Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1788
(1788)– [tijdschrift] Vaderlandsche Letteroefeningen–
AuteursrechtvrijWyze om melkwyn te maaken.‘Voor eenigen tyd Proeven en Waarneemingen, over de Gisting, medegedeeld hebbendeGa naar voetnoot(*), kwam ons het volgend Berigt, in de Gazette de Santé, voor, waardig om mede geplaatst te worden.’
't Is zeker, zegt de Heer macquer, dat de Tartaaren van Melk een geestigen Drank, eene soort van Wyn, maaken. De Heer d'arcet hadt iemand, die na Rusland reisde, verzogt, eenige ophelderingen, dit stuk betreffende, zo 't hem mogelyk was, mede te brengen. Hy ontdekte, dat het middel, door de Tartaaren gebruikt, bestondt in de Melk in groote zakken te doen, deeze sterk te schudden, 'er Gist by te voegen, wanneer de Melk eene gisting onderging, welke aan dezelve eene Wynagtige hoedanigheid gaf. Overgehaald zynde, kreeg men een geest van Wyn, die tot Brandewyn, van de beste soort, kon gemaakt worden. De Heer josse, bekwaam Artzenybereider te Parys, nam 'er de proef vervolgens van. Hy deedt vyftig Pinten Melk in een klein vat, schudde 't zelve, en behandelde het op de wyze der Tartaaren. Doch, om te onderzoeken, of 'er Vaste Lugt verwekt werd, gelyk in alle Wynagtige Gisting, voegde hy een koperen pyp aan het bomgat des vats, om die Lugt te ontvangen, en het barsten des vats voor te komen. 't Geen hy vermoed hadt, greep met de daad plaats. Het vogt was binnen de veertien dagen aan 't gisten, en toen 'er eene maand om was, hadt hy weezenlyken Melkwyn. De Heer d'arcet heeft onlangs eene vles van denzelven vertoond, op een zyner openbare Lessen, over de Chymie, in het Koninglyk Collegie. - Hier staat aan te merken, dat de Melk voor | |
[pagina 171]
| |
deeze Wynagtige Gisting alleen vatbaar is, door dat gedeelte, 't welk men de Zuiker der Melk noemt. Deeze nu is in de Melk in eene zeer geringe hoeveelheid; acht Ponden Melks leveren nauwlyks één Once op; terwyl twee Ponden Most, of Zap van Druiven, zes of zeven Oncen bevat van eene Zuikeragtige stoffe, het eenig beginzel van alle Wynuitleverende Gisting. Men moet, derhalven, eene groote hoeveelheid Melks hebben, om 'er Wyn uit te haalen: de Heer josse droeg daarom zorg, dat hy tot zyne Proeve vyftig Pinten nam. - Uit deeze Proeve blykt de overeenkomst van de Melk met andere sappen, uit het groeiend Ryk, en dient dezelve ten bewyze, dat de Melk, om zo te spreeken, den overgang maakt tusschen het Planten- en het Dierenryk. - 't Is ook, uit dien hoofde, dat de Heer d'arcet, in zyne overheerlyke Lessen, over de Chymie, de onderzoekingen op de Melk op die der Planten laat volgen, en voorts overgaat tot de Scheikundige naspeuringen, die de Natuur der Dierlyke Zelfstandigheden ten voorwerp hebben. |
|