Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1788

Meriones, Koning van Krete; Treurspel, door Izaak de Clercq, A.Z. Te Amsteldam, by P.J. Uilenbroek, 1786. in 8vo. 71 bladz.

Het afschaffen eener barbaarsche gewoonte, volgens welke men, om de 7 jaaren, te Krete den Goden eenen vreemdeling offerde; gaf voltaire aanleiding, om, Ao. 1775, dit Tooneelstuk te schryven: het welk door hem les loix de Minos genoemd werdt; nadien gemelde gewoonte op eene byzondere godsdienstwet rustte, welke aan minos werdt toegeschreven. De Nederduitsche Naarvolger heeft dit opschrift niet ongepast in Meriones veranderd, nadien de daad van dit Treurspel, geenzins, de wetten van minos in 't gemeen raakt, maar alleen de gemelde byzondere Wet, welke door meriones [de XVIIde Koning van Krete, door voltaire, Teucer genoemd] afgeschaft werdt: en welke dan ook, door die daad, de Hoofdpersoon, en te gelyk de door den Opperpriester bedreigde man, is. Dan, zie hier de Geschiedenisse zelve, zodanig als zy in dit Treurspel voorgesteld wordt.

Asteria, een gevange Cydonische maagd, is de twistappel tusschen phares, een bloeddorstig offeraar, en dwingeland, onder den geheiligden naam van Opperpriester, en tusschen meriones, een braaf en weldenkend Koning. De eerste weet het in den Raad zo ver te brengen, dat asteria, volgens bovengemelde wet, zal geöfferd worden; welke offering door den laatsten, als eene euveldaad verfoeid wordt. Intusschen komen 'er gezanten van de Cydoniërs, met voordeelige aanbiedingen gelast, binnen Krete; van welke een zich als Bruidegom, en een ander zich als Vader van de gevangene maagd aan meriones bekend maakt. De openbaare blyken van Vorstelyke goed-

[p. 560]

keuring, doen den Opperpriester te meerder yveren, om zyn gezag by het Volk te bewaaren, en de bloedwet te doen gelden. Dan, eene nieuwe ontdekking stelt het harte van den Vorst op den sterksten toets; daar hem de vermeende Vader azemon, duidelyk, doet zien, dat niet hy, maar meriones, de Vader van asteria is. Deze ontdekking werkt zoo aanmerklyk by den Vorst, dat hy de Tempeldeuren openrukt, alwaar phares [door het misverstand en de woede van asteria's Bruidegom, nog meer voortgedreeven] de maagd reeds geknield voor het outer heeft, en, met het offermes in de hand, gereed staat om haar te slagten. Eene omverwerping van het Outer geschied te gelyk met het slaaken der Boeijen van asteria; welke voorvallen echter een oploop onder het, door den Priester opgeruidde, volk, veröorzaaken: die niet dan door 's Opperpriesters dood, en het gevangen neemen der voornaamste muitelingen, gestild wordt. Waar naa de Koning zyne onderneemingen, door het huwelyk van asteria en datames, en de volgende korte aanspraak aan het Volk, doet eindigen.

Doorluchtige eedlen! richt het volk met wys beleid.
Gy, priesters! dient de goôn met ware nedrigheid;
Verlicht het menschdom door verstand en kundigheden:
Zo strekk' de godsdienst tot verbetering der zeden.

Jammer is het, dat de bevryding der Maagd met de overwinning van meriones, op den Priester en deszelfs aanhang, niet in één en het zelfde Bedryf heeft kunnen komen. De ontknooping ware dan niet ten halve in het Vierde Bedryf volvoerd, en het Vyfde had niet gevuld behoeven te worden met het stuiten ener muitery, die enkel een gevolg der groote daad was, en nu het Vyfde Bedryf, dat het sterkste moest wezen, wezenlyk zwakker dan het Vierde Bedryf doet worden. - De naarvolging verdient egter Lof.