan cesseren zal, en dat men zal committeeren, omme dien aangaande eene bekwaame ordere te beraamen, en ter naaster beschryving daar van raport te doen.’ - En deeze Resolutie komt hier bovenal in overweeging. Janus Cornelisz. houdt dezelve voor een vastgesteld Staatsbesluit, dat ten dien tyde, en nog laater, wel degelyk kragt gehad heeft, en nog heden, naar Regten, van kragt behoort te zyn. Zulks beweert onze Schryver, in 't laatste gedeelte van dit Geschrift opzetlyk, met wederlegging der gedagten van de zodanigen, ‘die, zints eenigen korten tyd, bedenkelykheid hebben beginnen te maken, over de voorsz. Staats Resolutie, en dezelve beschouwd willen hebben als kragteloos; en wel, om dat dezelve, of in de Memoriale of Registers van den Hove niet zoude gevonden worden, en daarom zoude behoren tot die zaken en stukken, waaromtrent men zoude gehouden zyn, zig te reguleren Conform en naar dispositie van 't geschreven recht.’