Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1783

Geschiedenis der Vereenigde Nederlanden voor de Vaderlandsche Jeugd. Eerste Deel, met Plaaten en Pourtraiten. Te Amsterdam, by J. Allart, 1783, In duodecimo, 267 bladz.

Der Jeugd de Vaderlandliefde van kindsbeen af in te boezemen, was ééne det pryzenswaardige deugden onder de Grieken en Romeinen; die ten volle bezeften, van welken heilzaamen invloed het vroegtydige inprenten der daartoe betrekkelyke kundigheden, op het welweezen hunner Nakomelingen, konde weezen. Min of meer heeft men dit voetspoor onder bykans alle beschaafde Natiën gevolgd, waar van ook hier te Lande al van oudsher de voetstappen te vinden zyn. 't Is des niet vreemd dat men, in onze dagen, daar de Vaderlandliefde op nieuw eene sterker aanmoediging erlangt, weder te ernstiger op dit stuk begint te denken; waarvan het hierbovengemelde Geschrift eene duidelyke proeve oplevert. Een aantal van Papieren voor de Jeugd, over veelerlei slag van onderwerpen, is 'er in de laatste jaaren afgegeeven; dan tot nog was 'er geen volledig Geschrift van die natuur, met betrekking tot onze Vaderlandsche Geschiedenissen; 't welk de afgifte van dit Werkje des te aangenaamer doet voorkomen. - Het bedoelde is de gewig-

[p. 605]

tige voorvallen onzes Vaderlands, in eene aaneengeschakelde orde, voor te draagen; met nevensgaande aanmerkingen over 't geen, in die en deeze omstandigheden, eene byzondere oplettendheid vordert, met betrekking tot derzelver invloed, op de Staatsgesteldheid en het Welzyn des Lands, zo ver de vatbaarheid der Jeugd toelaat, aan dezelve een behoorlyk verslag deswegens mede te deelen; 't geen de Opsteller van dit Geschrift op eene leerzaame wyze uitgevoerd heeft. Het eerste Gesprek, tusschen een Vader en zyn Zoon, ontvouwt de noodzaaklykheid van de kennis der Vaderlandsche Geschiedenissen. Verder geeft hem de Vader de vereischte onderrigting nopens de oude gesteldheid des Lands, en deszelfs vroegste bekende bevolking; waarop hy dan in 't derde gesprek bepaaldlyk een verslag van de oude Batavieren geeft. Na dit voorbereidend onderwys maakt hy een aanvang van de ontvouwing der Geschiedenisse, zedert de komst van Cesar in deeze Gewesten, welke ontvouwing in dit eerste Deel, tot in 't zevende Gesprek, gebragt word tot op het jaar 814 of den dood van Keizer Karel den Grooten, en deszelfs opvolging door zynen Zoon Lodewyk den Vroomen.