Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1787

[p. 180]

De Hoogduitsche Spraakmeester van Prof. J.C. Gottsched, met het Nederduitsch verrijkt door E. Zeijdelaar; en voords met zeer veele bijvoegzels vermeerderd door A.A. van Moerbeek, Leeraar der Doopsgezinden te Dordrecht. Tweede Druk. Te Amsterdam, bij W. Holtrop, 1786. Behalven het Voorwerk, 597 bladz. in 8vo.

Van het nut deezer onderrigtinge in de Hoogduitsche spraak, naar de leiding van den Hoogleeraar Gottsched, door den Heer Zeydelaar in 't Nederduitsch overgebragt, hebben wy, by de uitgave van dit Geschrift, in 't jaar 1772, reeds melding gemaakt.^(*) En 't geen we diestyds ter aanpryzinge van deezen Spraakmeester gezegd hebben, heeft nog veel meer plaats, by deeze vernieuwde afgifte, zo als dezelve thans het licht ziet, onder het opzigt van den Eerwaarden Moerbeek. Men vond het naamlyk, daar de voorige uitgave geheel vertierd was, geraaden deezen Spraakmeester op nieuw te voorschyn te doen komen; en opgemerkt zynde dat zyne onderwyzing in verscheiden byzonderheden nog al merkelyk verbeterd kon worden, heeft men den Eerwaarden Moerbeek, zo van wegens zyne Geboorte, als uit hoofde zyner oefenzugt voor de Hoogduitsche Taal, by uitstek zeer geschikt voor eene taak van die natuur, overgehaald om dien arbeid op zig te neemen. Deeze Taalkundige heeft 'er veel overtolligs uit ter zyde gesteld, en 'er integendeel verscheiden nieuwe opmerkingen ingevoegd, die den Leerling der Hoogduitsche Spraake dienstig zyn: ook heeft hy de geheele schikking in eene voor den Leerling geleidelyker orde gebragt, en hem een beter en gemaklyker weg aangeweezen tot het regte verstaan en gebruik van de werkwoorden in derzelver onderscheiden tydvoegingen; waarby hier en daar, door 't geheele beloop deezer onderwyzinge, verscheiden ophelderende aanmerkingen komen, die zyn Eerwaarde, ter meerdere onderrigtinge, by een verzameld, en ter vereischter plaatze te passe gebragt heeft, uit zyne aantekeningen, sedert veele jaaren herwaards, op de Hoogduitsche uitspraak en leerwyze, voor zyn eigen gebruik, te boek gesteld. - Uit hoofde van dit alles, is deeze Spraakmeester, in veelerleie opzigten, nog merkelyk verbeterd, en kan dus den geenen, die zig op 't wel verstaan der Hoogduitsche taale toeliggen, zeer nuttig zyn.

(*) Zie Hedend. Vad. Letteroef. I D. bl. 47.