Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1788

De Nagelaten Brieventas van J. Car. Ludeman, en deszelfs Sterren-Voorzegkundig Treurspel, Chosmadroes. Te Arnhem by Moeleman en elders 1788. In quarto 232 bladz.
Kroonwerk of laatste Eeuwbazuin van den alomvermaarden Astrologist Ludeman. Te Arnhem by Moeleman en elders 1788. In quarto 375 bladz.

Beide deeze Geschriften hebben ons niet gunstiger doen denken, over die soort van Papieren, welken men op den naam van Dr. Ludeman gemeen maakt, dan wy 'er over dagten, toen ons, voor eenigen tyd, de Triumphzaal van Astrologische Voorzeggingen in handen kwam^(†). Ze behelzen niet minder dan de Triumphzaal eene menigte van beuzelingen en ongerymdheden, onder het mededeelen van zogenaamde Voorspellingen, wegens de lotgevallen zo der Waereld in 't algemeen, als veeler Volkeren en Staaten in 't byzonder, die in het Kroonwerk gebragt worden, zints het jaar 1836, tot in het jaar 1899, of het afloopen der negentiende Eeuw. - Wy oordeelen het der moeite niet waardig eenig verhag van die Voorspellingen, of van zommigen derzelven te geeven; gemerkt men, naar uitwyzen der tegenwoordige ondervindinge, op die manier van Voorzegkunde geen staat kan maaken; en men over de vervulling van het aangekondigde gansch niet gunstig kan denken, volgens het geen ons de Triumphzaal, ter beoordeeling hiervan, aan de hand geeft.

Het eerste stuk der Triumphzaal, naamlyk, moest, volgens de opgegeeven bepaaling van Dr Ludeman, voor den eersten Augustus 1787, waereldkundig gemaakt worden, ‘om dat, uit de aaneenschakeling der gedenkwaardige gebeurtenissen, die als dan na zyn begrip, hier te Lande plaats zouden hebben, by voorraad best te besluiten zou vallen, op hoedanige gronden van waarschynlykheid of onwaarschynlykheid, hy het zevental zyner uitgekipte Voorzeggingen voor het op-

(†) Zie N. Alg. Vad. Letteroef. II. D. bl. 581.

[p. 555]

volgende Wonderjaar 1788 gebouwd had.’^(‡) - Wat men nu van deeze gronden in dit geval, en zo dan ook met betrekking tot zyne volgende Voorspellingen, te oordeelen hebbe, kan men uit de uitkomst opmaaken. - Dat zevental zyner uitgekipte Voorzeggingen, waarvan hy met zo veel ophefs spreekt, moest, in de vervulling, in 't ontstaan van een zevental van verbaazende gebeurtenissen stand grypen en vervuld worden van den 3 Maart tot den 18 October 1788. Ten aanvange hiervan, moest 'er zig een afgryzelyk bloedbad vertoonen, dat, in de maand Maart, in volle vlam moest uitbarsten: in die Maand moest ‘het Gordyn van de groote omwenteling van zaaken opgeschooven worden, door een jammerlyk bloedbad of liever langbedreigden Burgerkryg, die in negen onderscheiden stemvoerende Steden en zeventien Dorpen eener voornaame Provincie plaats zou hebben:’ en dan moest voorts, van den 3 Maart tot den 18 October, dat zevental van uitgekipte Voorzeggingen zyne vervulling erlangen^(§). Dat Tydbestek nu is afgeloopen; het algemeen voorspelde in de maand Maart is diestyds niet gebeurd; en van die zeven Voorzeggingen is, in dat tydsverloop, niets vervuld, dan alleen, dat het Voorjaar en Zomersaisoen beter en bestendiger geweest is dan voorheen, dat, naar luid dier Voorzegginge, voortaan zo zyn zal, 't welk de tyd zal moeten leeren

