Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1788

Alle de Werken van Flavius Josephus; met Aanmerkingen uitgegeeven door J.F. Martinet, Meester der vrye Konsten, Doctor in de Wysbegeerte, Lid van de Hollandsche en Zeeuwsche Maatschappyen, te Haarlem en Vlissingen, en Predikant te Zutphen. VIII en IXde Deel. Met nieuwe Plaaten. Te Amst. by Allart en Holtrop. Het VIII, behalven den Inhoud en Bladwyzer op de VIII Deelen. 467 en het IX 576 bl. in gr. 8vo.

Met de afgifte deezer twee Deelen hebben wy de nieuwe Nederduitsche Uitgave der Werken van josephus volkomen. Werken, waaromtrent de Eerw. Uitgeever martinet, ten slot der Historie van den Oorlog der Jooden tegen de Romeinen, welks einde wy in het VIIIste Deel aantreffen, verklaart. ‘Wy zyn schuldig eene zonderlinge goede voorzienigheid van god te erkennen, in de vry ongeschonde bewaaring van josephus Werken, vooral van die stukken, waarin hy de geheele Geschiedenis van Jerusalems ondergang, zelfs de kleenste medewerkende oorzaaken, die denzelven verhaast hebben, zo omstandelyk verhaald heeft. Indien Christenen, die daarin zo veel

[p. 389]

belang hebben, deeze Boeken van josephus hadden moeten missen; van waar zouden zy dat licht, 't geen zy nu daardoor ontvangen hebben, zo volmaakt en zo onvervalscht, ten minsten zo onëenzydig verkregen hebben! Josephus blyft dan voor hun een onwaardeerbaar Schryver, meer dan veelen begrypen.’ - De onderscheide Nederduitsche Uitgaven der Werken deezes Joodschen Geschiedboekers, en derzelver vertier, 't welk ter aanmoediging van de tegenwoordige moet gediend hebben, strekken tot bewyzen, dat onze Landgenooten dien Schryver op zyne waarde wisten te schatten.

Het VIII Deel behelst, behalven het laatste Boek van den Oorlog der Jooden tegen de Romeinen, - 't antwoord van josephus aan apion; - de Marteldood der Machabeen; - 't verhaal van philo, aangaande het Gezantschap der Jooden, aan Keizer cajus caligula; - en eindelyk het Geschrift van philo tegen flakkus. Noch talryk, noch van veel aangelegenheids zyn de Aanmerkingen des Uitgeevers op dit Deel: en wordt het met een niet zeer breedvoerig Register over de VIII Deelen beslooten.

Omtrent het IX Deel, 't welk geheel zonder Aantekeningen het licht ziet, luidt des Uitgeevers Voorberigt in deezer voege. ‘Veelen hebben egesippus en flavius josephus voor denzelfden Schryver gehouden, en niet onwaarschynlyk geoordeeld, dat de eerste naam uit den tweeden gesmeed zy. Dit wil men daar uit asleiden, dat de Broeder en Zwanger van herodes den grooten, beiden josephus genoemd, den naam van josippus voeren in de Schriften van deezen egesippus; welk woord daar naa ligt in dat van egesippus kan verwandeld zyn. Hier laat de Schryver een Jood spreeken, daar naa is dezelve elders een Christen. Dit zou de Opsteller in agt genomen hebben, op dat zyn werk in hoogen eerbied by de Belyders van het Euangelie zou staan, wanneer het zelve niet al te duidelyk scheen uit eene Joodsche pen gevloeid te zyn; ten ware het vermoeden rees, dat zodanige trekken van een Christen, nevens het Nabericht, door iemand anders mogt zyn ingemengd en bygevoegd, met de naamsverandering van josephus en egesippus. - Ludovicus vives heeft ambrosius, Bisschop van Milaan, voor den Schryver gehouden. Anderen heeft dat min behaagd. - Hoe het zy, het Werk van egesippus

[p. 390]

moet gehouden worden voor eene ruime vertaaling, uittrekzel, of overzetting, van josephus Zeven Boeken, over de Oorlogen der Jooden, doch die niet wel uitgevallen is: waarom zommige dezelve eene kwaade en ontrouwe verkorting genoemd hebben: gewis niet ten onregte. Hierom hebben wy geene Aanmerkingen daar by willen voegen, gelyk onder josephus Werken. Zodanig een arbeid zou toch zeer groot, en van weinig waarde geweest zyn. En, indien niet egesippus Boeken eene zekere agtbaarheid, doch alleen door ouderdom, verkreegen hadden, wy zouden ze geheel agtergelaaten hebben.’