Gedenkboek van Amsterdam, inhoudende, onpartydige Aantekeningen van het voorgevallene binnen die Stad, beginnende by het gebeurde met de Steden Hattem en Elburg, tot op de groote Omwenteling van zaaken, door het inrukken der Pruissische Troepen, 1788. Te Amsteldam, by B. Elwe, G. Bom, enz. In gr. 8vo.
Het geen zedert eenige jaaren, en vooral in het laatstverlopene en het tegenwoordige, in ons Vaderland gebeurd is, ligt elken Nederlander nog versch in het geheugen. Men weet, hoe in dien noodlottigen toestand genoegzaam elk burger zyne party koos, naar dat hy door geweten, eere, belang- of Staatzucht gedreven werd. Men weet tot welk eene hoogte in dien tyd de onderlinge verbittering gestegen is; hoe men van wederzyde op elkanderen heeft uitgevaren, gescholden, elkander uitgemaakt voor Verraaders des Vaderlands, Dwingelanden, enz. De bezadigde Liefhebber van Nederlands welvaaren veroordeelde wel deeze onbetaamelyke drift, en moest, tot welke zyde hy ook mogt overhellen, zyne goedkeuring weigeren aan veele stappen, welke van weerskanten gedaan werden. Maar hy poogde te vergeefs zyne stem te verheffen, te vergeefs de gemoederen tot bezadigdheid te vermaanen. Zegt het oude spreekwoord, dat in den Kryg de Wetten zwygen, in de burgerlyke oneenigheden, welke ons Vaderland zo deerlyk schokten, luisterde men geheel niet naar de voorschriften der betaamelykheid. Het is 'er verre af, dat door de zegepraal der eene partye en derzelver gevolgen de verbittering geheel zoude hebben opgehouden. Wy behoeven het geen de dagelyksche ondervinding leert niet te bewyzen.
Maar kan men, daar de wederzydsche driften nog verre zyn van bedaard te weezen, wel een onpartydig verhaal van het gebeurde verwachten? Zo men dit al mogt hoopen, dit Gedenkboek kan altoos dien toenaam niet voeren. Het behelst niet alleen, gelyk de titel zegt, antekeningen van het gebeurde, maar de Schryver voegt bykans op elke bladzyde zyne Aanmerkingen daarby. Die aanmerkingen zyn niet alleen ongunstig voor de zogenoemde Patriotten, maar deezen worden overal met de haatelykste kleuren geschilderd. Het is niet genoeg, dat zy, volgens des Schryvers oordeel, bykans het ongeluk van Land en Volk veroorzaakten; zy beoogden dit zelfs. Zie bl. 208.
Auteursrechtvrij