Wanneer nu een Astrologist, niet alleen in zyne algemeene voorspelling feilt, maar ook in zyne tydsbepaaling van zeven gebeurtenissen, waarop hy zo grooten staat gemaakt wilde hebben, in zes den bal misslaat, en dien slegts in één geval, (welks voorspellinge, inzonderheid uit kragt der voorige jaaren, in zulke algemeene bewoordingen, ligt te waagen was, treft, dan mag men 'er, volgens het bovengemelde uit de Triumphzaal, naar ons inzien, vry gegrond uit afleiden, dat zyne Voorzegkunde niet anders dan eene Giskunde is, die enkel by geval haare vervulling erlangt. Meer staaltjes van die natuur zouden wy, met opzigt tot het jaar 1788, aan de hand kunnen geeven; doch wy oordeelen 't, na het voorgestelde, niet noodig ons daar toe in te laaten: het afloopen van dit jaar, en het geen in de volgende jaaren staat te gebeuren, zal hiervan ongetwyfeld nog wel nieuwe bewyzen opleveren. Wy hebben dit alleen voor tegenwoordig slegts onder 't oog willen brengen, ter versterkinge van de gegrondheid onzer voorheen gegeeven waarschouwing, tegen de bygeloovige omhelzing van zodanige voorspellingen,^(§§) die, gelyk men daar van in onze

(‡) Zie het Naberigt agter het eerste stuk der Triumphzaale.

(§) Zie Triumphzaal, I D. bl. 3, 11 en 12.

(§§) Zie Nieuwe Algem. Vaderl. Letteroef. II Deel, bl. 582.

[p. 556]

dagen maar al te veel voorbeelden gehad heeft, een nadeeligen invloed by veelen kan hebben.

Voor dit Kroonwerk heeft men nog geplaatst een Voorportaal tot de Kunst der Astrologie. Het behelst volgens de aldaar gedaane opgave, ‘eene Astrologische Verklaaring over de zeven Planeeten, en over de twaalf Hemelstekenen van den Zodiak, om uit dezelven zo wel de geaartheden, als de toekomende lotgevallen, van allerleie personen, van verschillenden ouderdom, onder anderen ook van jonggeborene kinderen te leeren kennen, en des door zodanige kunstregelen aan elk Wereldling het trekken van zyn eigen Horoscoop gemaklyk te maaken; met uitgewerkte Proeftafelen voor de 18de en 19de Eeuwen, aantoonende het jaar, waarin ieder Planeet op zyn beurt regeeren zal, verluisterd door een apart Kunsttafeltje van de ongelukkige dagen, welke in ieder maand van het jaar voorkomen, en in hoedanige zaaken die meest plaats hebben.’ Wy hebben dit Voorportaal doorwandeld, en het daarin geplaatste ter loops vergeleeken, met het geen ons in het bovengemelde Kort Begrip der Astrologie voorgesteld werdt. Het Voorportaal en 't Kort Begrip hebben wy over 't algemeen nagenoeg eenstemmig bevonden, schoon 'er ons hier en daar egter eenige byzonderheden in voorgekomen zyn, waarin wy de onderrigtingen, die twee Astrologisten niet met elkanderen kunnen vereffenen: dan de zaak is, onzes oordeels van dat belang niet, dat wy 'er onze Leezers in 't breede over behoeven te onderhouden. Genoeg zy het, hier nog, ten deezen opzigte, met een kort woord te melden, dat zy, hoewel meerendeels eenstemmig in 't opnoemen der ongelukkige dagen in iedere maand, egter in die der maanden February, Maart en December verschillen.

Volgens het Kort Begrip. zyn ongelukkig		Volgens het Voorportaal.
in February	11, 17 en 18	1, 17 en 18
in Maart	1, 4, 14 en 16	14 en 16
in December	6, 11 en 18	6, 11 en 15.

En volgens het Voorportaal behoort 15 December juist onder die geboortedagen, welke, boven alle andere dagen des jaars, by uitneemendheid ongelukkig zyn: te weeten 12 Jan. 17 Feb. 16 Maart, 7 May, 21 July en 15 Dec. - Wy laaten de proefneemingen, ter staavinge hier van, en ter beslissinge van 't verschil deezer opgave, aan de Liefhebbers over.